Các nhà hoạt động Philippines vui mừng sau phán quyết của Tòa Trọng tài ở Lahay trong cuộc tuần hành tại Manila ngày 12/7. (Nguồn: AFP/TTXVN) Tờ Washington Post ngày 12/7 dẫn lời các chuyên gia cho rằng phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) có trụ sở tại La Hay (Hà Lan) về vụ kiện của Philippines là một thắng lợi lịch sử cho những nước đang có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông.
Phán quyết này có lợi lớn cho Philippines và sẽ làm xói mòn những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) Bonnie Glaser nhận xét Philippines đã có một thắng lợi với một phán quyết có lợi trong hầu hết các nội dung và cảnh báo phản ứng của Trung Quốc sẽ cực kỳ cứng rắn.
Chuyên gia Yanmei Xie của Nhóm nghiên cứu Khủng hoảng Quốc tế (ICG) cho rằng phán quyết này là bất lợi nhất có thể với Trung Quốc và sẽ giới hạn đáng kể các quyền hàng hải mà Bắc Kinh có thể đòi hỏi một cách hợp pháp ở Biển Đông.
Từ Trung Quốc, Chen Xiangmiao, chuyên gia của Học viện Quốc gia Nghiên cứu về Biển Đông, thừa nhận hoàn toàn bất ngờ trước phán quyết của PCA. Phán quyết này đã đập tan "đường 9 đoạn" - cơ sở để Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông.
Không có "đường 9 đoạn," Trung Quốc sẽ không còn nhiều lãnh thổ để đòi hỏi. Tuy nhiên theo ông, rất khó để dự đoán phán quyết này sẽ ảnh hưởng đến mức độ nào.
Tình hình Biển Đông tiếp diễn như thế nào sẽ phụ thuộc vào cách phản ứng của các nước chủ chốt như Philippines, Mỹ và Việt Nam.
Theo Paul Haenle, Giám đốc Trung tâm Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh, chắc chắn Trung Quốc cần kiềm chế và tránh có những hành động làm gia tăng căng thẳng, nhưng điều quan trọng không kém là Philippines, Mỹ và các nước khác cũng cần kiềm chế.
Không cần thiết phải làm ầm ĩ về phán quyết này tới mức khiến cho chủ nghĩa dân tộc tại Trung Quốc trỗi dậy./.
