Thủ tướng Australia Tony Abbott (phải) và Thủ tướng Shinzo Abe. (Ảnh: AFP/TTXVN) Ngày 8/7, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và người đồng cấp Australia Tony Abbott đã ký kết các hiệp định thúc đẩy hợp tác song phương trong các lĩnh vực công nghệ-thiết bị quốc phòng và thương mại tự do. Các hiệp định này được ký sau cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo tại Canberra trong khuôn khổ chuyến thăm Australia của Thủ tướng Nhật Bản.
Hiệp định quốc phòng song phương vừa ký kết sẽ tạo điều kiện để hai bên chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng, trong bối cảnh Tokyo vừa sửa đổi lệnh cấm và nới lỏng các quy định xuất khẩu vũ khí hồi tháng Tư vừa qua.
Australia đã tỏ ra rất quan tâm đến các tàu ngầm của Nhật Bản được cho là hết sức tân tiến với khả năng tàng hình. Trong cuộc hội đàm hồi tháng Sáu vừa qua tại Tokyo, các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao hai nước đã nhất trí cùng tiến hành nghiên cứu về công nghệ thuỷ động lực học, coi đây là lĩnh vực hợp tác đầu tiên giữa hai bên.
Hai nhà lãnh đạo cũng đã ký kết Hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản-Australia (JAEPA) sau bảy năm thương lượng. Đây là hiệp định đối tác kinh tế đầu tiên Tokyo ký với với một nước xuất khẩu nông sản lớn. Theo đó, Tokyo sẽ giảm một nửa thuế suất từ mức 38,5% hiện nay đối với thịt bò xuất khẩu của Australia, trong khi Canberra bãi bỏ thuế suất 5% đối với xe ôtô của Nhật.
Theo các nguồn tin từ Australia, JAEPA được coi là một hiệp định lịch sử mang lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên. Về phía Australia, JAEPA sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng, tạo thêm nhiều việc làm cho nền kinh tế; đưa ngành nông nghiệp thịt bò, bơ sữa, hải sản... tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường Nhật Bản, đồng thời giúp các doanh nghiệp dịch vụ, tài chính, viễn thông, khoáng sản, năng lượng...của Australia có thêm nhiều cơ hội kinh doanh tại Nhật Bản và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Về phía Nhật Bản, JAEPA giúp miễn thuế nhập khẩu vào Australia đối với xe ôtô và linh kiện ôtô, cũng như các mặt hàng điện tử, gia dụng của Nhật Bản, qua đó tạo ra làn sóng đầu tư mới của Nhật Bản tại Australia.
JAEPA được Nhật Bản coi là hình mẫu cho các đàm phán về Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong khi đó, Australia coi JAEPA là một trong những minh chứng cho sự thành công của chính sách “ngoại giao kinh tế” hướng về châu Á-Thái Bình Dương.
Nhật Bản hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Australia, chỉ sau Trung Quốc. Thương mại hai chiều mỗi năm giữa Nhật Bản và Australia đạt gần 70 tỷ USD.
Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Nhật Bản Abe đã có bài phát biểu tại Quốc hội Australia, trong đó nhấn mạnh hai nước đã có mối quan hệ kinh tế bền chặt và hiện là thời điểm để hai bên xây dựng “mối quan hệ đặc biệt mới.” Ngoài ra, Thủ tướng Abe khẳng định quyết tâm nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy hòa bình tại khu vực châu Á cũng như trên toàn thế giới.
Trả lời báo giới sau khi phát biểu tại Quốc hội Australia, đề cập căng thẳng gần đây giữa Nhật Bản và Trung Quốc, Thủ tướng Abe nói rằng hai nước "có mối liên hệ chặt chẽ" và Nhật Bản luôn mở cửa đối thoại, đồng thời bày tỏ hy vọng phía Trung Quốc có động thái tương tự.
Ông Abe cho biết "lập trường cơ bản của Nhật Bản là muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc" vì đây là một trong những mối quan hệ song phương quan trọng nhất của Nhật Bản. Tuy nhiên, Thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh "mối quan hệ này phải là một mối quan hệ cùng có lợi trên cơ sở những lợi ích chiến lược"./.
