Ký kết hợp tác tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Italy 2017. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN) Nhân dịp kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Italy (23/3/1973-23/3/2018), phóng viên TTXVN tại Rome đã có cuộc phỏng vấn Học giả Sandra Scagliotti, Giám đốc Trung tâm Việt Nam học tại thành phố Turin, đồng thời là Lãnh sự Danh dự Việt Nam tại Turin.
Học giả Sandra Scagliotti là một người bạn lớn và gắn bó thân thiết với Việt Nam, đã có nhiều năm nghiên cứu lịch sử, văn hóa và văn học Việt Nam.
Bà cho rằng Việt Nam là một nguồn tri thức dồi dào và thực sự là kho tàng kiến thức rộng lớn về lịch sử, đạo đức và chính trị. Sự kiện kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Italy-Việt Nam đánh dấu một bước tiến mới trong lịch sử quan hệ giữa hai nước, trong bối cảnh mối quan hệ này đã đạt nhiều thành công và đang phát triển tốt đẹp ở giai đoạn ghi nhận nhiều cơ hội hợp tác nhất trong lịch sử hai nước.
Theo bà Scagliotti, Italy là một trong những nước châu Âu đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam (23/3/1973) trong bối cảnh Mỹ định hướng chính trị cô lập Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong những năm dài cấm vận của Mỹ, Italy cũng là một trong những nước đầu tiên cung cấp viện trợ cho Việt Nam, thể hiện tinh thần đoàn kết với nhân dân Việt Nam. Sự ủng hộ của Italy thời kỳ đó đã vun đắp nên tình cảm hữu nghị và mong muốn trao đổi, hợp tác ngày nay giữa Italy và Việt Nam.
Bà Scagliotti nhận định hiện quan hệ hai nước đang trong giai đoạn sôi động nhất: Quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước được thiết lập năm 2013 đã mở ra một giai đoạn mới, hướng tới phát triển bền vững.
Các cơ quan của Việt Nam đã hợp tác hiệu quả với các Bộ, ngành của Italy trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và du lịch với tầm nhìn hướng về tương lai. Hàng loạt chuyến thăm, trao đổi và hợp tác của các nguyên thủ, các đoàn cấp cao và các cơ quan hai nước kể từ năm 2013, trong đó Thủ tướng Italy Matteo Renzi thăm Việt Nam năm 2014, Tổng thống Sergio Mattarella thăm Việt Nam tháng 11/2015, Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm Italy tháng 11/2016 cho thấy mối quan hệ đối thoại, hợp tác sâu rộng trên tinh thần xây dựng, đưa hai nước xích lại gần nhau hơn trên cả lĩnh vực ngoại giao lẫn kinh tế.
[Thời kỳ tốt đẹp nhất của quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Italy]
Bà Scagliotti nhấn mạnh điểm quan trọng nhất trên con đường chung mà hai nước đang đi là lĩnh vực an ninh. Trong đó, hợp tác giữa Bộ Quốc phòng hai nước tập trung vào việc xây dựng các chiến lược để đảm bảo an toàn hàng hải, duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực ASEAN.
Đặc biệt, Biển Đông - "Địa Trung Hải của phương Đông" - đã thực sự trở thành một trong những “lá phổi lớn” của nền kinh tế thế giới và hiện nay cần được tập trung áp dụng các sáng kiến chung vì lợi ích của cộng đồng các quốc gia có liên quan cũng như của quốc tế nói chung.
Khẳng định sự kết nối vững chắc giữa Italy và Việt Nam, bà Scagliotti nêu rõ trong 45 năm qua, bên cạnh mối quan hệ ngoại giao và kinh tế được tăng cường, quan hệ văn hoá và khoa học giữa hai nước cũng phát triển mạnh mẽ, đưa hai nền văn minh rực rỡ và lâu đời này xích lại gần nhau hơn.
Đặc biệt trong đó Trung tâm Khoa học-Văn hóa Turin (Trung tâm Việt Nam học), dưới sự bảo trợ của Đại sứ quán Việt Nam từ cuối những năm 1980, đã có một vai trò mang tính hạt nhân và đã tăng cường cung cấp, phổ biến các thông tin về Việt Nam.
Theo bà Scagliotti, trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược, sự quan tâm của Chính phủ Việt Nam đối với các doanh nghiệp Italy đã khích lệ Italy chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh tế-thương mại, cơ hội trao đổi và đầu tư.
Trong bối cảnh cấp độ quan hệ song phương gia tăng nhanh chóng, các cơ quan chức năng hai nước đã nỗ lực đáng kể nhằm tăng cường sự hiểu biết, thúc đẩy triển vọng hợp tác và cơ hội đầu tư của các doanh nghiệp Italy vào Việt Nam.
Nỗ lực chung này có sự tham gia của các hiệp hội ở Italy và Việt Nam, cụ thể có các hoạt động của Phòng Thương mại Italy-Việt Nam (bộ phận của Liên hiệp các Phòng Thương mại Italy - Unioncamere), được thành lập vào năm 1996 theo mong muốn của Đại sứ quán Việt Nam, và Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam học tại Turin.
Nhấn mạnh những thành tựu của Việt Nam trong phát triển kinh tế, bà Scagliotti cũng khuyến cáo cần duy trì tính bền vững của môi trường, theo đó cần phải có một tầm nhìn hướng tới sự phát triển cân bằng giữa con người và thiên nhiên, bảo vệ sự đa dạng sinh học.
Theo bà Scagliotti, từ những cam kết về phát triển bền vững của Việt Nam, các quốc gia có thể học được cách cam kết cùng nhau vì một môi trường bền vững.
Thông qua hợp tác trao đổi kinh nghiệm, Việt Nam và Italy có thể cùng nhau giải quyết những vấn đề này trên tinh thần đoàn kết và hữu nghị. Điều này sẽ đem lại lợi ích cho cả hai nước, đồng thời định hướng các hoạt động hợp tác giữa hai quốc gia trong tương lai.
Đánh giá về tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Italy, bà Scagliotti cho rằng trong lĩnh vực kinh tế, thương mại là một yếu tố thiết yếu cho sự tăng trưởng và phát triển bền vững, theo đó tôn trọng lợi ích chung và bảo vệ môi trường.
Bằng cách này, các quốc gia có thể cùng nhau đạt được nhiều lợi ích trong việc tiếp cận thị trường hàng hoá, dịch vụ và đầu tư, đồng thời tăng cường hơn nữa quan hệ thương mại song phương.
Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Liên minh châu Âu (EVFTA) là một trong những ví dụ điển hình của quan điểm này. Đây cũng là hiệp định đầu tiên sẽ sớm được EU ký với một nước đang phát triển.
Bà Scagliotti nhận định năm 2018 chắc chắn sẽ là một năm quan trọng để cộng đồng quốc tế nhận thức rõ hơn nữa về vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế nhờ sức mạnh tổng hợp được củng cố cũng như các kết quả hợp tác song phương và đa phương.
Năm 2018 cũng đánh dấu là "Năm du lịch tại Việt Nam" với tiềm năng hợp tác mạnh mẽ. Các hoạt động du lịch được thúc đẩy sẽ mang lại nhiều hiệu quả tích cực.
Du lịch thực sự là một đòn bẩy cho phát triển kinh tế ở Việt Nam, tạo điều kiện thu hút và khuyến khích các khoản đầu tư mới, đồng thời mang lại nhiều lợi ích phục hồi kho tàng di sản văn hóa và thiên nhiên vô giá ở Việt Nam.
Bà Scagliotti cho biết trong khuôn khổ các sự kiện của năm 2018 và nhằm củng cố thêm quan hệ hợp tác giữa Italy và Việt Nam, Lãnh sự Danh dự Việt Nam tại thành phố Turin đã lên kế hoạch một loạt hoạt động kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 5 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Italy-Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực nghệ thuật, văn hoá, đào tạo và kinh tế, đặc biệt là xúc tiến du lịch.
Trong số các sáng kiến đó, dưới sự bảo trợ của Lãnh sự Danh dự và Đại sứ quán Việt Nam, dự án “Trung tâm Polo Italia Vietnam” tại thành phố Turin đang được khẩn trương hoàn thiện, với mục đích thúc đẩy các tổ chức, trường đại học và các hiệp hội ở Italy xúc tiến các hoạt động trao đổi với Việt Nam.
Đặc biệt, bà Scagliotti nhấn mạnh Trung tâm Polo sẽ hỗ trợ và cung cấp thông tin về văn hóa, pháp luật liên quan đến việc nhận con nuôi Việt Nam của các gia đình Italy.
Cho đến nay Polo đã mở một khóa đào tạo về khoa học-văn hóa và cấp chứng chỉ tiếng Việt cho một số học viên, tổ chức nhiều hội thảo, sự kiện và xuất bản các ấn phẩm văn hóa với sự hợp tác cùng các trường đại học và viện bảo tàng Italy.
Với lượng sinh viên Việt Nam đến Italy học tập ngày càng tăng, Polo đã hợp tác với Chi hội Sinh viên Việt Nam và Hội Việt kiều tại Turin xây dựng một chương trình “Help desk” nhằm giúp đỡ các sinh viên Việt Nam, những “đại sứ” tương lai của văn hóa, hình ảnh đất nước Việt Nam tại Italy./.
