Thung lũng Mường Hoa, Sapa mùa đổ nước. (Ảnh: Xuân Mai/Vietnam+) Tây Bắc là một vùng rộng lớn gồm 6 tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái có nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển du lịch. Tuy nhiên, số lượng khách du lịch đến Tây Bắc chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ so với tổng lượng khách du lịch của cả nước.
Vậy làm thế nào để thu hút khách du lịch đến với Tây Bắc nhiều hơn và du lịch Tây Bắc phát triển tương xứng với những lợi thế mà Tây Bắc sở hữu là vấn đề đang được đặt ra và tìm giải pháp khắc phục.
Tiềm năng du lịch lớn
Vùng đất Tây Bắc sở hữu nguồn tiềm năng du lịch rất lớn với thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa đặc sắc và lịch sử hào hùng. Được thiên nhiên ban tặng một vẻ đẹp hùng vĩ, riêng có về địa hình, khí hậu, địa chất, cảnh quan và hệ sinh thái, Tây Bắc có sức hấp dẫn du lịch đặc biệt.
Tây Bắc có đỉnh Fansipan được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương, là niềm khát khao chinh phục của rất nhiều người; Sa Pa - Thị trấn trong mây với khí hậu quanh năm mát mẻ; Danh thắng quốc gia Ruộng bậc thang Mù Căng Chải với những khu ruộng bậc thang nổi tiếng; Hồ Pá Khoang rộng lớn nằm giữa một vùng thiên nhiên cảnh đẹp hùng vĩ với thảm thực vật phong phú, khí hậu ôn hòa; rừng Mường Phăng là một trong những khu bảo tồn tự nhiên với nhiều loại động thực vật quý hiếm của tỉnh Điện Biên; Thung lũng Mai Châu bình yên với sắc màu của cây cỏ, đồng lúa và xen lẫn những mái nhà nhỏ; Cao nguyên Mộc Châu rộng lớn và tươi đẹp với những loài hoa nở rất nhiều ở vùng núi Tây Bắc như hoa ban, hoa mận, hoa đào…
Vẻ đẹp không đâu có của núi rừng và văn hóa Tây Bắc luôn thôi thúc lữ khách lên đường rời xa những đô thị sôi động để đến với vùng đất trời rộng mở, hùng vĩ, bình yên và bí ẩn.
Đến du lịch Tây Bắc du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên trước khung cảnh vùng núi trập trùng đẹp như tranh, trước cuộc sống của người dân vùng cao vẫn còn chút gì đó hoang sơ nhưng thật bình yên, êm ả. Du khách sẽ có cảm giác như hòa mình vào thiên nhiên, rời xa cuộc sống ồn ào đô thị, tâm hồn đầy hân hoan, hạnh phúc. Miền núi non trùng điệp Tây Bắc luôn mang đến cho du khách sự bất tận của vẻ đẹp núi rừng. Vùng núi cao Tây Bắc đồi núi bao la, bất giác khiến ta cảm giác vô cùng nhỏ bé trước thiên nhiên và sự kỳ vĩ của nơi này.
[Tây Bắc sẽ trở thành trung tâm du lịch cộng đồng quốc gia?]
Cùng với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa truyền thống của các dân tộc cũng là điểm nổi bật trong tài nguyên du lịch nơi đây. Tây Bắc là nơi sinh sống của nhiều dân tộc như Tày, Nùng, Thái, Mường, Mông, Dao, Kinh, Hoa, Khơ Mú, Lào, Lự, Hà Nhì, Kháng, La Hủ, Si La, Phù Lá, Bố Y, Mảng, Giáy, Xơ Đăng, Lô Lô, Pà Thẻn, Phù Lá, Cờ Lao, La Chí… với một không gian văn hóa rộng lớn và phong phú.
Nhiều dân tộc còn lưu giữ nguyên vẹn bản sắc văn hóa truyền thống của mình trong phong tục, tập quán, lễ hội, trang phục, nhạc cụ, các điệu dân ca, dân vũ như lễ hội Lồng Tồng, chợ tình Khâu Vai, múa sạp, múa xòe, hát then, nhạc cụ Pí cặp, pí sên, khèn môi… hay trong ứng xử cộng đồng, kiến trúc nhà ở, các phiên chợ bản…
Ẩm thực Tây Bắc mang những nét đặc trưng, khác biệt hẳn so với các vùng khác với gà mọi, cá suối nướng úp, nộm da trâu, thịt trâu gác bếp, thắng cố… là tiềm năng du lịch hấp dẫn cho những du khách thích khám phá và trải nghiệm.
Cùng với đó là những giá trị văn hóa, lịch sử thiêng liêng gắn liền với quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc như: Quần thể di tích chiến trường Điện Biên Phủ minh chứng của một thời "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" ghi lại chiến công hiển hách của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; Khu di tích lịch sử Mường Phăng nơi đặt Sở chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ; Khu di tích lịch sử cấp Quốc gia Căng và Đồn Nghĩa Lộ - nơi đã diễn ra những trận chiến đấu ác liệt và chiến thắng năm 1952 giải phóng Nghĩa Lộ; Di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La - nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ…
Với tiềm năng sẵn có, lượng du khách đến Tây Bắc tăng hàng năm. Năm 2019 tổng lượng khách đến với khu vực Tây Bắc ước đạt gần 35 triệu lượt khách, tăng 70,5%, trong đó khách quốc tế đạt gần 5 triệu lượt, tăng 52%, doanh thu ước đạt gần 53.000 tỷ đồng, tăng 30,6%. Tuy nhiên, ngoài thế mạnh về văn hóa, cảnh quan thiên nhiên, Tây Bắc vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế khiến du lịch của vùng này chưa phát triển xứng tầm.
Liên kết phát triển du lịch Tây Bắc
Trung tuần tháng 11/2020, Hội nghị liên kết phát triển du lịch giữa Thành phố Hồ Chí Minh và 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng năm 2020 được tổ chức tại Phú Thọ
Chương trình do Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Phú Thọ đồng chủ trì, phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh Điện Biên, Hà Giang, Hòa Bình, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Yên Bái.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam biểu dương sáng kiến liên kết du lịch, đồng thời nhấn mạnh du lịch quốc tế chưa thể phục hồi trong thời gian ngắn do dịch COVID-19. Vì vậy, du lịch trong nước sẽ trở thành trọng điểm khai thác của ngành du lịch.
Văn hóa đậm đà bản sắc là một trong những nét đẹp riêng có thu hút du khách của vùng cao Tây Bắc. (Ảnh: CTV/Vietnam+) Đây là điều kiện tốt để người dân trong nước được hưởng những dịch vụ với nhiều ưu đãi, giá cả hợp lý.
Phó Thủ tướng mong muốn các địa phương vùng Tây Bắc tạo điều kiện để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào phát triển hạ tầng, dịch vụ phục vụ du lịch, có sự liên kết không chỉ giữa các tỉnh mà chú trọng liên kết giữa các địa phương trong tỉnh, liên kết giữa các sở, ngành và các lĩnh vực dịch vụ tại địa phương.
Phát triển du lịch tại các tỉnh Tây Bắc sẽ góp phần không nhỏ trong việc giúp người dân địa phương giảm nghèo bền vững; được tiếp cận với nền văn hóa phong phú của thế giới và là cơ hội để quảng bá văn hóa dân tộc Việt Nam đến bạn bè quốc tế.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc phát triển du lịch nói chung, trong đó có phát triển du lịch cộng đồng phải gắn với phát triển bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái, tránh phát triển “nóng.”
Tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong khẳng định với lợi thế về địa lý, văn hóa…, tiềm năng du lịch của 8 tỉnh vùng Tây Bắc là rất lớn. Tuy nhiên, hiệu quả du lịch mang lại vẫn còn thấp.
Vì vậy, chương trình liên kết giữa Thành phố Hồ Chí Minh và 8 tỉnh Tây Bắc nhằm mở rộng và phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương trong vùng liên kết; hình thành nhiều sản phẩm du lịch liên tuyến, liên vùng, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa-lịch sử, tài nguyên du lịch của từng địa phương và thúc đẩy hoạt động xúc tiến đầu tư vào du lịch và những ngành nghề khác.
Các tham luận tại hội nghị đều cho rằng, Phú Thọ và vùng Tây Bắc nói chung là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, đa dạng về bản sắc văn hóa, thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, có nhiều sản vật đặc sắc tạo nên những sản phẩm du lịch văn hóa, tâm linh, sinh thái, lịch sử hấp dẫn. Còn Thành phố Hồ Chí Minh có tiềm năng và lợi thế du lịch kết hợp hội nghị, hội thảo, sự kiện mua sắm, ẩm thực, văn hóa giải trí...
Vì vậy, các tỉnh Tây Bắc cần liên kết, hợp tác với những địa phương là trọng điểm như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng… để cùng phát triển du lịch. Tại hội nghị, một số hãng lữ hành, công ty du lịch cũng đã giới thiệu nhiều tour du lịch hấp dẫn đến Phú Thọ và các tỉnh Tây Bắc.
Tại hội nghị, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh và 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng đã ký kết thỏa thuận liên kết, hợp tác phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch triển khai các hoạt động liên kết, hợp tác phát triển du lịch; thỏa thuận hợp tác giữa Hiệp hội Du lịch các địa phương và các hãng hàng không; thỏa thuận hợp tác giữa doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch 9 tỉnh, thành với các nội dung cụ thể, thiết thực.
Trước đó tháng 6/2020, chương trình kích cầu du lịch vùng Tây Bắc khắc phục hậu quả đại dịch COVID-19 đã được Hiệp hội Du lịch Việt Nam phối hợp với cụm 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng và một số đơn vị có liên quan, cùng hơn 150 doanh nghiệp du lịch trên cả nước tổ chức.
Ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam khẳng định kích cầu du lịch đã thực sự trở thành một phong trào mạnh mẽ của toàn ngành, hứa hẹn mang lại các kết quả tốt đẹp cho du lịch Việt Nam.
Các tỉnh Tây Bắc là khu vực còn nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế, nhưng Tây Bắc là nơi giàu tài nguyên du lịch, cả thiên nhiên và văn hóa. Phát triển du lịch sẽ là con đường nhanh nhất tạo động lực phát triển cho vùng đất này./.
