Tiếp theo các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) và các hội nghị liên quan, chiều 1/8, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã cùng các bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Mỹ.
Thay mặt các nước ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith, nước điều phối quan hệ ASEAN-Mỹ, khẳng định quan hệ ASEAN-Mỹ tiếp tục củng cố và tăng cường trên cơ sở hợp tác cùng có lợi, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.
Chia sẻ nhận định này, các bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đánh giá cao cam kết của Mỹ đối với ASEAN và khu vực, hoan nghênh Mỹ tiếp tục đóng góp tích cực và xây dựng các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, ủng hộ đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.
Hai bên nhất trí đẩy mạnh quan hệ thương mại, đầu tư, hợp tác phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), hợp tác biển, đảm bảo an ninh mạng, chống khủng bố và bạo lực cực đoan, quản trị tốt, kết nối số, hợp tác thành phố thông minh, năng lượng, giáo dục, giao lưu nhân dân, hợp tác tiểu vùng Mekong…
Các bộ trưởng trao đổi về những diễn biến phức tạp gần đây ở khu vực, trong đó có tình hình Biển Đông. Một mặt ghi nhận tiến triển trong đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), các nước cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến trên thực địa, trong đó có việc quân sự hóa và các hoạt động đơn phương đi ngược lại luật pháp quốc tế, làm xói mòn lòng tin, tác động bất lợi đến hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.
[Các bộ trưởng ASEAN, Nhật Bản quan ngại diễn biến phức tạp ở Biển Đông]
Các nước ASEAN và Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy tin cậy, tăng cường xây dựng lòng tin, đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông; tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS), thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và hướng đến hoàn tất COC hiệu quả, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định Mỹ luôn là bạn và là đối tác đáng tin cậy của ASEAN, ủng hộ các nỗ lực của ASEAN đóng góp duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh các nước trong khu vực cần có tiếng nói kiên quyết, không nên lảng tránh những vấn đề phức tạp.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ đánh giá của các nước ASEAN về ý nghĩa và tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Mỹ, khẳng định sẽ phối hợp cùng các nước ASEAN thúc đẩy quan hệ đối tác và hợp tác giữa hai bên thực chất, nhất là đẩy mạnh trao đổi thương mại-đầu tư, đổi mới công nghệ và sáng tạo, thích ứng cách mạng công nghiệp 4.0, năng lượng, phát triển hạ tầng...
Về tình hình Biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu rõ quan ngại về diễn biến phức tạp trên thực địa ở Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của tăng cường lòng tin, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, xâm phạm chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các quốc gia ven biển, không quân sự hóa, kiềm chế, không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS 1982, sớm hoàn tất COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế./.