Sáng 7/12, tại xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, Ủy ban Nhân dân huyện Thăng Bình tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích khảo cổ Phật viện Đồng Dương.
Mặc dù là phế tích nhưng Phật viện Đồng Dương là phức hợp các yếu tố lịch sử, văn hóa, tôn giáo, kiến trúc đô thị, tín ngưỡng, điêu khắc... nên cần được gìn giữ mọi vết tích, thành phần.
Lịch sử Phật viện Đồng Dương ghi rõ năm 875, Vua Indravarman II đã cho xây dựng một tu viện Phật giáo và đền thờ vị Bồ Tát bảo hộ cho vương triều là Laskmindra Lookesvara Svabhayada.
Dưới triều đại của Indravarman II, kinh đô của vương quốc Chămpa lại được dời từ vùng Panduranga trở ra vùng Amaravati. Văn bia ghi tại Di tích Phật viện Đồng Dương cho biết tên của kinh đô mới của vương triều Indravarman II là Indrapura và địa điểm xây dựng kinh đô Indrapura là khu vực làng Đồng Dương thuộc xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam ngày nay.
Năm 1901, L.Finol - một học giả người Pháp - đã công bố việc phát hiện 229 hiện vật ở Phật viện Đồng Dương, trong đó có một tượng đồng cao 108cm mang nhiều yếu tố của nghệ thuật Ấn Độ.
[Chùa Keo Hành Thiện đón Bằng Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia]
Cho đến nay, khu di tích quan trọng vào loại bậc nhất của kiến trúc Phật giáo Chămpa này đã bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh. Tuy vậy, những tác phẩm điêu khắc ở Đồng Dương đã thể hiện giá trị, hình thành nên một phong cách nghệ thuật nổi tiếng từ giữa đến cuối thế kỷ 9, được gọi là phong cách Đồng Dương, được các bảo tàng thế giới, quốc gia lưu giữ, bảo vệ.
Ngày 22/12/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2499/QĐ-TTg xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích khảo cổ Phật viện Đồng Dương tại thôn Đồng Dương, xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
Dịp này, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Ủy ban Nhân dântỉnh Quảng Nam đã trao Bằng xếp hạng Di tích khảo cổ quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương cho nhân dân huyện Thăng Bình./.