Tính liên tục về mặt lịch sử, bằng chứng khảo cổ học và mức độ phát triển đô thị là 3 trong các yếu tố được xem xét khi xác định “thành phố lâu đời nhất” trên thế giới.
Hiện, có hàng chục thành phố trên thế giới có con người sinh sống suốt hàng nghìn năm. Những thành phố cổ kính nhất trên thế giới này có chung một đặc điểm: đứng vững trước mọi thử thách của thời gian và là nhân chứng cho sự thăng trầm của lịch sử nhân loại.
Jericho, Bờ Tây
Jericho, gần sông Jordan ở Bờ Tây, thường được gọi là "thành phố có người ở lâu đời nhất" với lịch sử kéo dài từ 10.000 năm trước Công nguyên đến nay.
Các khu định cư ban đầu từ nền văn hóa Natufian đã phát triển thành các cấu trúc tiền thành phố trong thời kỳ đồ đá mới, bao gồm Tháp Jericho có niên đại 8.000 năm trước Công nguyên, khiến nó trở thành tòa nhà bằng đá lâu đời nhất được phát hiện.
Thật đáng kinh ngạc khi Jericho luôn có người sinh sống trong suốt quá trình lịch sử cho đến nay, mặc dù vị trí của nó nằm dưới mực nước biển. Thực tế này cũng khiến thành phố trở thành địa điểm có người sinh sống lâu dài ở vị trí thấp nhất trên Trái đất.
Ngày nay, Jericho có khoảng 20.000 cư dân. Bất chấp những thách thức hiện tại như tình trạng thiếu nước, di sản khảo cổ của Jericho vẫn ở một đẳng cấp riêng.
Byblos, Liban
Là một thành phố ven biển ở Liban hiện đại, Byblos có lịch sử lâu đời từ Thời kỳ Đồ Đá Mới, khoảng 8.000 năm trước Công nguyên.
Các nhà khảo cổ học tin rằng Byblos đã là một thành phố có người sinh sống liên tục trong khoảng 5.000 năm.
Ý nghĩa lịch sử của Byblos được đánh dấu bằng vị thế Di sản Thế giới được UNESCO công nhận năm 1984.
Các tàn tích đầy mê hoặc của thành phố cổ này, chẳng hạn như Lâu đài Byblos, những ngôi đền cổ và nghĩa địa Hoàng gia Phoenician, chứng thực cho quá khứ lâu đời của nó vẫn luôn hấp dẫn du khách.
Aleppo, Syria
Một cuộc khai quật gần đây đã chứng minh khu vực Aleppo là nơi sinh sống của cư dân từ khoảng 13.000 năm trước. Điều này đã đưa Aleppo và khu vực xung quanh trở thành khu định cư lâu đời nhất của con người trên Trái đất.
Do vị trí của nó nằm giữa Địa Trung Hải và Lưỡng Hà, đồng thời ở cuối Con đường Tơ lụa, đi qua Trung Á nên Aleppo là trung tâm của thế giới cổ đại.
Ở thời hiện đại, đây vẫn là thành phố đông dân nhất của Syria, tuy nhiên, thành phố đã bị thiệt hại nặng nề trong cuộc nội chiến từ 2011-2020 dẫn đến một điều vô cùng đáng tiếc là nhiều hiện vật cổ quý giá cùng toàn bộ các địa điểm khảo cổ đã bị hủy hoại.
Damascus, Syria
Theo các nghiên cứu và các bằng chứng lịch sử, Damascus là một trong các thành phố có người sinh sống lâu đời nhất trên thế giới, với bằng chứng về sự sống có niên đại ít nhất là từ 11.000 năm trước.
Damascus là trung tâm văn hóa nổi bật của các nước Arb, từng chứng kiến nhiều nền văn minh phát triển và sụp đổ.
Ngày nay Damascus là một khu vực đô thị với hơn 2 triệu dân và được mệnh danh là Thủ đô Văn hóa Arab vào năm 2008.
Susa, Iran
Ở phía Tây Nam Iran có một thành phố cổ có nhiều tên gọi và ngày nay được gọi là Susa, thủ phủ hành chính của huyện Shush, tỉnh Khuzestan.
Được thành lập vào khoảng năm 4.400 trước Công nguyên, Susa đã trở thành một trung tâm quan trọng của các Đế chế Elam, Ba Tư và Parthia cổ đại.
Đây là một trong những thành phố quan trọng nhất của khu vực Cận Đông Cổ đại (quê hương của các nền văn minh sơ khai trong một khu vực tương ứng với Trung Đông hiện đại)..
Ở thời kỳ hoàng kim, thành phố Susa nguy nga với các cung điện, đền thờ lớn, đặc biệt là Cung điện hoành tráng của Darius. Tầm quan trọng của thành phố được đề cập nhiều trong các văn bản cổ, như Kinh Cựu ước.
Faiyum, Ai Cập
Faiyum là một ốc đảo xanh tươi nằm giữa sa mạc, nằm cách Tây Nam Cairo ngày nay 130km. Thành phố liên tục có người sinh sống trong nhiều thiên niên kỷ.
Faiyum được coi là một trong những thành phố cổ xưa nhất của Ai Cập nói riêng và toàn châu Phi nói chung với niên đại từ khoảng năm 5.200 trước Công nguyên.
Thành phố từng là một phần trong khu vực cổ Crocodilopolis, một trung tâm văn hóa Hy Lạp quan trọng nhất của Sobek, nơi thờ thần cá sấu.
Vị trí chiến lược của Faiyum đã tạo điều kiện thuận lợi cho các tuyến thương mại, nâng cao ý nghĩa kinh tế của nó trong thời kỳ La Mã.
Ở thời Trung cổ, những người cai trị Hồi giáo cũng coi trọng Faiyum và phát triển thành phố hơn nữa. Trong thế kỷ 19 và 20, những cải tiến về thủy lợi đã biến Faiyum thành một vùng nông nghiệp quan trọng.
Hiện nay, Faiyum vẫn là một thành phố sôi động tập trung rất nhiều khu chợ lớn, các thánh đường Hồi giáo. Con kênh đào mang tên Bahr Yussef chảy qua thành phố, dọc hai bên bờ kênh là nhà cửa sầm uất của các cư dân.
Sidon, Liban
Có người sinh sống trong ít nhất 6.000 năm qua, Sidon là một trong những thành phố quan trọng nhất của người Phoenicia vì vị trí của nó như một cảng quan trọng trên Địa Trung Hải.
Tuy nhiên, chính yếu tố trên cũng dẫn đến việc thành phố bị chinh phục bởi các đế chế lớn trên thế giới, bao gồm người Assyria, người Babylon, người Ai Cập, người Hy Lạp, người La Mã và người Ottoman.
Ngày nay, có khoảng 200.000 dân đang sống tại Sidon. Du khách đên Sidon có thể tham quan Đền Eshmun được xây dựng từ thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên hiện vẫn còn khá nguyên vẹn.
Plovdiv, Bulgaria
Plovdiv ban đầu là một khu dân cư của người Thracia, và là một thành phố lớn của người La Mã. Nó cũng được cai trị bởi người Ottoman trong một thời gian. Bằng chứng về sự sống ở đây có từ 6.000 năm trước.
Ngày nay, Plovdiv vẫn là thành phố lớn thứ 2 ở Bulgaria, và là một trung tâm kinh tế, văn hóa và giáo dục quan trọng.
Thành phố vẫn bảo tồn khá tốt khu phố cổ với các công trình kiến trúc thời Phục hưng Bulgaria thế kỷ 19 - minh chứng cho sự hồi sinh của Plovdiv sau sự cai trị của Ottoman.
Athens, Hy Lạp
Là thủ đô và thành phố lớn nhất của Hy Lạp, Athens là cái nôi của văn minh phương Tây cổ đại. Athens có bề dày lịch sử từ trước thời của Socrates, Plato và Aristotle. Thành phố đã liên tục có người sinh sống từ ít nhất 7.000 năm trước.
Sự hiện diện lâu đời nhất được biết đến của con người ở Athens đã được xác định từ thiên niên kỷ 11 đến thiên niên kỷ thứ 7 trước Công nguyên. Ngày nay, đây vẫn là một đô thị rộng lớn và sầm uất.
Argos, Hy Lạp
Là một trong những thành phố có người sinh sống liên tục lâu đời nhất trên thế giới. Argos liên tục có người sinh sống trong suốt 7.000 năm qua và đang cạnh tranh với Athens để trở thành thành phố lâu đời nhất ở châu Âu.
Địa điểm nằm ở vùng đồng bằng màu mỡ Argolis đã mang lại cho Argos một vị trí quyền lực.
Theo các nhà nghiên cứu, Argos luôn giữ lập trường trung lập trong suốt lịch sử, và không tham gia vào các cuộc Chiến tranh giữa Greco-Ba Tư.
Ngày nay, Argos có khoảng 22.000 cư dân và rất nhiều di tích cổ có thể được tìm thấy ở đây.
Lạc Dương, Trung Quốc
Lạc Dương nổi tiếng là thành phố có người ở liên tục lâu đời nhất châu Á. Nằm trên đồng bằng trung tâm của Trung Quốc, Lạc Dương là 1 trong 7 cố đô của Trung Quốc và cũng là thành phố cổ nhất của đất nước này.
Đô thị này có con người sinh sống từ thời Đồ Đá Mới, với sự cư trú liên tục trong ít nhất 4.000 năm. Nằm ở giao điểm của sông Lạc Hà và sông Y, thành phố được coi là trung tâm địa lý của Trung Quốc cổ đại.
Varanasi, Ấn Độ
Theo truyền thuyết của người Hindu, Varanasi đã hơn 5.000 năm tuổi và được coi là một trong những thành phố cổ nhất thế giới, mặc dù bằng chứng về sự sống chỉ cách đây khoảng 3.000 năm.
Tuy có niên đại khiêm tốn nhưng đây là thành phố cổ nhất ở Ấn Độ, đồng thời được coi là thành phố linh thiêng nhất trên thế giới đối với người theo đạo Hindu./.