Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steve Mnuchin (phải, phía trước) và con gái Tổng thống Mỹ, cô Ivanka Trump (trái, phía trước) chính thức khai trương Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem ngày 14/5. (Nguồn: AFP/TTXVN) Quyết định của Mỹ chuyển Đại sứ quán nước này tại Israel đến Jerusalem đang làm gia tăng căng thẳng tại khu vực Trung Đông, khiến tiến trình hòa bình vốn đình trệ ở khu vực càng khó khăn hơn.
Ngày 14/5, nhiều nước trên thế giới bày tỏ lo ngại trước việc Mỹ tổ chức khánh thành trụ sở cơ quan ngoại giao tại Jerusalem trong ngày.
Hãng thông tấn nhà nước MENA của Ai Cập ngày 14/5 dẫn lời một nhà ngoại giao Arab nói rằng Liên đoàn Arab (AL) sẽ tổ chức một cuộc họp bất thường nhằm thảo luận về động thái "bất hợp pháp" của Mỹ.
Phát biểu trước báo giới, Phó Tổng Thư ký AL phụ trách các vấn đề Palestine, Saeed Abu Ali cho biết cuộc họp cấp đại diện thường trực tại AL sẽ được tổ chức vào ngày 16/5 và sẽ thảo luận về một số giải pháp nhằm "chống lại quyết định bất hợp pháp của Mỹ dời Đại sứ quán tới Jerusalem."
Jordan cũng phản đối quyết định của Mỹ dời Đại sứ quán tới Jerusalem, coi đây là hành động "vi phạm trắng trợn" hiến chương của Liên hợp quốc.
Trong một tuyên bố cùng ngày, Jordan đã lên án quyết định đơn phương của Tổng thống Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, bất chấp Palestine tuyên bố Đông Jerusalem là thủ đô của Nhà nước Palestine trong tương lai.
Trước đó, Chủ tịch Quốc hội Iran Ali Larijani cảnh báo động thái của Mỹ tái bố trí Đại sứ quán nước này tại Israel sẽ thổi bùng lên những căng thẳng tại Trung Đông. Tuyên bố của ông Larijani nhấn mạnh hành động của Mỹ "sẽ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực và thế giới."
Ông kêu gọi các quốc gia Hồi giáo có những biện pháp nhiêm túc hơn để phản đối những quyết định của Mỹ.
[800 người tham dự lễ khai trương Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem]
Cùng ngày, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cũng bày tỏ quan ngại này vào thời điểm Mỹ chuyển trụ sở Đại sứ quán từ Tel Aviv tới thành phố Jerusalem trong ngày 14/5 bất chấp sự phản đối của nhiều nước.
Trong tuyên bố ngày 14/5, ông Suga lưu ý đến cam kết của Washington về vấn đề quy chế Jerusalem phải được giải quyết giữa các bên liên quan.
Ông Suga nhấn mạnh Nhật Bản sẽ theo dõi sát sao diễn tiến của vụ việc này, đồng thời khẳng định lập trường của Tokyo cho rằng các vấn đề tranh cãi và quy chế của thành phố này phải được giải quyết thông qua đàm phán giữa người Israel và Palestine.
Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản bày tỏ hy vọng Tokyo có thể góp phần mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông thông qua việc thúc đẩy niềm tin và đối thoại giữa hai bên thông qua nhiều dự án khác nhau.
Trong khi đó, bạo lực liên quan đến việc Mỹ khai trương Đại sứ quán ở Jerusalem đang diễn ra ngày trầm trọng.
Ngày 14/5, người phát ngôn Chính quyền Palestine, ông Yusuf al-Mahmoud tuyên bố Chính quyền Palestine lên án Israel đã thực hiện "vụ thảm sát kinh hoàng" sau khi lực lượng an ninh nước này nổ súng vào đám đông người biểu tình Palestine phản đối lễ khai trương Đại sứ quán Mỹ tại Jerusalem cùng ngày, khiến ít nhất 45 người thiệt mạng và khoảng 1.000 người bị thương.
Trong một thông báo, quan chức trên yêu cầu “sự can thiệp ngay lập tức của cộng đồng quốc tế nhằm chấm dứt tình trạng bạo lực kinh hoàng ở Gaza do các lực lượng Israel tiến hành nhằm vào những người dân vô tội.”
Cùng ngày, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Bekir Bozdag cáo buộc Mỹ cùng Israel là các nước chịu trách nhiệm trong vụ bạo lực đẫm máu trên, đồng thời nhấn mạnh các vụ đụng độ xảy ra bắt nguồn từ “các quyết định thiếu công bằng và trái phép” của Mỹ.
Trong khi đó, các ngoại trưởng thuộc các nước châu Âu cũng chỉ trích quyết định của Mỹ là thiếu khôn ngoan và có khả năng làm gia tăng căng thẳng./.
