2012 là một năm đột phá cho thương hiệu Hàn Quốc, dẫn đầu bởi ca sỹ Psy và tập đoàn điệntử Samsung, đã giúp tăng cường nỗ lực khuếch trương hình ảnh cho một đất nướchiện vẫn còn cảm thấy nó chưa được bên ngoài hiểu rõ và đánh giá đúng. Trong khi một số người có thể sẽ chất vấn về lợi ích thu được từ Psy, một anhchàng trong độ tuổi 30 có thân hình tròn trịa cùng điệu nhảy cưỡi ngựa độc đáovà đã trở thành mặt hàng xuất khẩu văn hóa nổi tiếng nhất, hoàn toàn không có gìnghi ngờ về việc thành công hoành tráng của ca khúc "Gangnam Style" do Psy trìnhdiễn sẽ làm làm nổi thêm tên tuổi của Hàn Quốc. Hoạt động biểu diễn của Psy đã được mọi người, từ Tổng thống Mỹ tới ngôi saonhạc pop Madonna bắt chước. Cái tên của anh cũng được mọi người nhắc tới và anhcùng điệu nhảy phi ngựa của mình đã trở thành một"người khổng lồ" trong thế giớiâm nhạc trong năm 2012. Video clip của Psy hiện đã có vị trí được ưa thích số một trên mạng chia sẻvideo YouTube, sau khi đã thu hút tới 922 triệu lượt người xem và có thể dễ dàngphá mốc 1 tỷ người xem trước cuối năm. Có thể "Gangnam Style" sẽ là lần tỏa sáng duy nhất của Psy, nhưng sức ảnh hưởngkéo dài của nó hiện đã khiến anh cảm thấy mệt mỏi. "Thành thực mà nói, đôi khitôi cảm thấy mệt với ca khúc này," Psy nói khi ở Singapore, trongmột lần thực hiện tour lưu diễn ở nhiều nước. Tại Hàn Quốc, người ta đã tặng Psy một tấm huy chương hồi tháng 11 vì đã tăngcường sự quan tâm của thế giới tới nước này. Tuy nhiên sự nổi tiếng cũng đã rọi sáng nhiều vấn đề. Gần đây,người ta phát hiện Psy đã từng tổ chức một buổibiểu diễn chống lại việc Mỹ xâm lược Iraq và trong lời bài hát đã kêu gọi việcsát hại binh lính Mỹ "một cách chậm rãi và gây nhiều đau đớn." Hôm 8/12, Psy đã phải lên tiếng xin lỗi vì màn biểu diễn này. Bất chấp việc đã đạt được đặc biệt nhiều thành tựu trong thời gian đặc biệtngắn, Hàn Quốc vẫn chỉ đóng vai dự bị trên trường quốc tế, xếp sau những nhânvật chính ở quanh đó như Trung Quốc và Nhật Bản. Sự chuyển đổi nhanh ở Hàn Quốc từ chế độ độc tài sang một nền dân chủ, từ mộtđất nước bị chiến tranh tàn phá tới nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á là niềm tự hàodân tộc lớn ở nơi đây. Nhưng những thành tựu đó thường ít được thế giới nhậnthấy và họ hay để ý tới các vấn đề khác, ví dụ như nơi đây có quá nhiều nhà hàngthịt chó. Thậm chí ngay cả các tấm gương xuất khẩu thành công của Hàn Quốc cũng không đượcmấy người biết tới cho đến gần đây. Nhiều người đã tin rằng các công ty nhưSamsung Electronics và LG có xuất xứ Nhật Bản hoặc Đài Loan thay vì Hàn Quốc. Với Samsung, 2012 là một năm mang tính bước ngoặt, bởi công ty"đã cắn một miếnglớn" vào thị phần của công ty Apple trên con đường tạo dựng vị trí thống trị củamình tại thị trường máy tính di động toàn cầu. Sau khi đã chấm dứt 14 năm thống trị của Nokia trong vai trò nhà sản xuất điệnthoại di động hàng đầu thế giới, Samsung đãchứng kiến việc thị phần điện thoạithông minh của công ty tăng tới 31,3% trong quý 3 năm 2012, tăng chỉ 3% so vớicuối năm 2009. Nhưng cùng thời điểm, công ty Apple chỉ bán được có nửa con sốcủa Samsung và chiếm 15% thị phần. Chính quyền Hàn Quốc trong mấy năm gần đây đã đổcả đống tiền của để đánh bóng tên tuổicủa nước này trên trường quốc tế, đáng chú ý là qua việc ủng hộ "làn sóng HànQuốc" thông qua hoạt động xuất khẩu phim truyền hình và nhạc pop đã rất được ưachuộng ở châu Á và hơn thế. Vậy tác động của hoạt độngnày được các chuyên gia đánh giá như thế nào? Theo chuyên gia thương hiệu quốc gia Simon Anholt, thành công của những người nhưPsy là bằng chứng cho thấy sản phẩm văn hóa do nhà nước tài trợ hoặc kiểm soátsẽ không bao giờ có tiềm năng hoặc hấp dẫn như việc để nghệ sỹ tự bộc lộ. "Các đất nước được đánh giá qua việc họ làm và thứ họ tạo ra, chứ không phải bởinhững thứ họ quảng bá về mình" - Anholt nói với AFP - "Nếu một công ty muốn đượcca ngợi, nó phải đáng ca ngợi trước." Samuel Koo, tân lãnh đạo Ủy ban Tổng thống về thương hiệu quốc gia của Hàn Quốc,là người hiểu quá rõ về cạm bẫy của việc ủy ban của ông có thể sẽ trở thành một"cơ quan đầu não chính trị về tiếp thị," chỉ thực hiện nhiệm vụ chỉ đơn giản làkhoe khoang các thành tựu đã làm được. "Những gì là thành công ở trong, do và từHàn Quốc đã hiển hiện và nó quá lớn để chúng tôi có thể tác động được gì. Liệuanh có thể thêm thắt gì vào thành công như của Psy?" Koo nói. Theo Koo, thay vì tập trung nỗ lực vào một hoạt động cụ thể nào đó, ủy ban củaông sẽ đóng vai trò như một trong những "điểm nối," giúp giới thiệu một bứctranh toàn cảnh cho thấy sự đa dạng của Hàn Quốc. "Đúng, đây là đất nước củaSamsung, nhưng đây còn là đất nước của sự thấu cảm, của nguồn ODA lớn, đất nướccủa Psy và của những chiếc huy chương Olympic nữa" - ông nói. Năm 2012 này, ngành công nghiệp điện ảnh Hàn Quốc đã ghi được thành công lớn khiphim "Pieta" chống chủ nghĩa tư bản của đạo diễn Kim Ki-Duk giành giải Sư tửvàng danh giá tại Liên hoan phim Venice.
Các cầu thủ Hàn Quốc ăn mừng bằng điệu nhảy Gangnam Style
Hàn Quốc lâu nay đã vật lộn để xây dựng danh tiếng trong vai trò một đất nướckhuyến khích sáng tạo và đổi mới, dù ngay cả những công ty lớn như Samsung cũngkhông thoát khỏi các cáo buộc đánh cắp bản quyền và những đơn kiện khổng lồ dođối thủ Apple tung ra nhằm vào họ. Nhưng Koo đã thấy một sự thay đổi lớn đang diễn ra, trong đó thế hệ trẻ của HànQuốc được nuôi dưỡng bởi sự tăng trưởng kinh tế tốt, đang theo đuổi các conđường sáng tạo vốn bị đóng chặt dưới thời ông bà cha mẹ họ. "Đó là lý do vì sao chúng tôi có những người như Psy. Trong thế hệ của tôi, nếucon trai hoặc con gái của ai đó muốn trở thành ngôi sao ca nhạc, chúng có thể đãbị xử bắn. Chà, có thể không phải bị bắn, nhưng ít nhất chúng cũng bị người tavặn sái tay, cho tới khi chừa thì thôi. Đã có sự dịch chuyển của cả mô hình đangdiễn ra và điều này chỉ mang tới sự tốt đẹp" - Koo nói./.
Linh Vũ (Vietnam+)