Mới đây, Bộ Tài chính có công văn xin ý kiến các Bộ, ngành về Biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi; trong đó có đề xuất giảm mức thuế nhập khẩu một số mặt hàng thịt gà từ 20% xuống 18%; một số mặt hàng thịt lợn từ 25% xuống 22%.
Các hội, hiệp hội ngành chăn nuôi cho rằng, việc đề xuất giảm thuế nhập khẩu thịt ban đầu sẽ gây quan ngại cho người chăn nuôi nhất là người nuôi gia cầm. Tuy nhiên, mức thuế giảm cũng phù hợp trong bối cảnh hội nhập kinh tế cùng với những cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do.
Theo ông Nguyễn Tất Thắng, Tổng Thư ký Hội Chăn nuôi Việt Nam, Hội cũng nhất trí với mức giảm thuế. Bởi, đây là mức phù hợp với ngành trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Mức giảm này đã bảo vệ ngành chăn nuôi trong nước cũng như đáp ứng yêu cầu của các Hiệp định thương mại tự do và đề xuất của Mỹ. Đây là mức giảm vừa phải để ngành, doanh nghiệp và người chăn nuôi có thời gian chuẩn bị.
Tuy nhiên, các bộ, ngành cần có các hàng rào kỹ thuật để kiểm soát hàng chất lượng kém, tránh tác dụng tiêu cực của việc giảm thuế, bảo vệ sản xuất trong nước.
“Các bộ, ngành, đặc biệt là ngành nông nghiệp cần quan tâm để tránh tác động tiêu cực của giảm thuế, vì tương lai thuế sẽ còn tiếp tục giảm nên rất cần có các hàng rào kỹ thuật,” ông Nguyễn Tất Thắng nhấn mạnh.
Với các loại thuế đưa ra, ông Nguyễn Tất Thắng nhận định, đối với lợn sẽ không ảnh hưởng nhiều, nhưng đối với gia cầm sẽ có ảnh hưởng. Gia cầm sẽ là mặt hàng chịu tác động nhiều nhất, vì các nước sản xuất có giá thành rất rẻ.
[Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế nhập khẩu đối với mặt hàng thịt]
Bên cạnh đó, các sản phẩm nước ngoài không ưa thích như thịt đùi, nội tạng… có giá rất rẻ nhưng Việt Nam lại có nhu cầu cao. Việc giảm thuế với mặt hàng thịt gà chắc chắn sẽ ảnh hưởng ngay.
Bởi, khi Việt Nam bùng phát dịch tả lợn châu Phi, các chủ trương, chính sách của ngành đều hướng đến phát triển gia cầm, gia súc để bù đắp thị trường thực phẩm. Đây là chủ trương đúng và những người đầu tư nhỏ lẻ như nông dân, trang trại cũng đầu tư vào nuôi gia cầm và do đó, nguồn cung đang tăng lên.
Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam đánh giá, việc Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế nhập khẩu thịt gà ban đầu cũng gây quan ngại cho người chăn nuôi; trong đó, có Hiệp hội.
Thời gian vừa qua, sản lượng thịt gà tăng rất đột biến kể cả sản xuất trong nước và nhập khẩu. Việc giảm thuế sẽ khiến sản lượng thịt gà nhập khẩu tăng lên. Tuy nhiên, khi phân tích kỹ thì với mức thuế giảm 2% thì giá thịt gà sẽ giảm từ 600-700 đồng/kg và như vậy, mức ảnh hưởng sẽ không quá lớn.
"Phía người sản xuất lo lắng là đúng. Vì cả năm 2019, giá thịt gà trong nước rất thấp, có thời điểm chỉ 15.000-16.000đồng/kg, tức là bằng một nửa giá thành. Do đó, việc giảm thuế nhập khẩu sẽ ảnh hưởng sản xuất trong nước là đương nhiên," ông Nguyễn Thanh Sơn nhận định.
Hiện nay, nhìn chung giá thành chăn nuôi gà ở Việt Nam vẫn còn cao vì sản xuất nhỏ lẻ, công nghệ còn hạn chế, chi phí cao. Giá thành so với Mỹ, Brazil còn cao và khó cạnh tranh. Ngay cả các doanh nghiệp lớn như Công ty cổ phần chăn nuôi C.P. Việt Nam hay Tập đoàn Dabaco vẫn dựa trên nền tảng chăn nuôi gia công và các hộ gia đình.
Các doanh nghiệp lớn sẽ có cách quản trị, chính sách thương mại tốt hơn, có thể cạnh tranh với các hộ sản xuất đơn lẻ. Tuy nhiên, trong mặt hàng chung thì chắc chắn cũng sẽ bị ảnh hưởng, rủi ro.
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, điều mà người sản xuất quan tâm và đề nghị là cân nhắc lộ trình giảm thuế thế nào để bảo hộ sản xuất trong nước vì thịt gà là mặt hàng rất nhạy cảm, liên quan đến sinh kế của hàng triệu hộ chăn nuôi.
Hiệp hội Gia cầm Việt Nam kiến nghị không nên giảm thuế quá sâu. Ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai bày tỏ, các nước có nông sản rẻ có khoa học kỹ thuật cao nhưng nhân công cao. Chăn nuôi trong nước đang thay đổi tập quán bằng việc áp dụng khoa học kỹ thuật.
Việt Nam có lợi thế về nhân công thấp, nếu được nguyên liệu rẻ, thay đổi khoa học kỹ thuật thì chăn nuôi trong nước vẫn có khả năng cạnh tranh. Ông Nguyễn Trí Công chỉ ra, công lao động ở Việt Nam đang chiếm 3-5% giá thành trong chuỗi sản xuất ngành chăn nuôi trong khi các nước 30%.
Như vậy, chăn nuôi Việt Nam vẫn có khả năng cạnh tranh, quan trọng là cần thay đổi tư duy sản xuất và nâng cao kỹ thuật để nâng năng suất và hạ giá thành.
Theo ông Nguyễn Tất Thắng, người sản xuất cũng phải tự điều chỉnh vì một mặt sản xuất trong nước tăng; mặt khác khi các Hiệp định thương mại tự do thực thi, chính sách mở cửa những tác động về thuế cũng chỉ là mức độ. Thậm chí ngay cả hàng rào kỹ thuật nếu có cũng chỉ đến một mức độ nào đó.
Về góc độ thương mại, những mặt hàng mà pháp luật không cấm mà sản phẩm có khả năng cạnh tranh, doanh nghiệp có lợi nhuận thì họ có quyền được buôn bán. Do đó, người sản xuất phải tự điều chỉnh tìm cách hạ giá thành, nâng cao chất lượng để tăng khả năng cạnh tranh.
Trước đó, Bộ Tài chính đã có công văn 14813/BTC-CST gửi xin ý kiến các Bộ, ngành lần thứ 4 về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung Nghị định số 125/2017/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 122/2016/NĐ-CP ngày 1/9/2016 về Biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.
Theo công văn này, Bộ Tài chính đề xuất giảm mức thuế nhập khẩu các mặt hàng thịt gà đã chặt mảnh và phụ phẩm sau giết mổ, đông lạnh thuộc phân nhóm 2207.14 từ 20% xuống 18% (Mỹ đề nghị 14,5%).
Trong khi đó, thuế suất mặt hàng thịt lợn tươi hoặc ướp lạnh trừ loại thịt cả con và nửa con, trừ thịt mông đùi, thịt vai và các mảnh của chúng (0203.19.00) từ 25% xuống 22%./.