Khu rối nước ngoài trời tại Làng văn hóa du lịch và ẩm thực Nắng sông Hồng. (Nguồn: nangsonghong.com)Thời gian qua, TTXVN đã phản ánh về tình trạng vi phạm trật tự xây dựng và quản lý đất đai trên địa bàn Hà Nội với hiện tượng khá phổ biến là "sờ đâu, sai đó." Là một trong những quận có tốc độ đô thị hóa mạnh, Long Biên cũng đang phải đối mặt với tình trạng này.
Sai phạm mới "chồng” sai phạm cũ
Làng văn hóa du lịch và ẩm thực Nắng sông Hồng tại phường Bồ Đề đang là một trong những dự án gây bức xúc dư luận. Tình trạng này đòi hỏi các cấp chính quyền Thủ đô thống nhất biện pháp xử lý để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật đồng thời cũng đảm bảo chủ trương đồng hành, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh mà Hà Nội là địa phương đi đầu trong việc ký cam kết với doanh nghiệp.
Về nguồn gốc và thực trạng vi phạm của dự án này, ông Nguyễn Văn Luyện, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Bồ Đề cho biết đây là quỹ đất công thuộc bãi bồi ven sông Hồng do phường quản lý, trước đây có hiện tượng bỏ hoang. Nhiều đối tượng đã lợi dụng bãi đất trống để đổ vật liệu xây dựng, khai thác cát lậu, rác thải, tệ nạn xã hội..., gây ô nhiễm môi trường và nguồn nước ngầm trong khu vực.
Trước thực trạng trên, từ năm 1997, Ủy ban Nhân dân phường đã đồng ý để một số bà con và doanh nghiệp khác khai thác sử dụng các dịch vụ du lịch sinh thái nhằm đảm bảo an ninh trật tự, tạo công ăn việc làm cho người dân và tăng nguồn thu ngân sách.
Tuy nhiên, đến tháng 7/2013, để nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng quỹ đất, phường đã thu hồi toàn bộ mặt bằng khu đất này, lập phương án mới trình quận phê duyệt và tổ chức đấu thầu. Kết quả, Công ty cổ phần sinh thái Nắng sông Hồng đã trúng thầu với giá trúng là 350 kg thóc/sào/năm.
Sau đó, công ty này triển khai thực hiện theo phương án phê duyệt là nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả, hoa cây cảnh kết hợp du lịch sinh thái khu bờ sông Hồng trên tổng diện tích gần 5,8ha.
Với mục tiêu “Vun trồng văn hóa Việt,” trên nền tảng các công trình đã có, công ty đã cải tạo, nâng cấp một số hạng mục công trình khang trang, sạch đẹp hơn nhằm thu hút khách trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, đến tháng 10/2014, Ủy ban Nhân dân quận Long Biên đã có Quyết định số 7820/QĐ-UBND yêu cầu phường Bồ Đề thanh lý hợp đồng và hủy phương án trúng thầu đối với công ty này do đã đầu tư cải tạo, xây dựng một số hạng mục công trình sai so với phương án phê duyệt.
Về thực hiện chỉ đạo này, đại diện lãnh đạo phường Bồ Đề đã thừa nhận việc chậm khắc phục sai phạm của dự án Nắng sông Hồng, song ông Luyện cũng viện dẫn những lý do vướng mắc cả chủ quan và khách quan khiến việc thu hồi dự án sau hơn 1 năm vẫn chưa thực hiện được.
Theo ghi nhận của phóng viên tại hiện trường, Làng văn hóa du lịch và ẩm thực Nắng sông Hồng nằm trong vị trí có lý trình K68+000 đê tả sông Hồng. Cổng vào được xây dựng, trang trí theo lối cổng làng xưa, gồm một lối đi chính và hai lối đi phụ. Ba khối nhà cấp 4 (tổng diện tích khoảng 320m2) được xây dựng kiên cố bằng tường gạch, cửa bằng khung nhôm kính nhưng lợp mái lá, phục vụ việc tiếp đón khách, ăn uống và kho, nhà bếp.
Đáng chú ý nhất là dự án đã xây dựng một ngôi nhà tám mái theo lối đình cổ ngay bên cạnh hồ nước để biểu diễn rối nước vào những ngày cuối tuần phục vụ cộng đồng dân cư vào xem miễn phí. Để đảm bảo che nắng mưa cho khách khi xem rối nước, chủ đầu tư đã cho lắp đặt hệ thống mái che bằng những cấu kiện sắt định hình, cao xấp xỉ 4m.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Bồ Đề Nguyễn Văn Luyện khẳng định những hạng mục trên phần lớn vẫn giữ nguyên quy mô, diện tích theo phương án được phê duyệt. Song, vi phạm của dự án này là về phần kết cấu đã cải tạo, xây dựng lại bằng bê tông, gạch, khung nhôm kính, không dùng tre, nứa, lá theo cam kết.
Riêng về hồ nước rộng khoảng hơn 3.000m2 hiện có, ông Luyện cho biết hồ này tồn tại từ hàng chục năm trước do Công ty kinh doanh nước sạch Hà Nội khi triển khai xây dựng đường ống dẫn nước đã đào, khai thác đất, tạo thành hồ chứa nước, sau đó người dân đã tự ý làm các chòi câu, trồng cây tại khu vực bỏ hoang này.
Lợi ích Nhà nước-quyền lợi doanh nghiệp
Dự án Làng văn hóa du lịch và ẩm thực Nắng sông Hồng được triển khai bên bờ tả sông Hồng nên dư luận cho rằng dự án đã vi phạm vào hành lang thoát lũ của con sông trên.
Trao đổi về nội dung này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Hạt phó Hạt quản lý đê số 5 (Chi cục đê điều và phòng chống lụt bão Hà Nội) cho biết dự án này nằm trong vị trí có lý trình K68+000 đê tả sông Hồng, khoảng cách từ chân đê tới mép bờ sông là 1500m.
Từ nhiều năm trước, chủ kinh doanh sử dụng khu đất này đã xây dựng một số công trình vi phạm Luật Đê điều. Sau khi tiếp quản lại, Công ty cổ phần sinh thái Nắng sông Hồng tiếp tục cải tạo, xây dựng lại một số hạng mục như nhà chòi, nhà dưới lòng hồ, dựng mới 2 trụ sân khấu, nâng cấp bến thuyền, mở rộng nhà cấp 4... Hạt quản lý đê số 5 đã lập biên bản, đề nghị chính quyền địa phương và chủ dự án dừng toàn bộ việc cải tạo, xây dựng mới và yêu cầu lập hồ sơ xin thỏa thuận với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Đại diện chính quyền quận Long Biên, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận Nguyễn Mạnh Trình cho biết vi phạm tại dự án Nắng sông Hồng có tính lịch sử. Quận đang có phương án để xử lý hợp tình hợp lý, đảm bảo quyền và lợi ích của nhà nước cũng như doanh nghiệp.
Do đặc thù Long Biên có nhiều tuyến đê chạy trên địa bàn, quận đang chỉ đạo lực lượng chức năng tổng kiểm tra, rà soát lại toàn bộ các công trình nằm trong hành lang đê sông Đuống, sông Hồng và hành lang thoát lũ sông Hồng, qua đó, sẽ có bức tranh tổng thể về tình hình vi phạm để có biện pháp ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.
Đề cập đến việc Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 257/2016/QĐ-TTg phê duyệt “Quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình,” ông Nguyễn Mạnh Trình cho biết theo phụ lục IV của Quyết định này về danh mục các bãi sông được phép xây dựng thì khu vực Long Biên-Cự Khối có vị trí tương ứng từ K67+000 đến K74+000 đê tả Sông Hồng.
Các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng công trình, nhà ở mới theo khoản 3, Điều 26 Luật Đê điều chỉ được xem xét đối với một số khu vực mà chiều dài bãi sông (khoảng cách từ chân đê tới mép bờ sông) lớn hơn 500m...
Với những nội dung trên, nếu Công ty Nắng sông Hồng đủ điều kiện để tiếp tục hoạt động sẽ phải thực hiện các thủ tục liên quan, làm đề án trình thành phố để được xem xét giải quyết, ông Trình cho biết./.
