Tối 22/3 (giờ Việt Nam), tại khán phòng Nhà hát Alicia Alonso ở thủ đô La Habana, Cuba, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có bài phát biểu về mối quan hệ song phương nhân chuyến thăm lịch sử của nhà lãnh đạo Mỹ đến đảo quốc Caribe này.
Tham dự sự kiện này có Chủ tịch Cuba Raul Castro, đại diện xã hội dân sự Cuba cùng nhiều quan chức chính phủ hai nước. Đặc biệt, sự kiện này được truyền hình trực tiếp trên sóng truyền hình nhà nước Cuba.
Trong bài diễn văn, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã khẳng định chính nhân dân Cuba, với những đặc tính riêng biệt của mình, đã định hình bối cảnh mới trong quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng này.
Ông Obama nhấn mạnh nhân dân đảo quốc Caribe này đã khơi dậy lòng khâm phục và sự thừa nhận của nước Mỹ và đây chính là yếu tố khiến chính quyền của ông quyết định thay đổi chính sách cô lập Cuba từng áp dụng từ hơn nửa thế kỷ qua sau khi Cách mạng Cuba thành công năm 1959.
Người đứng đầu chính quyền Mỹ nêu bật khả năng sáng tạo của nhân dân Cuba, được nuôi dưỡng bằng một nền giáo dục “mang lại giá trị cho mọi bé trai và bé gái” và được minh chứng qua nhiều năm ứng phó với hoàn cảnh thiếu thốn do cuộc bao vây cấm vận gây ra và bày tỏ tin tưởng với khả năng đó, nhân dân Cuba có thể hội nhập hoàn toàn vào nền kinh tế thế giới.
Tổng thống Mỹ nhấn mạnh từ vài năm qua Cuba đã và đang mở cửa với thế giới, cho phép khả năng to lớn của nhân dân mình phát triển hơn và khẳng định cùng nhau, nhân dân hai nước có thể làm được nhiều điều tốt đẹp.
Ông Obama cũng cho rằng giữa hai nước vẫn còn một khoảng cách lớn về tư tưởng bất chấp khoảng cách địa lý chỉ 150km và để trở thành nguyên thủ Mỹ thăm chính thức Cuba đầu tiên sau 88 năm, ông đã phải trải qua một chặng đường dài với nhiều rào cản lịch sử.
Một lần nữa, Tổng thống Obama thừa nhận chính sách bao vây cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính, cùng với cô lập chính trị, của Mỹ chống Cuba là lỗi thời, không chỉ người dân Cuba, mà còn với những công dân Mỹ muốn làm ăn tại Cuba và đã tới thời điểm phải xóa bỏ.
Tổng thống Obama nhấn mạnh chuyến công du của ông tới đảo quốc Caribe này là nhằm chôn vùi "tàn dư cuối cùng của Chiến tranh Lạnh" tại châu Mỹ.
Buổi diễn thuyết này nằm trong chuỗi hoạt động trong chuyến thăm chính thức kéo dài hai ngày (từ 20-22/3) đến Cuba của ông Obama sau gần 90 năm. Dự kiến, Tổng thống Obama sẽ dự khán trận bóng chày giao hữu giữa đội tuyển quốc gia Cuba và đội bóng chày Tampa Bay Rays của Mỹ trước khi rời Cuba, bắt đầu chuyến thăm chính thức Argentina.
Trước đó, ngày 21/3, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Cuba đã có cuộc hội đàm kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ, trong đó nhã lãnh đạo Cuba đã kêu gọi Washington cùng La Habana áp dụng nghệ thuật “chung sống văn minh,” vì lợi ích nhân dân hai nước.
Ngày 17/12/2014, hơn nửa thế kỷ sau khi Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba, Chủ tịch Raul Castro và Tổng thống Obama đã đồng thời tuyên bố quyết định tái thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Kể từ thời điểm đó, hai nguyên thủ đã gặp nhau hai lần, tại Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ tháng 4/2015 tại Panama và tại trụ sở Liên hợp quốc, tháng 9/2015. Hai nước đã tái thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 20/7/2015 và mở lại đại sứ quán tại thủ đô của nhau./.