Nhằm huy động sự tham gia rộng rãi của người tiêu dùng trong việc thực hành các biện pháp giảm phát sinh rác thải nhựa khi mua sắm, trong hai ngày 24-25/1, Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp với Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam và các đối tác sẽ tổ chức Chiến dịch “Tiêu dùng văn minh - Giảm sinh rác nhựa” tại AEON Việt Nam (ở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội).
Tại sự kiện diễn ra ngày 24/1, ông Nguyễn Trung Thắng - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường nhấn mạnh "ô nhiễm trắng" do rác thải nhựa đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng với môi trường, sinh vật biển, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề kinh tế, xã hội.
Nỗ lực giảm rác thải nhựa ở Việt Nam: Từ hành động nhỏ đến thay đổi lớn
Trong năm 2023, nhiều địa phương trên cả nước đã cam kết trở thành “Đô thị Giảm nhựa," qua đó góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển Xanh tại Việt Nam.
Theo khảo sát do Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường cùng các đối tác thực hiện, số lượng túi nilon sử dụng một lần tại các siêu thị trung bình khoảng 104.000 túi/ngày, tương đương 38 triệu túi nilon/năm. Trong đó có 46/48 siêu thị được khảo sát đang cung cấp túi nilon miễn phí. Trung bình mỗi siêu thị tiêu thụ khoảng 1.454 túi nilon/ngày, khoảng từ 70 đến 2.800 túi.
Đáng chú ý hơn, theo số liệu từ Bộ Công Thương, lượng hàng hóa sử dụng vào các dịp lễ Tết, đầu năm thường có xu hướng tăng 15-30% song song với việc gia tăng số lượng sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.
Trước thực trạng trên, Liên minh các nhà bán lẻ giảm tiêu thụ túi nilon (với sự tham gia của 16 nhà bán lẻ) đã được thành lập năm 2021 trong khuôn khổ Dự án “Sáng kiến thành lập Liên minh siêu thị nhằm giảm thiểu việc tiêu thụ túi nilon dùng một lần tại Việt Nam” do Liên minh châu Âu và Chính phủ Liên bang Đức tài trợ, Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Công Thương thành phố Hà Nội và các đối tác thực hiện.
“Trong thời gian qua, liên minh đã triển khai nhiều hoạt động để dần thay đổi hành vi của người tiêu dùng và nhà bán lẻ, thúc đẩy hạn chế sử dụng túi nilon dùng một lần,” ông Thắng chia đánh giá.
Tiếp nối hoạt động ý nghĩa trên, năm 2024, Chiến dịch “Tiêu dùng văn minh - Giảm sinh rác nhựa” được Viện Chiến lược Chính sách Tài nguyên và Môi trường lựa chọn tổ chức tại AEON Việt Nam - một thành viên tích cực của liên minh, diễn ra trong 2 ngày (từ 24-25/1) tại quận Hà Đông (Hà Nội), nhằm thay đổi hành vi của khách hàng sang tiêu dùng văn minh, thân thiện với môi trường, đặc biệt vào thời điểm trước Tết Nguyên đán.
Chiến dịch trên cũng được kỳ vọng sẽ thu hút sự tham gia của đông đảo của một lượng lớn khách hàng thông qua thực hành các biện pháp giảm nhựa. Thông qua chương trình, khách hàng sẽ được trải nghiệm các hoạt động như vẽ tranh trên túi vải với thông điệp giảm rác thải nhựa, tham gia chương trình “Túi đổi túi” nhằm hạn chế sử dụng túi nilon trong quá trình mua sắm.
Ngoài ra, các chương trình “Webgame” hay tái chế các chai nhựa đã qua sử dụng được giới thiệu tại sự kiện cũng hứa hẹn sẽ giúp khách hàng khám phá và tìm hiểu cách thức giảm rác thải nhựa từ hoạt động tiêu dùng hàng ngày.
“Tôi tin tưởng rằng chiến dịch sẽ góp phần lan tỏa các thông điệp có ý nghĩa để từng cá nhân có thể thay đổi hành vi trong tiêu dùng hàng ngày, từ đó giảm tiêu thụ túi nilon, hướng tới sản xuất và tiêu dùng bền vững trong thời gian tới,” Phó Viện trưởng Nguyễn Trung Thắng nhấn mạnh.
Đánh giá cao ý nghĩa của chương trình, Giám đốc đối ngoại của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam Hoàng Xuân Huy nhấn mạnh nếu không có những giải pháp kịp thời thì rác thải nhựa sẽ tác động nghiêm trọng hơn tới môi trường cũng như làm tổn hại tới sức khỏe con người.
Vì vậy để giảm rác thải nhựa, ông Huy cho rằng giải pháp hành động không chỉ cần ở mặt chính sách của nhà nước, mà quan trọng hơn là cần có cả sự tham gia nỗ lực thay đổi từ phía doanh nghiệp, đặc biệt là các siêu thị bán lẻ, nơi tiêu thụ một lượng lớn túi nilon mỗi ngày. Bên cạnh đó vai trò, trách nhiệm của tiêu dùng trong việc tiêu thụ sản phẩm nhựa dùng một lần đúng cách cũng vô cùng lớn trong công cuộc giảm rác thải nhựa tại Việt Nam.
“Tôi hy vọng rằng sự kiện này sẽ tạo động lực để thúc đẩy siêu thị, người tiêu dùng cùng nhau hành động vì mục tiêu giảm thải rác thải nhựa và túi nilon dùng một lần. Trong thời gian tới hy vọng sẽ có ngày càng nhiều hơn các doanh nghiệp, siêu thị, nhà bán lẻ tham gia và thực hiện nhiều hoạt động, nỗ lực giảm nhựa hơn nữa để cùng chung tay góp phần xây dựng một Việt Nam không còn rác nhựa trong thiên nhiên,” ông Huy nhấn mạnh.
Tại sự kiện, đại diện các doanh nghiệp trong Liên minh các nhà bán lẻ giảm tiêu thụ túi nilon cũng khẳng định đã đặt ra các mục tiêu giảm rác thải nhựa trong hoạt động kinh doanh thông qua triển khai các chương trình như thiết kế khu vực thanh toán riêng cho khách hàng không sử dụng túi nilon, triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường../.
