(Ảnh minh họa. Trần Việt/TTXVN) Tại phiên họp trực tuyến Chính phủ với các bộ ngành, địa phương tổ chức ngày 28/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết đang chuẩn bị ra Nghị quyết về năng suất lao động, trong đó có ba yếu tố cơ bản để tăng năng suất là đẩy mạnh tái cơ cấu, đổi mới công nghệ và đào tạo nhân lực.
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, dù đã nhiều lần đề cập tới nhưng chưa có dịp nói cho “đến đầu đến đũa về vấn đề này." Nhiều số liệu khác nhau đã được công bố khi mỗi nhà khoa học cũng nghiên cứu với một cách tiếp cận riêng. Và theo thông tin mà báo chí công bố, đến năm 2069, năng suất lao động của Việt Nam mới bằng Thái Lan.
“Tôi cho rằng không nên công bố như vậy, cho dù có thể không sai nhưng đó cũng chỉ là một cách tiếp cận. Nói nôm na, năng suất có nhiều định nghĩa nhưng chung nhất là GDP chia cho số lao động. Nước mình đang phát triển, GDP trên đầu người thấp thì năng suất cũng thấp," Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, để tăng năng suất về cơ bản có ba yếu tố. Yếu tố thứ nhất là tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu, điều này là rất quan trọng. Một số nhà khoa học nói kinh tế Việt Nam đã tăng trưởng theo chiều rộng đủ rồi, giờ phải theo chiều sâu là tăng trưởng xanh, là công nghệ cao. “Nhưng theo tôi đối với Việt Nam thì điều đó chưa phải là chính, phải nhìn nhận thẳng thắn với nhau như vậy," Phó Thủ tướng chia sẻ.
Năng suất lao động của các nước trên thế giới cũng tính tương tự như Việt Nam. Nếu nông nghiệp tính là một thì công nghiệp là bốn lần, dịch vụ tính 3-4 lần tùy từng nước. Năm ngoái, ở Việt Nam tính năng suất nông nghiệp trung bình là 27 triệu đồng/người /năm; dịch vụ 93 triệu đồng/người/năm và công nghiệp là 121 triệu đồng/người/năm.
“Tuy nhiên, hiện nay chúng ta có 46% lao động nằm ở nông nghiệp trong khi các nước chỉ có từ 5-10%. Từ 46% giảm xuống 10% là rất khác, chênh lệch 36% lao động chuyển dịch là rất lớn chứ không phải nhỏ, nếu những người đó có việc làm thì năng suất sẽ lên, chưa cần công nghệ cao, tay nghề cao," Phó Thủ tướng khẳng định. Do vậy, Việt Nam cần có chiến lược lớn, cải thiện môi trường kinh doanh để thu hút doanh nghiệp đầu tư, cộng với đào tạo nhân lực và mở cửa thị trường ra bên ngoài theo các hiệp định mới là quan trọng.
Yếu tố thứ hai đề cập đến mới là công nghệ. Để một nhà máy cũ đổi mới công nghệ thì có rất nhiều vấn đề về vốn, thuế…, do đó cần tập trung vào doanh nghiệp mới, có chính sách cụ thể đi thẳng vào công nghệ. Yếu tố thứ ba là nhân lực - vấn đề mà Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần phải đẩy mạnh đào tạo.
“Chúng ta nói nhiều về việc thừa kỹ sư, cử nhân khi có 170.000 người thất nghiệp. Nhưng tôi có thể khẳng định, chúng ta không sợ đào tạo quá nhiều mà chỉ sợ chất lượng kỹ sư chúng ta kém mà thôi. Bởi vì phải có kỹ sư thì người ta mới vào đầu tư. Cách đây vài năm khi Intel vào tìm hiểu, kiểm tra, chỉ có 8% kỹ sư của mình đạt yêu cầu, cái này phải tăng cường," Phó Thủ tướng nói./.
