Ảnh minh họa. (Nguồn: The Daily Reckoning) Theo Straits Times, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung sẽ tác động như thế nào đến các nước châu Á? Dưới đây là một số ghi nhận về tác động kinh tế có thể xảy ra đối với Trung Quốc nói riêng và các nền kinh tế châu Á khác nói chung.
Trước hết, nhìn vào những loại hàng hóa bị đánh thuế, có thể thấy là các biện pháp thuế quan của Mỹ đánh vào hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc chủ yếu nhắm vào máy móc, máy nông nghiệp và máy xây dựng, thiết bị điện tử, vận tải và viễn thông cũng như thiết bị chính xác.
Trong khi đó, Trung Quốc áp thuế trả đũa vào các mặt hàng nông sản, ôtô và thủy sản. Trung Quốc là nước nhập khẩu đỗ tương lớn nhất từ Mỹ.
[Mỹ xem xét áp thuế bổ sung với Trung Quốc vào tháng 8]
Đối với Trung Quốc, bộ phận kinh tế của hãng tin Bloomberg tính toán rằng tăng tưởng kinh tế của Bắc Kinh sẽ giảm 0,2 điểm phần trăm khi vòng trừng phạt thuế quan mới trị giá 50 tỷ USD của Mỹ có hiệu lực đối với Trung Quốc.
Nếu cuộc chiến tranh thương mại leo thang thì tác động đối với kinh tế Trung Quốc sẽ lớn hơn, có thể khiến tăng trưởng sụt giảm 0,5 điểm phần trăm. Bắc Kinh đặt mục tiêu tăng trưởng 6,5% trong năm 2018 này.
Tuy nhiên, các tỉnh, thành phố duyên hải gồm Quảng Đông, Thượng Hải, Chiết Giang, Giang Tô và Phúc Kiến vốn phụ thuộc nhiều nhất vào xuất khẩu sẽ đóng vai trò giúp “đỡ đòn” cho nước này.
Lý do là các tỉnh này có tỷ trọng xuất khẩu trong GDP cao hơn so với mức trung bình 18,5% của cả nước, trong khi lại có mức nợ công trong GDP thấp hơn so với cả nước.
Chi Lo, chuyên gia kinh tế cao cấp của tập đoàn ngân hàng BNP Paribas chi nhánh Hong Kong, nhận định: “Rủi ro bổ sung của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung ngày càng lớn hơn.
Hai bên có thể đánh giá sai ý định của mỗi bên khi chủ nghĩa yêu nước kiểm soát lý trí và đẩy họ vào hàng loạt các đòn ăn miếng trả miếng ngày càng leo thang.”
Về tác động với các nền kinh tế châu Á khác, báo Straits Times cho rằng Singapore, Malaysia, Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc là những nước châu Á chịu rủi ro nhiều nhất.
Đây cũng là nhận định của ngân hàng phát triển Singapore DBS dựa trên phân tích mức độ mở của nền kinh tế và mức độ tham gia các chuỗi cung ứng toàn cầu của các nền kinh tế trên.
Theo đó, Hàn Quốc có thể chứng kiến tăng trưởng kinh tế giảm 0,4% trong năm 2018, Malaysia và Đài Loan có thể giảm 0,6%, còn Singapore là 0,8%. Mức độ tác động có thể tăng gần gấp đôi vào năm 2019.
Trong khi đó, nếu xét về giá trị bổ sung được đưa vào các mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc từ nước cung cấp nguồn đầu vào, thì số liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy Đài Loan là chịu tác động nhiều nhất, theo sau là Malaysia, Hàn Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Singapore, Philippines, Thái Lan và Việt Nam.
Có nhiều biến số để xem xét mức độ tác động. Ví dụ, Mỹ và Trung Quốc đều là những đối tác kinh tế chính của Hong Kong. Tuy nhiên, nền kinh tế của Hong Kong chủ yếu dựa vào dịch vụ, vốn không phải chịu đòn thuế quan.
Trong khi giới chuyên gia kinh tế đánh giá tác động trực tiếp đến thương mại toàn cầu cũng như đối với kinh tế Mỹ và Trung Quốc chỉ ở mức độ hạn hẹp thì tác động gián tiếp lại ở mức sâu rộng. Morgan Stanley ước tính thương mại thế giới có thể sẽ bị gián đoạn nghiêm trọng do 2/3 lượng hàng hóa giao dịch thuộc các chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo Viện nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Peterson, gần 2/3 hàng nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc xuất phát từ các công ty có vốn ngoại, tạo đường để thuế quan của Mỹ nhằm vào Trung Quốc gây tác động đến nước thứ 3.
Dòng vốn ngoại này dường như phần lớn đến từ Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Một vài phân tích trong đó có phân tích của DBS cho thấy nền kinh tế Mỹ có thể chịu tác động nhiều hơn so với nền kinh tế của Trung Quốc.
Sản phẩm ống thép tại một nhà máy ở Sơn Đông, Trung Quốc. (Nguồn: AFP/TTXVN) Điều này là do các biện pháp thuế quan của Mỹ có thể ảnh hưởng đến các công ty Mỹ có vốn đầu tư ở Trung Quốc. Đó là chưa kể đến việc Washington hiện cũng đang vướng vào các cuộc xung đột thương mại khác.
Sự bất trắc về thương mại cũng khiến các ngân hàng lo ngại về hoạt động của họ liên quan các ngành nghề bị đánh thuế. Sự không chắc chắn này có thể gây ảnh hưởng giá cả và dòng tín dụng khi giới kinh doanh lưỡng lự đầu tư.
Ngoài ra, bất kỳ biện pháp đánh thuế nào ảnh hưởng đến người tiêu dùng có thể ảnh hưởng nhu cầu nội địa và niềm tin người tiêu dùng. Trong khi đó, sự bất ổn cao hơn đối với thị trường tài chính sẽ gây tổn thương đối với toàn bộ vấn đề trên./.
