Công trình thủy điện Hòa Bình. Ảnh minh họa. (Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN) Trong bối cảnh giá nguyên liệu đầu vào như khí và than để sản xuất điện tăng cao không có lợi cho nhiệt điện thì doanh nghiệp thủy điện đang chiếm phần lợi thế nhờ chi phí đầu vào rẻ, tình hình thủy văn thuận lợi, cùng đó là nhu cầu tiêu thụ và giá bán điện tăng cao.
Nhu cầu tăng
Theo Chuyên viên phân tích cao cấp Công ty cổ phần Chứng khoán SSI Thái Gia Hào, nhu cầu điện năng trên toàn quốc tháng 8/2022 ghi nhận mức tăng trưởng 14,7% so với cùng kỳ và trong 8 tháng năm 2022 tăng 6,5%, cao hơn nhiều so với mức tăng 3,8% trong 6 tháng đầu năm 2022.
Tăng trưởng nhu cầu điện năng trong tháng 8 phản ánh mức cơ sở so sánh thấp trong nửa cuối năm 2021. Đồng thời, mức tăng này cũng nhờ sự dẫn dắt bởi mức tăng trưởng 9,4% so với cùng kỳ của chỉ số sản xuất công nghiệp trong 8 tháng năm 2022. SSI dự báo, nhu cầu điện trên toàn quốc năm 2022 có thể tăng 8% so với cùng kỳ.
Cơ quan quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA), điều kiện thủy văn có thể kém thuận lợi hơn vào năm 2023. Hiện tượng La Nina kéo dài khoảng 30 tháng nếu tính tới cuối năm 2022. Trong trường hợp điều kiện thủy văn kém thuận lợi và giá khí điều chỉnh vào năm 2023, các nhà máy nhiệt điện, đặc biệt là nhiệt điện khí có thể được huy động cao hơn.
Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), tình trạng thiếu khí gần đây ở Liên minh châu Âu (EU) đã làm tăng nhu cầu nhiệt điện than và đang thúc đẩy giá than tăng lên.
[Tìm giải pháp đẩy nhanh tiến độ dự án thủy điện Ialy mở rộng]
Thực tế, giá than trộn của Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) trong 6 tháng đầu năm 2022 đã tăng khoảng 30-35% so với cùng kỳ.
SSI cho biết, khi trao đổi với Tổng công ty Phát điện 2 (GENCO2) và Tổng công ty Phát điện 3 (GENCO3), Công ty cổ phần Nhiệt điện Quảng Ninh (mã chứng khoán: QTP) và Công ty cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng (HND), SSI chưa thấy việc điều chỉnh tăng thêm về giá than trộn. Tuy nhiên, công ty chứng khoán này cho rằng, giá than trộn trong nước có thể sẽ tiếp tục tăng do giá than trong khu vực tăng cao.
Chuyên gia phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán Dầu khí (PSI) Nguyễn Minh Quang nhận định, trong giai đoạn nửa cuối năm 2022, sản lượng điện than huy động sẽ tăng nhẹ so với nửa đầu năm.
Dựa trên giả định là nhu cầu tiêu thụ điện vẫn tiếp tăng và nhiệt điện than vẫn sẽ là nguồn điện chạy nền chính. Dù vậy, việc giá than nhập khẩu trên thế giới vẫn ở mức cao có thể khiến nguồn cung than nhập khẩu bị suy giảm, ảnh hưởng sản lượng điện sản xuất.
Trong giai đoạn cuối năm 2022, nhiệt điện khí sẽ gặp nhiều khó khăn và có thể bị giảm huy động do 6 tháng cuối năm là mùa mưa. Do đó, tình hình thủy văn thuận lợi sẽ giúp thủy điện được ưu tiên huy động trong thời gian tới, nhờ giá bán rẻ hơn so các nguồn điện khác.
Theo dự báo của Viện Nghiên cứu Quốc tế về Xã hội và Khí hậu (IRI) và Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện tượng La Nina có thể kéo dài đến hết năm 2022 nên thủy điện có thể sẽ được huy động tối đa sản lượng.
Theo Trung tâm khí tượng thủy văn, các hồ chứa thủy lợi vừa và lớn tại các tỉnh ở Trung Bộ và Nam Bộ dung tích bình quân đạt từ 50-80% dung tích thiết kế. Thêm vào đó, từ tháng 9 đến hết năm 2022, tổng lượng mưa tại các khu vực Trung Bộ, Nam Bộ sẽ cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 20-50% (xác suất hơn 60%). Công ty cổ phần Chứng khoán Dầu khí (PSI) cho rằng, các doanh nghiệp thủy điện tại khu vực này sẽ được hưởng lợi trong thời gian tới.
Theo SSI, giá điện trên thị trường cạnh tranh (giá CGM) có thể vẫn ở mức cao so với cùng kỳ năm trước. Giá CGM trong tháng 8/2022 ước tính vào khoảng 1.390 đồng/kwh, tăng 4% so với tháng trước và tăng 39% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mức giá CGM trong 8 tháng năm 2022 là 1.427 đồng/kwh, tăng 35% so với cùng kỳ. Với việc giá than đầu vào cho nhiệt điện than tăng lên và nhu cầu điện trên toàn quốc tiếp tục phục hồi, giá CGM có thể duy trì mức giá của tháng 8/2022 trong 4 tháng tới; giá CGM trung bình cả năm 2022 có thể đạt 1.400 đồng/kwh, tăng 41% so với cùng kỳ.
Công ty cổ phần Chứng khoán Dầu khí (PSI) cho rằng chỉ số PMI của Việt Nam đã có tháng thứ 11 liên tiếp đạt trên ngưỡng 50 điểm. Cụ thể tháng 8/2022, PMI tăng lên 52,7 điểm cho thấy, điều kiện sản xuất kinh doanh tiếp tục cải thiện và đơn hàng tiếp tục về Việt Nam.
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại các khu vực sản xuất tăng trưởng tích cực. Các khu công nghiệp tại các thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Hải Phòng..., có tỷ lệ lấp đầy nhanh. Điều này đồng nghĩa với nhu cầu tiêu thụ điện ở lĩnh vực sản xuất sẽ tiếp tục tăng trong giai đoạn tới.
PSI cũng đưa ra dự báo khá tương đồng với SSI khi cho rằng, mức tăng trưởng tiêu thụ điện năm 2022 sẽ là khoảng 8,2% dựa trên dự báo tốc độ tăng trưởng GDP năm 2022 là 6,5%.
Doanh nghiệp thủy điện hưởng lợi
Nhờ diễn biến thuận lợi về nhu cầu tăng cao và giá bán đi lên, doanh nghiệp điện đã có kết kinh doanh vượt kỳ vọng và có triển vọng sáng cùng ngành điện; trong đó, đặc biệt phải kể đến các doanh nghiệp thủy điện.
Một tổ máy tại nhà máy thủy điện sông Ba Hạ. (Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN) Công ty cổ phần Sông Ba (mã chứng khoán: SBA) báo cáo kết quỷ kinh doanh quý II/2022 với doanh thu đạt 95 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đạt 46 tỷ đồng, lần lượt gấp 2,02 và 4,6 lần so với cùng kỳ năm 2021.
Lũy kế 6 tháng, Công ty cổ phần Sông Ba ghi nhận doanh thu đạt khoảng 190 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 91 tỷ đồng, hoàn thành 76,1% và 97% kế hoạch năm 2022. Doanh thu tăng mạnh chủ yếu do lượng nước về hai hồ tăng và giá điện trên thị trường cạnh tranh ở mức cao.
Khoảng thời gian 6 tháng cuối năm là thời điểm các nhà máy thủy điện của Công ty cổ phần Sông Ba được huy động nhiều. Do vậy, các nhà máy của Công ty cổ phần Sông Ba có thể tiếp tục duy trì triển vọng tích cực.
Hình thái thời tiết La Nina sẽ kéo dài đến cuối năm 2022, giúp tăng lượng mưa 20-50% so với lượng mưa bình quân tại các khu vực Trung Bộ, Nam Bộ và giúp doanh thu, lợi nhuận Công ty cổ phần Sông Ba tăng mạnh trong năm 2022.
Tiếp đến là trường hợp của Công ty cổ phần Thủy điện Thác Mơ (mã chứng khoán: TMP). Quý 2/2022, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu đạt 232 tỷ đồng, tăng 46% so với cùng kỳ năm ngoái, lợi nhuận sau thuế đạt 137 tỷ đồng, tăng 61% so với cùng kỳ năm 2021.
Lũy kế 6 tháng, doanh nghiệp có doanh thu 468 tỷ đồng và lợi nhuận ròng đạt 258 tỷ đồng, hoàn thành lần lượt 81,7% kế hoạch doanh thu và 100% kế hoạch lợi nhuận năm. Doanh nghiệp có được kết quả này là nhờ sản lượng điện huy động tăng và giá phát điện trên thị trường cạnh tranh cùng tăng cao hơn so với cùng kỳ.
Trường hợp của Công ty cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn-Sông Hinh (mã chứng khoán:VSH) ghi nhận doanh thu thuần tăng 32,6% lên hơn 661 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế tăng hơn 90% lên 257 tỷ đồng. Tuy lợi nhuận tăng mạnh so với cùng kỳ nhưng giảm so với mức kỷ lục 404 tỷ đồng trong quý 1/2022.
Theo thông tin của doanh nghiệp, tình hình thủy văn tại khu vực miền Trung 6 tháng đầu năm 2022 thuận lợi, tổng sản lượng điện thương phẩm trong quý II tăng 7,5% so với cùng kỳ, lên 557,5 triệu kWh.
Doanh thu hoạt động sản xuất điện tăng 32,7% lên hơn 661 tỷ đồng, do sản lượng điện tăng và giá bán điện bình quân khi tham gia thị trường điện của 3 nhà máy thủy điện cao hơn so với cùng kỳ.
Lũy kế 6 tháng, Thủy điện Vĩnh Sơn-Sông Hinh ghi nhận doanh thu thuần tăng 113,4% lên gần 1.470 tỷ đồng. Biên lãi gộp tăng từ 57,8% lên 66%. Lợi nhuận sau thuế gấp 2,8 lần lên 661 tỷ đồng.
Công ty cổ phần Thuỷ điện A Vương (mã chứng khoán: AVC) với nhà máy thủy điện A Vương tại Quảng Nam báo cáo doanh thu thuần quý II đạt 261 tỷ đồng, tăng 108,3%. Lợi nhuận sau thuế gấp 3,4 lần lên 175 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, doanh thu của công ty tăng 52,3% lên gần 446 tỷ đồng và lợi nhuận gấp gần 2 lần lên 273,4 tỷ đồng.
Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT nhận định, thủy điện sẽ vẫn được hưởng lợi trong cả năm nay do sản lượng huy động cao vì thủy điện luôn là nguồn năng lượng rẻ nhất. Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (EVN NLDC – A0) sẽ luôn cân nhắc huy động từ thủy điện ở mức cao nhất có thể, đặc biệt trong bối cảnh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ không tăng bán giá lẻ điện cho năm nay./.
