Nông dân thu hoạch ngô tại Hastings, bang Minnesota, Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN) Triển vọng về một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có phần mờ nhạt đi vào ngày 20/9 sau khi các quan chức Trung Quốc bất ngờ hủy chuyến thăm các trang trại ở Montana và Nebraska, giữa bối cảnh hai bên sắp kết thúc cuộc đàm phán cấp thứ trưởng ở Washington.
Theo thông tin từ các cơ quan nông nghiệp của bang Montana và bang Nebraska, đoàn quan chức Trung Quốc dự kiến sẽ đến thăm các nông dân Mỹ vào tuần tới như một cử chỉ thiện chí. Tuy nhiên, họ đã bất ngờ hủy bỏ chuyến đi để trở về Trung Quốc sớm hơn dự kiến ban đầu.
Trong khi đó, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã đưa ra tuyên bố ngắn gọn rằng cuộc đàm phán cấp thứ trưởng diễn ra trong hai ngày 19-10/9 là "hiệu quả." Thông báo cũng khẳng định một cuộc họp thương mại cấp cao vẫn sẽ diễn ra tại Washington vào tháng 10 như dự kiến trước đó.
[Mỹ sẽ xem xét thỏa thuận thương mại tạm thời với Trung Quốc]
Các nguồn tin thân cận với cuộc đàm phán vừa diễn ra cho hay Trung Quốc đã không đưa ra bất kỳ đề xuất mới nào về các vấn đề cốt lõi, bao gồm bảo vệ sở hữu trí tuệ, ép buộc chuyển giao công nghệ, trợ cấp công nghiệp và các rào cản thương mại khác.
Ngoài ra, các nguồn tin cũng cho biết người đứng đầu phái đoàn Trung Quốc, Phó Bộ trưởng Tài chính Liao Min, đưa ra yêu cầu của Bắc Kinh rằng bất kỳ thỏa thuận nào đạt được cũng phải có bao gồm việc xóa bỏ những biện pháp thuế quan của Mỹ. Thỏa thuận cũng phải được cân bằng để thỏa thuận đó không phải là sự nhượng bộ từ Bắc Kinh hay từ Washington.
Tuy nhiên, các nguồn tin nói rằng việc các cuộc họp cấp thứ trưởng không đạt được thành công không phải là hiếm, vì các quan chức này thường không được phép thực hiện các thỏa thuận hoặc đưa ra các đề nghị mới.
Cuộc họp đầu tháng 10 tới sẽ hội tụ các nhà đàm phán thương mại hàng đầu của cả hai nước, gồm Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin.
Giới quan sát cho rằng cuộc họp này sẽ giúp xác định liệu hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có đang bắt đầu tìm kiếm biện pháp để thoát khỏi cuộc chiến thương mại đã kéo dài 14 tháng của họ, hay là sẽ hướng tới mức thuế mới và cao hơn đối với hàng hóa lẫn nhau.
Trước khi các cuộc đàm phán bắt đầu, đã xuất hiện một số thông tin rằng hai bên đang xem xét một thỏa thuận tạm thời bao gồm việc Trung Quốc mua thêm nông sản từ Mỹ, một số cải thiện trong khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc cho các công ty Mỹ và Washington nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với Huawei Technologies.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/9 đã nói rõ rằng việc mua thêm nông sản sẽ không đủ để ông chấm dứt thuế quan trừng phạt áp lên hàng hóa Trung Quốc.
Phát biểu với phóng viên trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Australia Scott Morrison, Tổng thống Trump khẳng định không tìm kiếm một thỏa thuận “nửa vời” mà cần một thỏa thuận hoàn chỉnh. Ông chủ Nhà Trắng cũng nói thêm rằng ông không cần một thỏa thuận trước cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020.
Tại cuộc họp báo, Tổng thống Trump cũng cho hay Mỹ đã thu về hàng tỷ USD từ thuế áp vào các hàng hóa Trung Quốc với tổng số tiền sẽ nhanh chóng lên tới 100 tỷ USD. Ông Trump khẳng định Mỹ đang đạt được nhiều tiến triển trong đàm phán với Trung Quốc.
Các chuyên gia thương mại, nhà điều hành cấp cao và quan chức chính phủ ở cả hai nước nói rằng ngay cả khi các cuộc đàm phán tháng Chín và tháng 10 tạo ra một thỏa thuận tạm thời, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã trở thành một cuộc chiến lan ra nhiều lĩnh vực hơn là chỉ về vấn đề thuế quan và có thể mất nhiều năm để giải quyết triệt để./.
