Đại hội Velocity diễn ra bốn ngày (13-16/6) với chủ đề "Tự do đạp xe" vừa kết thúc tại thành phố Arnhem và Nijmegen, Hà Lan.
Đại hội thường niên về đạp xe thế giới lần này tập trung vào vấn đề con người, hạ tầng, quy hoạch đô thị và tính kinh tế của đạp xe, cũng như vấn đề quản trị của chính phủ.
Hàng trăm người đam mê xe đạp, các diễn giả và khách mời từ 40 quốc gia, như Australia, Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi, đã tập trung tại Arnhem và Nijmegen, Hà Lan - quốc gia đạp xe số 1 thế giới trong tuần qua để tham dự sự kiện này.
Hà Lan được biết đến với cơ sở hạ tầng đi xe đạp tốt nhất trên thế giới, 16 triệu người trong tổng số 17 triệu dân thường xuyên đi xe đạp. Trẻ em Hà Lan đi xe đạp từ khi còn bé và khi trưởng thành vẫn tiếp tục gắn bó với xe đạp.
Xe đạp ở Hà Lan là chủ đề thú vị và dưới đây là những dữ kiện quan trọng để hiểu về đặc trưng đạp xe của người Hà Lan.
Có bao nhiêu chiếc xe đạp?
Theo Fietsersbond, có 22,3 triệu xe đạp ở Hà Lan, mỗi người sở hữu nhiều hơn một chiếc xe đạp, riêng năm 2016, có 928.000 xe đạp mới đã được bán ra, với tổng giá trị 1 tỷ euro vào năm 2016.
Giá trung bình?
Một chiếc xe đạp chất lượng tuyệt vời giá là 1.000 euro. Người Hà Lan cũng ưa thích những xe đạp điện sang trọng, gần 60% tổng số số doanh thu xe đạp năm ngoái là do việc bán xe đạp điện.
Có bao nhiêu xe đạp bị đánh cắp?
Không phải tất cả mọi người đều trình báo cảnh sát khi xe đạp bị đánh cắp nhưng đã có 96.507 trường hợp chính thức báo cáo xe của mình bị đánh cắp vào năm 2016, giảm 10% so với năm trước.
Nghiên cứu của Cục thống kê quốc gia Hà Lan cho biết chỉ có 1/3 số vụ trộm xe đạp được báo cáo. Xe đạp dễ bị trộm nhất khi bạn ra ngoài mua sắm.
Đi xe đạp an toàn ra sao?
Đi xe đạp ở Hà Lan là an toàn nhất trên thế giới, nhờ vào mạng lưới đường rộng khắp và lối đi dành riêng cho xe đạp được tách khỏi các tuyến đường khác. Tuy nhiên, 1/4 số người chết vì tai nạn giao thông là người đi xe đạp - tương ứng với 184 người vào năm 2015.
Người đi xe đạp cũng chiếm 40% số nạn nhân tai nạn giao thông ở Hà Lan (khoảng 9.000 người/năm). Ở Hà Lan, bạn càng già, thì càng có khả năng bị tai nạn xe đạp. Những người trên 80 tuổi chỉ chiếm 3,5% dân số đi xe đạp, nhưng chiếm 30% số người chết trong năm 2011.
Thêm vào đó, nếu bạn nghĩ rằng có thể lao vun vút trên xe đạp sau khi uống chất cồn thì đã sai. Đạp xe có uống rượu là một hành vi phạm tội - giới hạn nồng độ cồn trong máu là dưới 0,5 - như đối với lái xe cơ giới.
Quan điểm về mũ bảo hiểm là gì?
Nếu thấy người đạp xe đội mũ bảo hiểm xe đạp ở Hà Lan thì đó có thể là một đứa trẻ chưa bị bạn bè chế giễu đến mức phải "bỏ mũ," hoặc một người đạp xe chuyên nghiệp, hoặc khách du lịch.
Theo hiệp hội người đi xe đạp Hà Lan, mũ bảo hiểm tạo ra cảm giác sai về tính an toàn của đạp xe và việc bắt buộc phải mang mũ bảo hiểm sẽ khiến ít người sử dụng xe đạp hơn. Và chẳng ai muốn chặn 12-16 triệu người đi xe đạp đang thong thả đạp xe để kiểm tra vì sao họ không mang mũ. Thêm vào đó, các nghiên cứu khác cho thấy 60% trong số chúng ta sẽ không tự nguyện đội mũ bảo hiểm.
Bạn có thể đi nhanh như thế nào?
Hầu hết mọi người đạp xe với tốc độ trung bình 15-18 km/giờ. Kỷ lục tốc độ đi xe đạp do Fred Rompelberg thiết lập là 269 km/giờ vào năm 1995 và chưa ai vượt qua ngưỡng này.
Trung bình mỗi chuyến đi dài 3 km hoặc 15 phút đạp xe. Người Hà Lan sẽ đi bộ nếu điểm đến của họ là 1 km hoặc ít hơn, và đi xe đạp trong khoảng từ 1-4km, còn xa hơn thế họ sẽ lái xe ôtô.
Thế còn cơ sở hạ tầng thì sao?
Mạng lưới đường xe đạp của Hà Lan trải dài gần 35.000km và chi phí cho CSHT xe đạp khoảng 400 triệu euro. Tỉnh Noord-Brabant đứng số 1 với số km đường xe đạp, tiếp đó là tỉnh Gelderland. Công đoàn xe đạp Hà Lan còn thiết kế cả ứng dụng Lộ trình xe đạp để người đi xe có thể tận dụng tối đa các tuyến đường.
Nơi đỗ xe của bạn ở đâu?
Theo báo Trouw, vấn đề thiếu chỗ đỗ ngày càng gia tăng ở các thành phố lớn khi lượng xe đạp tăng lên đến 3% mỗi năm. Các thành phố sinh viên đặc biệt thiếu chỗ để xe đạp. Mặc dù các nhà ga có tổng cộng 320.000 trạm đậu xe đạp chính thức.
Tại Amsterdam, hội đồng thành phố khuyến khích sử dụng các bãi đỗ xe đạp ngầm dưới đất, còn bị bỏ trống nhiều. Amsterdam có khoảng 880.000 chiếc xe đạp và việc sử dụng xe đạp đã tăng lên 44% kể từ năm 1990.
Các thành phố có chính sách phạt xe đạp đậu sai, bằng cách chuyển xe đạp vi phạm đến một cơ sở lưu trữ đặc biệt ở xa trong các bến tàu. Và đối với những chiếc xe vô chủ? Theo nghiên cứu của Đại học Utrecht, thanh niên và những người có trình độ học vấn cao thường chỉ bỏ xe đạp cũ hoặc lốp bị mòn. Hà Lan hiện đang phải giải quyết tình trạng những chiếc xe "mồ côi," hiện chiếm khoảng 20% diện tích bãi đỗ xe đạp.
Xe đạp và xe cơ giới?
Đi xe đạp ở thị trấn sẽ giúp bạn đến đích nhanh hơn 5% so với lái xe và tại các thị trấn lớn (trên 100.000 dân) thì nhanh hơn 10%. Xe đạp luôn nhanh hơn ôtô trong khoảng cách nhỏ hơn 3km. Nếu xa hơn thì ôtô sẽ nhanh hơn, nhưng phải đỗ xe và tự đi bộ đến đích.
Vậy tại sao người Hà Lan lại chọn xe đạp? Họ sử dụng cho hoạt động hàng ngày: mua sắm, đi học hoặc làm việc, gặp gia đình và bạn bè, đi đến quán bar, rạp chiếu phim và nhà hát. Chỉ dưới 10% các chuyến đạp xe là nhằm giải trí và tăng cường thể chất. Trung bình một ngày, có 5 triệu người đi xe đạp, và đạt 14 triệu lượt đạp xe.
Thời tiết thì thế nào?
Thời tiết Hà Lan là quá thất thường để đạp xe? Theo trung tâm dự báo thời tiết KNMI, Hà Lan có mưa 6,5% thời gian cả năm. Phần lớn phụ thuộc vào thời điểm đi xe đạp.
Nếu đi xe đạp vào tháng Năm thì nguy cơ bị ướt là 0,09%. Trong tháng 12, là 0,16%. Tất nhiên, nếu có đầy đủ đồ đạp xe thì không ai bị ướt người cả. Nếu là cuarơ đạp xe trong mọi điều kiện thời tiết, thì không có gì gây phiền nhiễu hơn là guồng chân đến chỗ làm nhưng lại mắc kẹt phía sau đám đi xe nghiệp dư, thường mang giày cao gót và chỉ thấy có mặt trời là lao ra đường.
Còn về mặt tài chính thì sao?
Đi xe đạp thì miễn phí - sau khi bạn đã mua xe và một hoặc hai dây khóa, và tuân thủ quy tắc đi xe đạp, đỗ xe đạp, không bao giờ để xe đạp không có đèn, vượt đèn đỏ. Có thể bạn cần cả bảo hiểm chống trộm với mức phí 50 euro/năm, cộng với một bộ đồ chống mưa và bộ đèn led luôn sáng gắn trên xe.
Đạp xe còn có lợi ích về tài chính. Nếu bạn sử dụng xe đạp đi việc công bạn có thể xin hoàn lại cho mình 19 cent/km tiền thuế cá nhân - cộng với việc bạn đi xe đạp đi làm. Sếp của bạn thậm chí có thể cho bạn một chiếc xe đạp của công ty./.