Ngày 25/2, Đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường do đồng chí Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường, dẫn đầu, đã làm việc với tỉnh Quảng Ngãi về vấn đề Nhà máy xử lý chất chất thải rắn sinh hoạt MD trú tại xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi) gây ô nhiễm khiến người dân bức xúc trong thời gian dài.
Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đánh giá, khâu xử lý chất thải của nhà máy không đạt tiêu chuẩn về khí thải; dây chuyền công nghệ không đủ khả năng để hạ nhiệt từ 1.200 độ C xuống 300 độ C trong vòng vài giây để tách khí dioxin.
Nguồn khí đó sẽ ảnh hưởng nặng đến môi trường và sức khỏe của người dân.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết bãi rác cũ xới lên tạo ra bãi rác lớn hơn, lại để lộ thiên, không che chắn sẽ khiến mức độ ô nhiễm lớn hơn gấp nhiều lần; cách làm này không đúng quy định.
Bộ trưởng đề nghị phía nhà máy phải đầu tư lớp bạt phủ, bảo quản rác hợp vệ sinh, phải có lớp trám đáy hạn chế nước thải thẩm thấu vào mạch nước ngầm và nước mặt.
Đồng thời, phải xây dựng các rãnh thu hút nước mưa để nước mưa không chảy vào bãi rác; chuyển sang hướng đầu tư công nghệ mới hiện đại, phù hợp hơn như công nghệ khí hóa, phát điện đang triển khai tại tỉnh Phú Yên.
Còn về phần tỉnh, phải rà soát, quy hoạch lại khu vực xử lý rác, tính toán kỹ các vị trí lắp đặt khu xử lý, bãi trung chuyển cho phù hợp với bán kính cho phép đối với khu dân cư.
[Công bố Kết luận thanh tra Dự án nhà máy rác Đức Phổ]
Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị: "Tỉnh nên nghiên cứu làm cuộc 'cách mạng' tư tưởng cho người dân để tự ý thức và có trách nhiệm hơn trong việc phân loại rác trước khi vận chuyển đi xử lý.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh phải đánh giá lại toàn bộ bãi rác cũ, tình hình xử lý rác, tình hình quy hoạch rác, cơ chế, chính sách rác để giải quyết được tình trạng bức xúc tại địa phương."
Theo kết luận Thanh tra do Ủy ban Nhân dân tỉnh cung cấp, trong quá trình khảo sát, xây dựng Nhà máy xử lý chất chất thải rắn sinh hoạt MD đã có những sai phạm từ phía đơn vị quản lý nhà nước và doanh nghiệp.
Cụ thể, Sở Xây dựng đã thẩm định chưa sát với quy hoạch; nhà đầu tư biết nhưng vẫn quyết định đầu tư tại vị trí này; Ủy ban Nhân dân huyện Đức Phổ và Sở Kế hoạch và Đầu tư không báo cáo rõ ràng cho Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh trước khi lãnh đạo tỉnh quyết định…
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ nêu rõ kết luận của Thanh tra là hoàn toàn đúng. Tuy nhiên, một số phản ánh của người dân Phổ Thạnh cũng chưa thật sự đúng.
Việc nhà máy hoạt động gây ô nhiễm, bốc mùi hôi thối là thiếu cơ sở, bởi thời điểm họ phản ứng gay gắt thì nhà máy đang ngừng hoạt động.
Nguyên nhân chính gây ra mùi hôi là do 2.500m3 rác thải được chôn lấp từ lâu tại vị trí nhà máy được xây dựng. Bên cạnh đó, không có việc nhà máy thu gom rác thải từ thành phố về xử lý.
Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Công nghệ môi trường MD làm chủ đầu tư được khởi công từ tháng 10/2016 theo quyết định chủ trương đầu tư (lần đầu) tại Quyết định số 856/QĐ-UBND ngày 18/5/2016 của UBND tỉnh Quảng Ngãi.
Sau ba lần điều chỉnh, nhà máy có công suất 50 tấn rác thải/ngày/đêm, sử dụng công nghệ lò đốt Betid Đa Lộc và có quy mô sử dụng đất 20.226m2.
Sau đó, nhà máy bổ sung đội thu gom, vận chuyển rác thải và chăm sóc cây xanh có quy mô sử dụng đất 2.315m2, thời gian hoạt động 49 năm với tổng mức đầu tư được điều chỉnh là hơn 52,5 tỷ đồng.
Như TTXVN đã đưa tin, trong thời gian ngắn đi vào hoạt động (dù chưa hoàn thiện các hạng mục công trình), Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt MD đã vấp phải sự phản đối, ngăn cản của người dân trong xã Phổ Thạnh vì lý do gây ô nhiễm môi trường.
Dù huyện, tỉnh đã nhiều lần mở các cuộc tiếp xúc cử tri, tìm tiếng nói chung nhưng đều bất thành. Hệ quả là nhà máy buộc phải dừng hoạt động từ ngày 29/7/2018 đến nay.
Trước vấn nạn rác thải ứ đọng, Ủy ban Nhân dân tỉnh đề nghị bà con xã Phổ Thạnh đồng thuận cho nhà máy được hoạt động từ 2-3 năm để xử lý dứt điểm lượng rác tồn đọng gây ô nhiễm trên địa bàn. Tuy nhiên, giải pháp này rất khó khả thi./.