Sạt lở đất tại Làng Pẳn, xã Quang Kim, huyện Bát Xát. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN) Mưa đặc biệt lớn tại Lào Cai từ đêm 5/10 đến sáng 6/10 với lượng mưa trung bình ghi nhận ở một số địa phương là trên 418mm trong vòng 9 giờ đã gây thiệt hại nặng về người, tài sản, hoa màu trên địa bàn tỉnh.
Dự báo thời tiết trong những ngày tới tiếp tục diễn biến phức tạp, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai vừa ký công điện yêu cầu chính quyền các địa phương chỉ đạo quyết liệt phương án sơ tán, di chuyển ngay những gia đình, cá nhân đang sinh sống tại các khu vực nguy hiểm, khu vực có nguy cơ trượt, sạt lở đất, lũ ống, lũ quét đến nơi an toàn.
Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Lào Cai cho biết, theo chuỗi số liệu quan trắc đã thu thập được tính từ năm 1957 đến nay, đây là lần đầu tiên trong lịch sử tại thành phố Lào Cai, huyện Bảo Thắng và Bát Xát xuất hiện mưa lớn chưa từng có trong tháng 10.
Cụ thể, lượng mưa tại xã Trịnh Tường (Bát Xát) là 111,2mm; xã Cam Đường (thành phố Lào Cai) là 113,4mm; xã Gia Phú (Bảo Thắng) là 122,6mm. Tại xã Quang Kim (Bát Xát) có mưa đặc biệt lớn 313,2mm; thị trấn Bát Xát mưa nhiều nhất lên tới 418,8mm (theo quy định của ngành Khí tượng thủy văn, mưa với lượng trên 200mm/ngày được coi là mưa đặc biệt lớn).
Theo thống kê sơ bộ của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bát Xát, đến thời điểm 13h ngày 6/10, toàn huyện có 214 nhà bị ảnh hưởng, trong đó 2 nhà bị hỏng gần như hoàn toàn, 109 nhà bị ngập, 103 nhà bị sạt đất, bùn tràn vào nhà; 0,9ha lúa chuẩn bị cho thu hoạch bị đất đá vùi lấp hoàn toàn; hàng chục ha lúa, rau màu bị ngập; 10.000m2 ao nuôi thủy sản bị vỡ.
[Lào Cai: Mưa lớn gây nhiều thiệt hại, một cháu bé tử vong do lũ cuốn]
Tỉnh lộ 156B bị sạt 4 điểm, tỉnh lộ 156 bị sạt lở taluy dương 2 điểm, tuyến đường cứu hộ, cứu nạn từ xã Trịnh Tường đi xã Y Tý bị sạt 2 điểm (hiện tại chỉ xe máy lưu thông được).
Tuyến đường từ xã Quang Kim đi xã Phìn Ngan bị sạt lở 35 điểm (các phương tiện không thể lưu thông); 4 cột điện bị gẫy, đổ. Ngay sau khi mưa lũ gây thiệt hại về người và tài sản của người dân, huyện Bát Xát đã chỉ đạo các địa phương triển khai các phương án tại chỗ để ứng phó.
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cũng đã bố trí cán bộ, chiến sỹ đến giúp đỡ người dân Bát Xát khắc phục hậu quả. Đến 15 giờ ngày 6/10, các xã trên địa bàn huyện Bát Xát vẫn có mưa.
Do ảnh hưởng của mưa lớn tại địa phương vùng ven sông, kết hợp với mưa lớn từ thượng nguồn đổ về hồ chứa Nhà máy thủy điện Bắc Hà khiến lượng nước tại đây tăng nhanh.
Vào lúc 10 giờ ngày 6/10, Thủy điện Bắc Hà đã xả lũ qua đập tràn với lưu lượng lớn nhất có thời điểm lên tới 1.350m3/s. Do đó, mực nước phía hạ du thủy điện lên cao với cường suất lũ (giá trị chênh lệch mực nước cao nhất trong hai ngày liên tiếp) lớn nhất đạt mức 40cm/giờ.
Lúc 14 giờ ngày 6/10, Trạm thủy văn Long Phúc (Bảo Yên) quan trắc được mực nước lên đến 72,35m; dưới báo động 2 là 0,65m.
Ông Lưu Minh Hải - Giám đốc cho biết, Đài khí tượng thủy văn tỉnh Lào Cai dự báo, vào khoảng 17 giờ ngày 6/10, đỉnh lũ cao nhất trên sông Chảy, đoạn qua xã Long Phúc, huyện Bảo Yên khả năng lên tới 73,50m; cao trên báo động 2 khoảng 0,5m, sau đó lũ giảm dần.
Dự báo đêm mùng 6 và ngày 7/10, tại Lào Cai xuất hiện một đợt mưa mới với lượng phổ biến từ 50-100mm, có nơi mưa trên 120mm; tâm điểm mưa nhiều khả năng rơi vào thành phố Lào Cai và các huyện gồm Bảo Thắng, Bảo Yên, Bát Xát, Bắc Hà, Mường Khương và Sa Pa.
Đợt mưa này khả năng kéo dài đến hết ngày 9/10; nguy cơ xảy ra sạt lở ở những nơi có độ dốc lớn, kết cấu đất yếu và lũ quét xảy ra trên các sông, suối rất cao.
Để chủ động, sẵn sàng trong công tác phòng, chống, ứng phó trước mọi tình huống thiên tai có thể xảy ra, giảm thiểu thiệt hại, tại Công điện số 03/CĐ-UBND ngày 6/10/2020 về việc chủ động các biện pháp phòng, chống và ứng phó với mưa, lũ, lũ ống, lũ quét, ngập úng, sạt lở đất, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai yêu cầu chính quyền các địa phương tổ chức rà soát các hộ dân đang sinh sống trong vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng để có phương án di chuyển kịp thời; chỉ đạo quyết liệt phương án sơ tán, di chuyển ngay những hộ gia đình, cá nhân đang sinh sống tại các khu vực nguy hiểm, khu vực có nguy cơ trượt sạt lở đất, lũ ống, lũ quét đến nơi an toàn; kiểm tra các trang thiết bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, lực lượng tại chỗ nhằm sẵn sàng phục vụ công tác ứng phó, tìm kiếm cứu nạn.
Công điện nhấn mạnh, chính quyền các địa phương trên địa bàn tỉnh Lào Cai tăng cường kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư, đơn vị thi công trên địa bàn thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng, chống thiên tai tại công trường; chỉ đạo các chủ đập, hồ chứa thủy điện, thủy lợi thực hiện kiểm tra hồ đập, xử lý các khu vực trọng điểm xung yếu về hồ đập, vận hành hồ chứa đúng quy trình; vận hành xả lũ đúng quy định.
Các địa phương tổ chức lực lượng tuần tra, cảnh giới, cắm biển cảnh báo những vị trí ngầm tràn có nguy cơ xảy ra ngập úng, lũ ống, lũ quét, khu vực có nguy cơ sạt lở đất... để hướng dẫn người dân, các phương tiện qua lại đảm bảo an toàn; thông báo cho người dân không nghỉ qua đêm tại lều, lán, nương, rẫy; không đi làm nương, chăn thả gia súc xa nơi cư trú, không vớt củi, đánh bắt cá tại các sông, suối khi nước lũ lên cao./.
