Bất chấp quy định về tải trọng và hoạt động trong mùa mưa bão, nhiều xe có tải trọng lớn vẫn ngang nhiên hoành hành trên một số tuyến đê qua địa phận tỉnh Bắc Ninh khiến mặt đê bị xuống cấp, hư hỏng.
Mặc dù các ban ngành, địa phương đã vào cuộc nhưng việc xử lý chưa kiên quyết, triệt để nên tình trạng này vẫn tái diễn.
Nhiều công trình vi phạm
Toàn tỉnh Bắc Ninh có 195,36km đê, 109 cống qua đê và 41 kè hộ bờ và chống sóng.
Do đặc thù hệ thống đê điều được hình thành từ lâu đời, được tu bổ tôn tạo qua nhiều thời kỳ trên cơ sở tuyến đê cũ được hình thành dựa vào địa hình thực tế nên nhìn chung các tuyến đê đều đi qua các khu đô thị, làng mạc, dân cư cổ.
Những năm gần đây do yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội, việc khai thác đất đai và tài nguyên ngày càng cao, nhiều hoạt động kinh tế gắn liền với đê điều nên tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều, đặc biệt là việc khai thác cát sỏi lòng sông, tập kết nguyên vật liệu ở các khu vực lòng sông bãi sông, xe có tải trọng lớn đi lại gây hư hỏng mặt đê.
[Phòng, chống thiên tai: Hướng tới những giải pháp khả thi]
Toàn tỉnh hiện có trên 140 bãi tập kết cát, sỏi và vật liệu xây dựng ven sông, trong đó có 122 bãi trong quy hoạch và 21 bãi ngoài quy hoạch theo Quyết định số 230/2018/QĐ-Ủy ban Nhân dân ngày 9/5/2018 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh về việc phê duyệt quy hoạch khu vực khai thác, tập kết cát, sỏi lòng sông và vật liệu xây dựng.
Đi kèm với hoạt động kinh doanh của các bến bãi này, mỗi ngày có hàng trăm lượt xe có tải trọng lớn chạy trên mặt đê.
Điển hình là tại xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Địa phương này có 3 bãi tập kết vật liệu xây dựng.
Văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh yêu cầu ngừng hoạt động các bãi tập kết này từ ngày 15/5-30/10/2021 và được Ủy ban Nhân dân xã Đình Tổ yêu cầu làm cam kết dừng hoạt động nhưng bãi tập kết này vẫn ngang nhiên hoạt động.
Hàng ngày, hàng chục xe có trọng tải lớn "quần nát" mặt đê khiến nhiều đoạn đê trên địa phận đã xuống cấp nghiêm trọng.
Ông Nguyễn Văn Trường, thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, cho biết theo quy định những xe được phép lưu thông trên mặt đê có trọng tải từ 12 tấn trở xuống nhưng người dân phát hiện mỗi ngày hàng chục chiếc xe tải trọng lớn, thậm chí có xe tự ý cơi nới thành thùng chở số lượng lớn cát, đất. Nhiều đoạn đường bị xuống cấp nghiêm trọng xuất hiện đầy những "ổ voi, ổ gà," khiến giao thông khó khăn. Không chỉ vậy, việc mỗi ngày hàng chục xe với hàng trăm lượt di chuyển còn gây mất trật tự an toàn giao thông.
Phóng viên ghi nhận tại bãi tập kết vật liệu xây dựng trên địa bàn xã Đình Tổ, xe chở cát ngang nhiên hoạt động.
Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Đình Tổ Nguyễn Văn Thành cho biết xã đã yêu cầu chủ các bến bãi tập kết vật liệu xây dựng ký cam kết dừng hoạt động từ ngày 15/5 đến 30/10/2021 và khẳng định địa phương sẽ làm việc với chủ bến bãi trong thời gian sớm nhất để chấm dứt tình trạng trên.
Khó khăn trong công tác xử lý
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Ninh, từ ngày 1/1/2021 đến tháng 5/2021, lực lượng quản lý đê chuyên trách đã phát hiện lập biên bản vi phạm Luật Đê điều đối với 7 trường hợp, các huyện, thành phố đã xử lý 2 trường hợp. Xây dựng nhà cấp 4, công trình phụ, chuồng trại chăn nuôi là 4 trường hợp và 3 trường hợp xây dựng công trình, lắp đặt trạm trộn bêtông.
Đối với công tác quản lý khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát sỏi, vật liệu xây dựng đã xử lý 170 trường hợp; trong đó vi phạm xây dựng mố cẩu là 149 trường hợp (chủ yếu là mố tạm để phục vụ bốc xếp vật liệu lên bãi tập kết); vi phạm lắp đặt trạm trộn là 21 trường hợp.
Còn về tình trạng xe quá tải trọng lưu thông trên mặt đê, nhất là để chở vật liệu xây dựng, thông qua hoạt động thanh, kiểm tra, ngành đã phát hiện, quay phim, chụp ảnh làm bằng chứng giao cho chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng xử lý.
"Nhưng cái khó là lực lượng quản lý đê không có thẩm quyền xử lý vi phạm giao thông này mà cần có sự phối hợp chính quyền địa phương, đặc biệt là lực lượng Công an. Lực lượng quản lý đê các huyện cũng thường xuyên phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành của các huyện, thị xã, thành phố để kiểm tra xử lý vi phạm. Tuy nhiên Đoàn kiểm tra chủ yếu thực hiện theo chế độ kiêm nhiệm lên không được thường xuyên, liên tục," ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Bắc Ninh, cho biết.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Công Hưởng, theo quy định toàn bộ bãi tập kết vật liệu xây dựng phải dừng hoạt động từ ngày 15/5-30/10/2021.
Đối với xe quá tải, ngành nông nghiệp giao Hạt quản lý đê điều khi phát hiện lập biên bản, báo cáo cơ quan Nhà nước địa phương để địa phương phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý.
Bằng những thủ đoạn khác nhau, các đối tượng đã có nhiều hoạt động vi phạm quy định về hành lang đê điều.
Theo chức năng, ngành nông nghiệp chỉ phát hiện, từ đó báo cáo các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương.
Còn việc dừng, xử lý vi phạm thuộc phạm vi của các ngành chức năng khác. Vì vậy, cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan như ngành nông nghiệp, giao thông, lực lượng Công an...mới có thể xử lý triệt để.
Thời gian tới, ngành tiếp tục yêu cầu Tổ công tác kiểm tra, đôn đốc xử lý vi phạm Luật Đê điều, Luật Thủy lợi theo Quyết định số 500/QĐ-Ủy ban Nhân dân ngày 29/4/2020 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh xây dựng kế hoạch kiểm tra, đôn đốc công tác xử lý giải quyết vi phạm đối với các huyện, thị xã, thành phố; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các ngành xử lý.
Bên cạnh đó, ngành thường xuyên tổng hợp tình hình vi phạm hàng tháng và có văn bản đôn đốc Ủy ban Nhân dân các huyện, thành phố chỉ đạo giải tỏa vi phạm lấn chiếm dòng chảy tại các khu vực bến, bãi tập kết cát sỏi lòng sông, các trường hợp tập kết vật liệu xây dựng cao quá 3m, chất tải vật liệu trong hành lang bảo vệ đê điều và tình trạng sử dụng xe quá tải trọng cho phép đi lại trên đê.
Bắc Ninh đang bước vào mùa mưa bão, với những vi phạm đê điều đang xảy ra nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ đe dọa sự an toàn của các tuyến đê trọng yếu khi có thiên tai, bão, lũ xảy ra./.