Theo trang mạng scpm.com/bloomberg, Anh sẽ can dự sâu hơn vào Biển Đông bằng cách xây dựng một căn cứ quân sự của nước này ngay tại khu vực Đông Nam Á?
Câu hỏi này đã được đặt ra trong những ngày đầu Năm Mới 2019, sau một bài trả lời phỏng vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson với báo Sunday Telegraph (Anh) số ra ngày 31/12/2018, trong đó tiết lộ khả năng Anh mở thêm căn cứ quân sự mới, rất có thể là ở Đông Nam Á, tại Singapore hoặc Brunei.
Các chuyên gia Trung Quốc, được nhật báo Hong Kong South China Morning Post (Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng) ngày 1/1/2019 trích dẫn, đã ngay lập tức lưu ý rằng kế hoạch của Anh có nguy cơ làm phức tạp thêm bối cảnh chiến lược của một khu vực vốn đã đầy rẫy những tranh chấp hàng hải và sự đối đầu địa chính trị giữa Bắc Kinh và Washington.
Trả lời báo Sunday Telegraph, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson đã phác họa tương lai tốt đẹp của nước Anh thời hậu Brexit (ám chỉ việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu).
Theo ông Gavin Williamson, khi đó, Anh có thể thực sự trở lại vai trò là một “tác nhân nặng ký trên thế giới,” với việc mở thêm các căn cứ quân sự mới ở nước ngoài, ở vùng Caribê Trung Mỹ và vùng Viễn Đông.
Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi cần phải nói rõ rằng đó là một chính sách đã được cân nhắc kỹ và Anh một lần nữa sẽ trở lại trong vai trò quốc gia toàn cầu."
Bộ trưởng Quốc phòng Anh không nói cụ thể là ở nước nào, nhưng tờ Sunday Telegraph đã đề cập đến các địa điểm như Singapore hoặc Brunei ở khu vực Đông Nam Á, Montserrat hay Guyana ở vùng Caribê.
Dẫu sao thì kế hoạch được ông Gavin Williamson tiết lộ cũng đánh dấu một bước ngoặt mới trong chính sách ngoại giao, quốc phòng của Anh, sau khi nước này đã đóng cửa các căn cứ quân sự ở Đông Nam Á và Vịnh Ba Tư trong những năm 1960.
[Anh-Trung Quốc có mở ra chương mới trong ‘kỷ nguyên vàng’?]
Nhật báo Hong Kong Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng khi đăng tải thông tin trên đã nói rằng nếu Anh thành lập một căn cứ quân sự ở Đông Nam Á, điều đó có nhiều khả năng sẽ phủ bóng đen lên mối quan hệ của Trung Quốc với các nước Đông Nam Á, đặc biệt là các quốc gia đã đồng ý cho Anh mở căn cứ trên lãnh thổ của mình.
Theo ông Nghê Lạc Hùng, chuyên gia phân tích hải quân tại trường Đại học Thượng Hải, kế hoạch của Anh chỉ ở bước đầu, nhưng đó sẽ là bài trắc nghiệm quan hệ giữa Trung Quốc với Singapore, Brunei. Singapore dường như đã ngả hẳn về phía Mỹ và các đồng minh, trong đó có Anh, nhưng Brunei thì vẫn phân vân trước lợi ích của việc hợp tác kinh tế với Trung Quốc.
Kế hoạch lập căn cứ của Anh cũng làm tăng nguy cơ bùng phát căng thẳng giữa London và Bắc Kinh.
Về vấn đề Biển Đông, Trung Quốc từng cảnh cáo Anh khi London cho chiến hạm tuần tra Biển Đông hồi năm ngoái.
Ông Hứa Lợi Bình, Giáo sư tại Viện Nghiên cứu châu Á-Thái Bình Dương thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói: “Rõ ràng, đây là động thái phô trương sức mạnh của Anh nhằm vào Trung Quốc, chứng tỏ sự can dự rõ rệt các các cường quốc bên ngoài vào vấn đề Biển Đông.”
Trong khi đó, theo ông Nghê Lạc Hùng, kế hoạch lập căn cứ của Anh cho thấy London ủng hộ cách tiếp cận cứng rắn của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với Trung Quốc.
Bắc Kinh từ lâu luôn chống lại việc Washington can dự vào vấn đề Biển Đông, coi hoạt động quân sự của Mỹ trong khu vực là một mối đe dọa đối với Trung Quốc.
Trong thời gian qua, ngoài việc đích thân cử tàu Mỹ tuần tra Biển Đông, nhân danh việc bảo vệ quyền tự do hàng hải bị Trung Quốc đe dọa, Mỹ còn vận động đồng minh cùng góp sức.
Ngoài Nhật Bản, Australia, hai nước trong khu vực là Anh và Pháp, thậm chí cả Canada, cũng đang ngày càng đóng vai trò năng động hơn ở Biển Đông./.