Phát biểu tại hội nghị “Chiến lược Phát triển chăn nuôi giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn 2040” do Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng chủ trì ngày 15/9, ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh phát triển ngành chăn nuôi giai đoạn vừa qua có nhiều thành tựu nhưng cũng còn nhiều tồn tại.
Trong 10 năm qua, ngành chăn nuôi có sự phát triển vượt bậc về năng suất, chất lượng. Từ chỗ thiếu thực phẩm, đến nay, ngành chăn nuôi đã đảm bảo đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng, đảm bảo dinh dưỡng cho người dân.
Bình quân hiện nay, ngành chăn nuôi đảm bảo cung cấp cho mỗi người dân trong một năm khoảng 60kg thịt, 12 lít sữa, 80kg cá, 200kg rau xanh, 200kg trái cây;… chuyển đổi cơ cấu thành công từ chỗ 20 triệu người chăn nuôi đến nay chỉ còn lại 6-7 triệu người, và có hệ thống các doanh nghiệp lớn.
Bên cạnh những thành tựu đó, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã chỉ ra những tồn tại của ngành cần phải khắc phục trong 10 năm tới: “Tốc độ phát triển nhanh nhưng mất cân đối khi thịt lợn chiếm hơn 70% rổ thực phẩm tạo áp lực rất lớn lên chỉ số CPI, khiến thịt lợn tăng giá. Hiện, nhu cầu người dân đòi hỏi thực phẩm phải đa dạng, dẫn đến nguy cơ rủi ro sử dụng thực phẩm không đa dạng.”
Theo Bộ trưởng Cường, ba khâu quan trọng trong chăn nuôi gồm: sản xuất, chế biến, tiêu thụ thì mới làm tốt được khâu sản xuất. Chế biến hiện đang rất “lõm bõm”, chủ yếu vẫn là các nhà mổ thủ công, các nhà máy chế biến hiện đại rất ít. Tổ chức thị trường vẫn là chợ nông thôn là chính, các thiết chế thương mại lớn, thực phẩm có vào nhưng chưa chiếm vai trò quan trọng. Trên thực tiễn có tăng trưởng nhưng cứ tăng lên thì đi giải cứu, vì không liên hoàn chuỗi.
[Cơ cấu lại nông nghiệp: Gắn với chế biến và thị trường]
Cũng theo người đứng đầu ngành nông nghiệp, một điểm tồn tại nữa cần phải khắc phục là đưa chăn nuôi lên làm ngành chính trong ngành nông nghiệp và phải hướng đến mục tiêu xuất khẩu.
“Không để như hiện nay, ngành nông nghiệp xuất khẩu 40 tỷ USD, sản phẩm đi 120 nước, nhưng soi kính hiển vi không thấy ông chăn nuôi đâu, chỉ có tí mật ong, trứng muối, lợn sữa thì chả có nghĩa lý,” ông Cường nói.
Trong giai đoạn 2020-2030, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đưa ra chiến lược sẽ khắc phục những tồn tại căn cốt, tổ chức lại chăn nuôi, xác định những định hướng lớn cho phát triển, lấy 3 trục: kinh tế, môi trường, an sinh là hiệu quả bền vững của mục tiêu chăn nuôi.
Xác định lại cơ cấu, nhìn ra điểm yếu rồi thì sẽ không còn chuyện 70% thịt lợn trong cơ cấu rổ thực phẩm nữa mà phải tăng thịt gia cầm, thịt bò, thay đổi kết cấu ngành hàng phù hợp nhu cầu thị trường. Chăn nuôi phải trở thành ngành kinh tế hiện đại, đồng bộ tất cả các khâu, chăn nuôi phải đi đầu trong kinh tế tuần hoàn, 100 triệu tấn chất thải phải áp dụng công nghệ mới nhất để biến thành phân bón, sử dụng cho cây trồng...
"Đồng thời, lấy mục tiêu xuất khẩu, coi đây là áp lực cần thiết để buộc chúng ta phải làm tốt. Mà để làm được, phải tận dụng yếu tố thời đại công nghệ 4.0, đa dạng sinh thái, đặc biệt là cả 3 khu vực Nhà nước, doanh nghiệp, người dân phải cùng vào cuộc," Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.
Khẳng định chăn nuôi là một ngành quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước, Phó Thủ tướng Trịnh Định Dũng cho rằng cần thiết phải có Chiến lược phát triển sản phẩm chăn nuôi trong giai đoạn tới để xác định rõ mục tiêu, định hướng và giải pháp phát triển ngành này xứng với tiềm năng và nâng cao sức cạnh tranh của ngành trong thời kỳ hội nhập.
Theo Phó Thủ tướng, phát triển ngành chăn nuôi phải gắn với bảo vệ môi trường, theo hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa; phát triển mạnh doanh nghiệp, coi đây là động lực chính để hiện đại hóa ngành chăn nuôi, liên kết theo chuỗi; đồng thời áp dụng khoa học công nghệ trong phòng chống dịch bệnh và phát triển chăn nuôi hữu cơ theo hướng kinh tế số.
Bên cạnh đó, cần phát triển ngành chăn nuôi gắn với nhu cầu thị trường trong nước và thế giới, tránh lệch pha cung cầu thừa hay thiếu; tránh phát triển theo phong trào, phá vỡ quy hoạch.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau hơn 10 năm triển khai "Chiến lược phát triển chăn nuôi đến năm 2020 theo Quyết định số 10/2008/QĐ-TTg ngày 16/8/2008", đến nay, ngành này đã đạt được những thành tựu to lớn. Giai đoạn 2008-2018, sản lượng thịt các loại tăng 1,5 lần; trứng tăng 2,3 lần; sữa tươi tăng 3,6 lần; thức ăn chăn nuôi công nghiệp tăng gần 2,4 lần. Một số sản phẩm chăn nuôi đã được xuất khẩu như: thịt lợn choai, lợn sữa, thịt gia cầm… khẳng định thương hiệu của sản phẩm chăn nuôi trong nước với khu vực và trên thế giới.
Nhiều lĩnh vực chăn nuôi Việt Nam đã có được vị thế cao trong khu vực và trên thế giới như: chăn nuôi lợn đứng vị trí thứ 5 về đầu con, thứ 6 về sản lượng; đàn thủy cầm đứng thứ 2 thế giới; năng suất bò sữa và sản lượng thức ăn chăn nuôi công nghiệp đứng số 1 trong khu vực Đông Nam Á./.
