Những sai lầm trong giải cứu con tin ở Philippines

Theo một chuyên gia hình sự của Công an Trung Quốc, cảnh sát Philippines đã mắc ít nhất 9 sai lầm trong vụ giải cứu con tin vừa qua.
Hongkong chìm trong bầu không khí tang tóc. Tối qua (25/8), chiếc máy bay chở thi thể 8 du khách xấu số của vụ bắt cóc con tin kinh hoàng ở Manila (Philippines) đã về đến khu hành chính đặc biệt thuộc Trung Quốc này trong buổi lễ đón nhận đầy nước mắt của gia đình các nạn nhân và giới chức trách.

Ngoài 8 thi thể trên, các du khách Hongkong bị thương cũng đã trở về trong chuyến bay này, ngoại trừ hai người là một du khách bị thương nặng vẫn hôn mê bất tỉnh và người mẹ của anh ở lại để chăm sóc. Đây cũng là gia đình có tới 3 người thiệt mạng (người bố và hai cô con gái) trong vụ giải cứu con tin bị cho là đầy thất bại ở Philippines.

Sáng nay (26/8), chính quyền Hongkong đã tổ chức 3 phút mặc niệm các nạn nhân thiệt mạng trong tấn thảm kịch trên. Những lời chia sẻ, động viên các gia đình nạn nhân tràn ngập trên trang Facebook tưởng niệm mà chính quyền Hongkong lập.

Trong cảm giác mất mát và tang tóc đó, không ít người Hongkong giận dữ với cách ứng phó kém cỏi của chiến dịch giải cứu con tin khiến nhiều du khách bị thiệt mạng. Trước dư luận này, Cục trưởng Cục An ninh Hongkong đã thông báo sẽ mở một cuộc điều tra riêng của mình.

Cảnh sát Philippines cũng đã phát động một cuộc điều tra mà trong đó, chính quyền Hongkong không tham gia. Vì vậy, có thể dẫn đến tình trạng hai cuộc điều tra riêng rẽ sẽ dẫn đến những kết quả khác nhau.

Kết quả điều tra bước đầu mà cảnh sát quốc gia Philippines thông báo ngày 25/8 cho thấy phần lớn các vết đạn trên người 5 nạn nhân thiệt mạng là nằm ở lưng và cổ. Gia đình của 3 nạn nhân còn lại đã yêu cầu khám nghiệm tử thi tại Hongkong vì họ cho rằng dường như một số con tin đã bị giết bởi đạn lạc mà cảnh sát đặc nhiệm Philippines bắn trong cuộc giải cứu vụng về.

Cảnh sát Philippines cũng đã thừa nhận họ không có kỹ năng, trang thiết bị thích hợp và không được huấn luyện xử lý những tình huống khẩn cấp như vụ bắt cóc con tin vừa qua. Cảnh sát trưởng Manila cùng 4 đội trưởng đội SWAT (đặc nhiệm và chiến thuật) tham gia vụ giải cứu đã bị đình chỉ chức vụ trong ngày hôm qua.

Một số tờ báo Hongkong đã bình luận gọi đội SWAT này là “Sorry, We Aren’t Trained”(Xin lỗi, chúng tôi không được đào tạo!).

Chuyên gia hình sự Mei Jianming, một giáo sư tại trường Đại học Công an Nhân dân Trung Quốc ở Bắc Kinh cho rằng cuộc khủng hoảng con tin ở Manila là một vụ bắt cóc điển hình và không thực sự quá phức tạp. Tuy nhiên, phản ứng có phần “nghiệp dư” và yếu ớt của cảnh sát Philippines đã dẫn đến thất bại nghiêm trọng.

Theo chuyên gia này, cảnh sát Philippines đã mắc 9 lỗi. Lỗi lớn nhất là cử em trai của thủ phạm bắt cóc đến thương lượng. Đối tượng sẽ không đầu hàng trước mặt thành viên gia đình bởi không muốn “mất mặt,” “mất tư cách.” Khi thủ phạm biết em mình bị cảnh sát bắt giữ, Rolando Mendoza trở nên rất dễ xúc động và liều lĩnh.

Giới chức Philippines không nên khước từ thẳng thừng yêu cầu của thủ phạm khi Mendoza yêu cầu được hồi phục chức vụ. Các chuyên gia thương lượng giàu kinh nghiệm sẽ cố thuyết phục thủ phạm bằng lí lẽ, đồng thời lưu tâm kỹ đến tình hình trong xe buýt như các vị trí của con tin lẫn thủ phạm.

Cảnh sát dùng búa tạ bình thường để phá cửa sổ và ném các đèn huỳnh quang vào xe buýt để chiếu sáng thay vì dùng đèn trên mũ hay trên súng. Không có thang nào được chuẩn bị để vào xe. Toàn bộ chiến dịch là chiến thuật cũ kỹ, lạc hậu.

Cảnh sát cố kéo mở cửa xe buýt bằng một dây thừng nhưng nó bị đứt. Đáng lẽ, họ cần tính toán kỹ từng bước của chiến dịch để không xảy ra lỗi tệ hại như vậy.

Chỉ có hai đội được sử dụng để phá cửa sổ, trong khi đáng lẽ phải tấn công từ vài hướng. Các chuyên gia thương lượng giỏi sẽ cố tranh thủ thời gian để kiếm được các thông tin chính xác trước khi thực hiện tấn công mà thường là từ nhiều hướng để đối tượng lúng túng.

Cuộc tấn công không được thực hiện ở thời gian khả dĩ sớm nhất. Cảnh sát cần tính toán sẽ làm gì từ trước khi thủ phạm nổ loạt đạn đầu tiên. Nhưng 10 phút sau loạt đạn đầu tiên, họ không hành động gì. Thường thì loạt đạn đầu tiên cho thấy thủ phạm có hành động cực đoan hơn và các tay bắn tỉa cần sẵn sàng hạ đối tượng khi con tin gặp nguy hiểm.

Cảnh sát cần sử dụng hơi cay hoặc bom khói hiệu quả hơn trước khi tiến vào xe buýt để tạm thời phong tỏa thủ phạm. Tuy nhiên, viên cảnh sát đầu tiên nhảy vào xe buýt đã phải rút lui ngay khi đối tượng nổ súng bắn trả.

Truyền hình trực tiếp cho thấy vài lần thủ phạm hiện diện mà không có gì che chắn. Nhưng các tay súng bắn tỉa bỏ lỡ tất cả các cơ hội đó.

Tài xế xe buýt sau khi tự mình thoát được đã cung cấp thông tin sai khi nói rằng mọi con tin đã chết và đây là một phần lí do tại sao cảnh sát phát động tấn công. Nếu thương lượng được thực hiện tốt hơn, cảnh sát đã không bị quá mù mờ về những gì bên trong xe buýt như vậy./.
 
Trung Sơn/Hongkong (Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục