Người dân vùng xứ Lạng (Lạng Sơn) đã kết hợp tài tình giữa quả trám và gạo nếp để tạo nên món xôi trám cho hương vị thơm ngon.
Trám là một loại quả đặc sản tự nhiên của núi rừng xứ Lạng, có công dụng giải khát, thanh giọng, giải độc, giải say rượu...
Quả trám có hai loại: trám trắng và trám đen. Trám trắng thường dùng làm mứt, ô mai.
Trám đen dùng làm món kho, sốt với cá... nhưng đặc biệt dùng làm món xôi trám đem đến cho người thưởng thức một hương vị rất riêng.
Để làm món xôi trám, trước hết phải chọn quả trám đã chín, không bị sâu. Quả trám đem rửa sạch rồi ngâm (om trám) vào nước ấm khoảng 70 độ C cho quả mềm.
Tiếp đó vớt quả trám ra rồi đem bóc vỏ đen, lấy phần thịt bỏ hạt, rồi nghiền nhuyễn trộn với gạo nếp, sau đó đem đồ trên chõ đến khi xôi chín có mầu hồng tím.
Xôi trám ăn có vị thơm và béo ngậy, cộng thêm chút vị chua, hăng của trám đen tê tê đầu lưỡi tạo cảm giác thích thú cho người thưởng thức./.