Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 58, chiều 13/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo và An sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025 (Chương trình).
Giảm tỷ lệ tái nghèo
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết Chương trình gồm 4 dự án và 11 tiểu dự án.
Tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình: 90.260 tỷ đồng, trong đó: Ngân sách Trung ương: 50.000 tỷ đồng (vốn đầu tư tối thiểu: 20.000 tỷ đồng, vốn sự nghiệp: 30.000 tỷ đồng); Ngân sách địa phương: 21.760 tỷ đồng (vốn đầu tư: 10.350 tỷ đồng, vốn sự nghiệp: 11.410 tỷ đồng); Huy động hợp pháp khác: 18.500 tỷ đồng (vốn đầu tư: 11.000 tỷ đồng, vốn sự nghiệp: 7.500 tỷ đồng).
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, để đạt được các mục tiêu đã xác định trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 và Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo và An sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025, trong bối cảnh hiện nay chưa thể cân đối đủ ngân sách thực hiện.
Do vậy, Chính phủ kiến nghị Quốc hội phê duyệt tổng kinh phí ở mức tối thiểu cho Chương trình theo Tờ trình của Chính phủ; giao Chính phủ hằng năm, căn cứ vào tình hình thực tế, tiếp tục cân đối ngân sách Trung ương để bổ sung cho Chương trình và có giải pháp huy động vốn ODA, các nguồn vốn huy động hợp pháp khác ngoài ngân sách để thực hiện Chương trình.
Thẩm tra đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Về các vấn đề xã hội cơ bản tán thành với sự cần thiết xây dựng Chương trình nhưng đề nghị tên của Chương trình là “Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025” để bảo đảm sự thống nhất với Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030, Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 23/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo bền vững đến năm 2030.
Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh chỉ rõ để giảm nghèo đa chiều thực sự bền vững phải giảm tỷ lệ tái nghèo, tỷ lệ hộ nghèo phát sinh, ngoài việc giảm nghèo về thu nhập cần tập trung giải quyết các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản. Do đó, Chương trình cần điều chỉnh các mục tiêu, chỉ tiêu, các dự án, giải pháp thoát nghèo bền vững, đủ sức chống chịu, vượt qua các thách thức của thiên tai, dịch bệnh như đại dịch COVID-19…; dự báo kết quả duy trì các mục tiêu, chỉ tiêu khi Chương trình kết thúc để có thể đánh giá tính bền vững.
[Khai mạc phiên họp thứ 58 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội]
Liên quan đến nguồn vốn, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, với yêu cầu về nguồn vốn của Chương trình cùng với 2 chương trình mục tiêu quốc gia khác thì đây là một áp lực rất lớn cho việc cân đối ngân sách Nhà nước. Do đó, Chính phủ rà soát, cân đối lại nguồn vốn thực hiện hướng tới mục tiêu tổng quát giảm nghèo đa chiều bao trùm bền vững, bảo đảm thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu cho từng chiều nghèo.
Đồng thời, lưu ý bố trí đủ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương cho Chương trình mà Chính phủ đã dự kiến trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 20.000 tỷ đồng trên cơ sở đã bổ sung các nội dung bảo đảm thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, các chiều thiếu hụt của dịch vụ xã hội cơ bản, người nghèo không có khả năng lao động.
Các nội dung “an sinh xã hội” được chuyển sang kế hoạch đầu tư công trung hạn cần được bố trí kinh phí đủ từ nguồn vốn đầu tư công trung hạn. Cân đối nguồn vốn sự nghiệp từ ngân sách Trung ương bảo đảm thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình khi trình Quốc hội cho ý kiến...
Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá nhiệm kỳ vừa qua, chương trình giảm nghèo bền vững thu được thành tựu lớn. Tuy nhiên, báo cáo cần đánh giá thêm về một số địa phương còn quy định và thực hiện chuẩn nghèo cao hơn so với mức chuẩn chung của cả nước như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng...; về việc lần đầu tiên thực hiện chuẩn nghèo đa chiều; nhiều người dân tình nguyện xin thoát nghèo...
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết xây dựng Chương trình này nhằm thực hiện chủ trương của Đảng về công tác giảm nghèo bền vững đồng thời đề nghị đổi tên của Chương trình là “Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.”
Chương trình tiếp tục tập trung đầu tư vào địa bàn nghèo, hộ nghèo, vừa giải quyết nghèo đa chiều về thu nhập và các chiều thiết hụt khác nhằm đạt chỉ tiêu giảm tỷ lệ nghèo đa chiều hàng năm từ 1-1,5%.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bố trí đủ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương cho Chương trình mà Chính phủ đã dự kiến trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 là 20.000 tỷ đồng trên cơ sở đã bổ sung các nội dung bảo đảm thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững, các chiều thiếu hụt của dịch vụ xã hội cơ bản... Ngoài ra, Chính phủ cần cân đối các nguồn lực riêng chăm lo cho người nghèo, cần đánh giá tiêu chí tính thêm nghèo đa chiều.
Đối với nguồn vốn sự nghiệp từ ngân sách Trung ương, Chính phủ cân đối các nguồn lực để đảm bảo thực hiện đầy đủ các chỉ tiêu, mục tiêu của Chương trình khi trình Quốc hội cho ý kiến. Căn cứ vào nguồn vốn đã được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, đề nghị Chính phủ rà soát, cân đối lại nguồn lực theo ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Tài chính, Ngân sách; phân bổ vốn cho các dự án thành phần phù hợp, đặc biệt phải rà soát các nội dung trùng lặp với nội dung chi thường xuyên thuộc nhiệm vụ quản lý Nhà nước để đưa ra khỏi chương trình. Đồng thời quán triệt tinh thần đầu tư phải có trọng tâm, trọng điểm, không phân tán, dàn trải manh mún, phải đúng, phải trúng các mục tiêu, định hướng, nhiệm vụ đã đề ra.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chủ quản của 3 chương trình mục tiêu quốc gia phối hợp rà soát, phân tích, đánh giá làm rõ các nội dung hoạt động trùng lặp hoặc bỏ sót để đề xuất cơ chế lồng ghép, tích hợp nguồn lực, bảo đảm hiệu quả nguồn lực đầu tư. Mặt khác, nghiên cứu thành lập Ban chỉ đạo ở Trung ương, các cấp ở địa phương chung cho cả 3 chương trình để chỉ đạo, điều hành phối hợp hài hòa.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát, tiếp thu những nội dung của Chủ tịch Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban, ý kiến tại cuộc họp này để hoàn thiện báo cáo, đề xuất chủ trương đầu tư chương trình, xây dựng dự thảo nghị quyết trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ họp thứ Nhất.
Chặt chẽ, đúng pháp luật
Tại phiên họp chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe Hội đồng Bầu cử Quốc gia báo cáo kết quả xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV.
Trưởng Ban Công tác đại biểu, Phó trưởng Tiểu ban Nhân sự của Hội đồng Bầu cử Quốc gia Nguyễn Thị Thanh cho biết cuộc bầu cử được tiến hành theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín, đảm bảo yêu cầu dân chủ, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm, thực sự là ngày hội lớn của toàn dân. Việc hiệp thương lựa chọn giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV được tổ chức công khai, dân chủ, đúng pháp luật. Các bước lập công bố danh sách cử tri, danh sách những người ứng cử được tiến hành đúng quy trình, thời gian theo quy định.
Bà Nguyễn Thị Thanh cho biết, cử tri cả nước bầu đủ 500 đại biểu Quốc hội khóa XV tại 184 đơn vị bầu cử theo đúng nguyên tắc xác định người trúng cử được quy định tại Điều 78 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Hội đồng Bầu cử Quốc gia đã quyết định không xác nhận tư cách người trúng cử đại biểu Quốc hội đối với 1 trường hợp tại đơn vị bầu cử số 1 của tỉnh Bình Dương. Như vậy có 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV được công bố vào ngày 10/6/2021.
Cũng theo bà Nguyễn Thị Thanh, tính đến ngày 12/7, việc tiếp nhận, xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo về người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV có 493 người không có đơn thư khiếu nại, tố cáo phản ánh. Có 6 người trúng cử đại biểu Quốc hội có đơn phản ánh. Các cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành xem xét đơn phản ánh theo đúng quy định của pháp luật và kết luận các đơn phản ánh không đủ điều kiện để giải quyết theo trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Tuy nhiên, với tinh thần thận trọng lắng nghe để giúp Hội đồng Bầu cử Quốc gia xem xét, quyết định xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV bảo đảm chặt chẽ, đúng pháp luật, Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo của Hội đồng Bầu cử Quốc gia đã yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền xác minh, làm rõ thông tin trong các đơn phản ánh và khẳng định các thông tin nêu trong đơn là không có cơ sở.
Tiểu ban Giải quyết khiếu nại, tố cáo và Tiểu ban Nhân sự đã thống nhất báo cáo Hội đồng Bầu cử Quốc gia về việc 6 người có đơn phản ánh đều bảo đảm tiêu chuẩn đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV. Sau khi thảo luận kỹ lưỡng với sự thống nhất cao tất cả các thành viên Hội đồng Bầu cử Quốc gia có mặt biểu quyết nhất trí thông qua Nghị quyết xác nhận 499 người trúng cử đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV./.