Nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 18/9, đây sẽ là lần hạ đầu tiên trong bốn năm, với những tác động vượt ra ngoài nước Mỹ.
Nhiều chuyên gia đang tranh luận về quy mô hạ lãi suất lần đầu tiên và tốc độ nới lỏng chính sách tiền tệ của Fed.
Trong khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới là yếu tố làm phức tạp tình hình, khi các nhà đầu tư và hoạch định chính sách lãi suất trên toàn cầu đang tìm kiếm một sự dẫn dắt từ Fed và đang hy vọng kinh tế Mỹ sẽ "hạ cánh mềm," tức giảm lạm phát nhưng không gây suy thoái.
Ông Kenneth Broux, Trưởng bộ phận nghiên cứu doanh nghiệp, ngoại hối và lãi suất tại Societe Generale, cho rằng hiện vẫn chưa rõ chu kỳ lần này sẽ như thế nào, liệu có giống như năm 1995, khi lãi suất chỉ giảm 75 điểm cơ bản hay như giai đoạn 2007-2008, khi mức hạ đến 500 điểm cơ bản.
Dưới đây là những tác động đến các thị trường trên toàn cầu sau động thái của Fed:
Dẫn dắt các ngân hàng trung ương hạ lãi suất
Vào mùa Xuân, khi lạm phát ở Mỹ cao hơn dự kiến, đã xuất hiện lo ngại về việc Fed sẽ giữ nguyên lãi suất cả năm nay.
Trong kịch bản này, các tổ chức như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hoặc Ngân hàng trung ương Canada gặp khó khăn trong việc lựa chọn có nên hạ lãi suất nhằm kích thích nền kinh tế hay không.
Nhưng hiện nay, việc Fed bắt đầu hành động giúp ngân hàng trung ương các nước phát triển khác dễ cân nhắc chính sách tiền tệ hơn.
Các nhà giao dịch đang dự đoán các ngân hàng trung ương khác sẽ lần lượt nối gót Fed. Tuy nhiên, ECB và Ngân hàng Trung ương Anh khả năng có số lần cắt giảm ít hơn Fed vì vẫn còn cảnh giác với lạm phát.
Ngoài ra, thị trường trái phiếu toàn cầu cũng hưởng lợi khi thường diễn biến theo thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ, Đức và Anh đều đang hướng đến mức giảm theo quý đầu tiên kể từ cuối năm 2023, khi Fed tiến gần bước ngoặt hạ lãi suất vào ngày 18/9. Điều này có nghĩa giá trái phiếu tăng.
Các thị trường mới nổi "dễ thở" hơn
Lãi suất tại Mỹ giảm có thể giúp các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi có nhiều không gian hơn để tự điều chỉnh và hỗ trợ tăng trưởng trong nước. Áp lực đối với các thị trường này trong việc phải giữ lãi suất cao để ngăn dòng vốn chảy ra ngoài và bảo vệ tỷ giá hối đoái sẽ giảm bớt khi Mỹ hạ lãi suất.
Nhờ đó, các thị trường mới nổi có thể giảm lãi suất để kích thích tiêu dùng và đầu tư trong nước. Khoảng một nửa trong số 18 thị trường mới nổi do Reuters theo dõi đã bắt đầu cắt giảm lãi suất trong chu kỳ này, dẫn đầu là các nước Mỹ Latinh và châu Âu.
Tuy nhiên, biến động và bất ổn xung quanh cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ là một thách thức.
Bà Trang Nguyen, Trưởng bộ phận chiến lược tín dụng thị trường mới nổi toàn cầu tại BNP Paribas, đánh giá cuộc bầu cử sẽ có tác động lớn, thực sự làm phức tạp chu kỳ cắt giảm lãi suất.
Đồng USD khó giảm sâu
Các nền kinh tế đang hy vọng việc Mỹ hạ lãi suất sẽ khiến đồng USD suy yếu hơn, từ đó đẩy giá trị đồng nội tệ của các nền kinh tế này lên, có thể thất vọng.
JPMorgan chỉ ra rằng, 3 trong 4 chu kỳ nới lỏng tiền tệ gần đây, đồng USD thực tế đã mạnh lên.
Đó là do triển vọng đồng USD phụ thuộc nhiều vào tương quan so sánh giữa mức lãi suất của Mỹ và lãi suất của các quốc gia khác. Nếu lãi suất ở Mỹ cao hơn so với các nước khác, đồng USD thường trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư và ngược lại.
Đồng yen Nhật và franc Thụy Sỹ là những đồng tiền được xem là nơi trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, theo khảo sát của Reuters, mức chênh lệch lãi suất giữa hai nước này có thể giảm một nửa vào cuối 2025. Nghĩa là hai đồng tiền này có thể kém hấp dẫn hơn, làm cho các nhà đầu tư tiếp tục cân nhắc giữ đồng USD.
Trong khi đó, mức chênh lệch lãi suất tương đối nhỏ giữa Anh và Australia so với Mỹ, tức ngay cả khi lãi suất ở hai nước này có cao hơn Mỹ thì vẫn không đủ lớn để làm cho bảng Anh và đôla Australia hấp dẫn hơn đáng kể so với đồng USD. Vì vậy, đồng USD sẽ tiếp tục duy trì sự hấp dẫn với các nhà đầu tư quốc tế, trừ phi Mỹ có lãi suất thực sự thấp.
Trong bối cảnh này, các nền kinh tế châu Á đã đi trước thị trường trong việc dự đoán Mỹ cắt giảm lãi suất, dẫn đến nhiều đồng tiền như won Hàn Quốc, baht Thái Lan và ringgit Malaysia tăng giá vào tháng Bảy và Tám vừa qua.
Đồng nhân dân tệ cũng đã phục hồi khoản mất giá từ đầu năm so với đồng USD. Điều này cho thấy các thị trường châu Á đã phản ứng tích cực với kỳ vọng về việc Mỹ hạ lãi suất, làm tăng giá trị các đồng tiền của họ so với đồng USD.
Các thị trường chứng khoán phục hồi
Gần đây, do lo ngại về tăng trưởng khiến đà đi lên của thị trường chứng khoán toàn cầu chậm lại. Các thị trường chứng khoán đã giảm hơn 6% trong ba ngày đầu tháng 8/2024, sau số liệu việc làm yếu kém của Mỹ.
Tuy nhiên, thị trường sẽ phục hồi nếu lãi suất ở Mỹ thấp hơn thúc đẩy hoạt động kinh tế và tránh được suy thoái.
Trưởng bộ phận chiến lược cổ phiếu châu Âu tại Barclays, Emmanuel Cau, cho biết thị trường chứng khoán luôn không ổn định sau lần hạ lãi suất đầu tiên của ngân hàng trung ương, khi gây ra những hoài nghi về lý do cho động thái này.
Nhưng nếu có một đợt cắt giảm mà không đi kèm suy thoái, thường thị trường có xu hướng đi lên trở lại. Barclays cho rằng các lĩnh vực sẽ hưởng lợi từ lãi suất thấp là bất động sản và tiện ích.
Việc kinh tế Mỹ "hạ cánh mềm" cũng mang lại lợi ích cho thị trường châu Á vì tạo ra môi trường ổn định hơn cho các nền kinh tế khác. Đến nay, chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản đã giảm hơn 10% từ mức cao kỷ lục vào tháng 7/2024 do đồng yen và lãi suất tăng ở Nhật Bản.
Giá vàng hưởng lợi
Trong lĩnh vực hàng hóa, các kim loại quý sẽ hưởng lợi từ hành động của Fed. Giá vàng thường ngược chiều với lãi suất vì nhu cầu đầu tư vào vàng tăng lên khi lãi suất thấp.
Giá vàng cũng đang ở mức cao kỷ lục, nhưng chuyên gia John Reade của Hội đồng Vàng Thế giới khuyến nghị các nhà đầu tư thận trọng.
Ông chỉ ra rằng các nhà đầu cơ trên thị trường vàng tương lai đang đặt cược vào giá tăng. Tuy nhiên, có một chiến lược phổ biến gọi là "mua tin đồn, bán sự thật," nghĩa là các nhà đầu cơ mua vào khi nghe thông tin dự đoán rằng giá vàng sẽ tăng (mua tin đồn).
Khi sự việc thực sự xảy ra, tức giá vàng đạt mức cao như dự đoán, họ bán ra để thu lợi nhuận (bán sự thật). Nói cách khác, giá vàng có thể không duy trì mức cao kỷ lục lâu dài nếu các nhà đầu cơ quyết định "xả hàng" lúc giá đạt đỉnh họ muốn.
Ngoài kim loại quý, kim loại cơ bản như đồng cũng hưởng lợi. Lãi suất thấp hơn và đồng USD có thể yếu hơn giúp giá kim loại giảm, từ đó kích cầu.
Chuyên gia của MUFG cho Ehsan Khoman, cho rằng lãi suất cao là lực cản lớn đối với kim loại cơ bản, gây ra áp lực đáng kể về nhu cầu./.
Câu hỏi còn bỏ ngỏ về quỹ đạo chính sách của Fed
Fed dự kiến sẽ tiến hành đợt giảm lãi suất đầu tiên vào cuộc họp tuần tới sau khi Ngân hàng ECB, Ngân hàng Trung ương Anh và các ngân hàng khác đã bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ.
