Hà Nội những ngày mưa phùn gió bấc, ngược lên phía Tây Hồ, làng đào Nhật Tân nổi bật sắc đào thắm đượm khắp cả cánh đồng rộng mênh mông dưới chân cầu Nhật Tân xua tan cái giá rét gợi nhớ câu thơ nằm lòng của bao thế hệ thanh niên “Ngoài phố mùa đông, đôi môi em là ánh lửa hồng.”
Đợt rét đậm những ngày này xua tan nỗi lo đào nở sớm của người trồng đào. Mặc cho cái rét buốt da thịt, họ hồ hởi, chăm chút cho những gốc đào để đón những khách hàng đầu tiên đến chọn đào chơi Tết.
Khu vườn bãi đá sông Hồng được trồng đào Tết và đủ các loại hoa bán quanh năm với những sắc màu rực rỡ. Các hộ trồng đào ở Nhật Tân rất bận rộn, họ phải thuê thêm nhân công để chăm sóc và chuyển các chậu hoa đi tiêu thụ.
Sau những đợt thời tiết thất thường, những ngày mưa rét gần đây rất thuận lợi cho việc chăm sóc để hoa đào nở đúng dịp Tết Nguyên đán.
“Thời tiết năm nay thất thường, không thuận cho người trồng đào. Mưa, gió về cuối nhiều đẩy mắt, đẩy lá khiến lá rụng, hoa ra sớm. Nhưng giáp Tết mà có đợt rét đậm thì vẫn có lứa đào đẹp nở đúng độ”, những chủ vườn đào ở Nhật Tân chia sẻ.
[Đào Nhật Tân tưng bừng xuống phố đón rằm tháng Giêng]
Phần lớn đào cành ở Nhật Tân đã bung lớp hoa đầu tiên. Do nhu cầu của người dân Thủ đô chơi đào sớm, ngay từ dịp Tết Dương lịch nên các hộ trồng đào bán rải rác những lứa hoa nở sớm cung cấp cho thị trường.
Chơi hoa quanh năm nhưng đào mỗi năm chỉ có một vụ, nhiều người đã không tiếc khi mua đào về chơi trong dịp Tết Dương lịch, sau đó đến Tết Nguyên đán lại mua thêm cây khác.
Vườn đào Toản-Điệp nằm ở khu vực ngoài bãi Nhật Tân là một trong những vườn có rất nhiều dáng đào thế đẹp nhưng giá cả lại rất phải chăng. Giá thuê mỗi cây đào ở đây chỉ từ 6-7 triệu/gốc, đủ bề thế để trưng trong các tòa biệt thự mà vẫn tinh tế đến từng đường nét, dáng thế rất đa dạng, đáp ứng mọi nhu cầu của khách chơi đào.
Ông chủ vườn đào Toản-Điệp cho biết, vườn hoa nhà ông có gần 200 gốc đào gồm bích đào, đào phai và đào bạch song nhiều nhất vẫn là bích đào, cánh kép là loại đào được nhiều khách hàng đặt mua nhất.
Chia sẻ kinh nghiệm trồng đào, ông Toản cho biết, năm nay thời tiết khó nên người trồng đào phải hãm không cho đào phát triển. Lúc đào ra lá xanh, ra mắt, ra nụ thì “khoanh ở gốc” để hãm lại. Gần 200 gốc đào thế trong vườn hầu hết vẫn còn ngậm nụ chắc chắn sẽ cho lứa đào đẹp đúng Tết Nguyên đán.
Với người trồng đào Nhật Tân ngoài kinh nghiệm, yếu tố thời tiết rất quan trọng. Năm nay thời tiết biến đổi rất khó lường khiến lá đào rụng sớm không theo sự điều chỉnh của người nông dân.
Những cây lá rụng sớm hoa sẽ nở sớm, cây không bị rụng lá hoa sẽ nở muộn hơn. “Các kỹ thuật chăm sóc đào; trong đó, tuốt lá có thể giúp cây ra hoa sớm hoặc muộn, bán trước Tết và thậm chí cho đến rằm tháng Giêng,” ông Toản nói.
Đến làng đào Nhật Tân những ngày này, người mua đào chủ yếu là các thương lái, các công ty và một số cá nhân đi chọn đào thế cho gia đình và làm quà tặng dịp Tết.
Giá đào năm nay không đắt hơn so với mọi năm, 15 cây đào thế trên 5 tuổi được một chủ vườn bán với giá 60 triệu đồng cho một thương lái để chuyển đi tỉnh khác tiêu thụ. Đào cành loại vừa, có hoa, nụ và lộc non giá từ 400.000 đồng đến vài triệu đồng.
"Hàng hoa vô giá, hàng cá vô ngần", đối với đào thế, cây bé, cây to giá như nhau, phụ thuộc vào sở thích của người chơi đào. Thường cây đào thế đẹp có giá trung bình 15-20 triệu đồng/gốc.
Đào bích năm nay vẫn được nhiều người ưa chuộng, các cơ quan thường đặt mua loại đào tán tròn còn người dân thích tán cong hoặc thẳng. Để phục vụ cư dân chung cư ngày càng đông, bên cạnh những cây đào thế khủng, nhiều hộ trồng đào ở Nhật Tân trồng thêm nhiều đào thế nhỏ để cung cấp cho khách hàng.
Với đặc trưng nở đẹp nhất vào rằm Tháng Giêng nhưng để kịp bán Tết, đào thất thốn (tiến vua) được các nhà vườn tại làng đào Nhật Tân (Tây Hồ, Hà Nội) chăm sóc kỳ công trong các phòng kín được lắp điều hòa.
Hộ ông Lê Hàm trú tại cụm 3 phường Nhật Tân đang trồng hơn 100 gốc đào thất thốn. Vườn đào thất thốn của gia đình ông Hàm được xem là một trong những vườn đẹp nhất khu vực này. Các cây đào thất thốn của gia đình ông Hàm được đặt trong phòng kín để điều chỉnh nhiệt độ cho phù hợp với sinh trưởng của cây.
Ông Hàm cho biết, để có được một cây đào thất thốn đẹp đến tay người chơi phải mất thời gian chăm sóc từ 10-30 năm. Loại đào này tươi sắc và chơi bền lâu hơn nên được nhiều người yêu thích và lựa chọn.
Loại đào này có mức giá từ vài triệu đến hàng chục triệu/cây tùy từng loại kiểu dáng. Khác với đào thường, hoa của đào thất thốn có màu thắm tươi, nhụy vàng nổi bật, số lượng cánh hoa trên một bông đào Thất Thốn có thể nhiều gấp đôi ba lần các loại đào thường.
Nghề trồng đào ở Nhật Tân vốn nổi tiếng ở Hà Nội, nhưng từng có thời gian mai một do đô thị hóa, quỹ đất trồng đào bị thu hẹp. Khoảng hơn 10 năm trở lại đây, nghề trồng đào được khôi phục ở khu vực bãi giữa sông Hồng, với các vườn đào trồng nhiều loại như đào bích, đào trắng, đào phai, đào lai ghép, đào thất thốn, đào rừng cổ thụ.
Ông Nguyễn Trọng Mẫn, Phó Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ Tổng hợp Nhật Tân cho biết, nghề trồng đào ở Nhật Tân khôi phục và phát triển trở lại đã xây dựng nên thương hiệu đào Nhật Tân nổi tiếng.
Hiện nay, Hợp tác xã đã phát triển được diện tích trồng đào rộng 70ha với trên 500 hộ trồng đào.
Đào Nhật Tân đa dạng, phong phú các chủng loại từ đào thế bon sai đến đào cây to phục vụ cơ quan, công sở, đào nhỏ cho gia đình, đào gốc, đào tự nhiên, đào vọt.
Số lượng đào cây chiếm khoảng 30% còn lại là đào cành, đào vọt (đào uốn cong các kiểu, các dạng).
Sản phẩm đào của Nhật Tân giờ đây không chỉ cung cấp cho người dân Thủ đô mà tỏa đi mọi miền đất nước mang thương hiệu đào Nhật Tân lan tỏa, bay xa./.