Theo Kyodo, chiến thắng vang dội của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đã làm tăng hy vọng của các cộng đồng địa phương có nhà máy điện hạt nhân về việc tái khởi động các lò phản ứng đang ngừng hoạt động sau sự cố Fukushima và xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới, vì LDP có quan điểm thận trọng đối với việc giảm sự phụ thuộc vào điện hạt nhân.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu các nhà máy điện hạt nhân có được tái khởi động sớm hay không do nhiều địa phương láng giềng không có lợi ích kinh tế từ ngành điện hạt nhân vẫn lo ngại sẽ chịu thiệt hại nếu một tai nạn nữa xảy ra.
Việc kiểm tra an toàn được thắt chặt kể từ khi thành lập Cơ quan quy chế hạt nhân (NRA) đầu năm nay cũng tạo thêm các trở ngại trước khi tái khởi động bất cứ lò phản ứng hạt nhân nào.
Hideo Kishimoto, Thị trưởng thị trấn Genkai ở tỉnh Saga đã thể hiện hy vọng mạnh mẽ về việc sớm tái khởi động nhà máy điện hạt nhân Genkai: “Tôi tin rằng LDP sẽ cân nhắc nghiêm túc về việc nối lại hoạt động (của các nhà máy điện hạt nhân).”
Genkai là tổ hợp điện hạt nhân lớn nhất ở phía Nam đảo Kyushyu. Tất cả bốn lò phản ứng hạt nhân hiện đang ngừng hoạt động và nếu chúng vẫn tiếp tục không hoạt động một thời gian nữa thì sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế địa phương này.|
Nhà máy điện hạt nhân đã tạo ra việc làm thông qua công việc xây dựng và các dịch vụ khác để duy trì hoạt động của nó.
LDP cho biết kế hoạch đưa ra quyết định tổng thể về việc tái khởi động tất cả các lò phản ứng hạt nhân ở Nhật Bản trong vòng ba năm, một sự đối lập rõ ràng với Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ), đảng đã cam kết loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân vào năm 2030.
DPJ đã thảm bại trong cuộc bầu cử hạ viện ngày 16/12 và LDP đã giành lại được chính quyền từ tay DPJ sau hơn ba năm gián đoạn.
Thị trưởng Kishimoto tuyên bố: “Tôi tin chắc rằng LDP sẽ có quan điểm linh hoạt. Tôi cho rằng việc tái khởi động sẽ diễn ra vào tháng 12 năm tới."
Một số địa phương có nhà máy điện hạt nhân đòn mạnh mẽ kêu gọi xem xét lại kế hoạch loại bỏ điện hạt nhân của DPJ.
Kazuharu Kawase, Thị trưởng thành phố Tsuruga ở tỉnh Fukui cho biết: “Chúng tôi muốn thấy các cuộc thảo luận mang tính hiện thực không bị ảnh hưởng bởi những tiếng nói chỉ nêu bật sự nguy hiểm của điện hạt nhân.”
Thành phố Tsuruga là nơi có nhà máy điện hạt nhân Tsuruga của Công ty điện hạt nhân Nhật Bản với hai lò phản ứng hạt nhân.
Nhà máy điện hạt nhân Tsuruga đang là đối tượng được các chuyên gia khảo sát kỹ vì rất có khả năng rằng một lớp gãy địa tầng đang hoạt động ngay bên dưới lò phản ứng số 2 của nhà máy này. Với lò phản ứng số 1 đang trở nên cũ kỹ, việc nối lại hoạt động của nhà máy này ngày càng khó khăn.
Chính phủ của DPJ nói rằng họ sẽ không cho phép xây dựng thêm hai lò phản ứng hạt nhân mới ở Tsuruga. Tuy nhiên LDP đã ngụ ý sẵn sàng cho phép xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới.
Thị trưởng Kawase hy vọng có sự thay đổi chính sách và “chúng ta cần sớm bổ sung thêm các cơ sở mới.”
Trong khi đó, chính sách thích ứng của LDP đối với sản xuất điện hạt nhân đang gây ra sự cảnh giác tại nhiều cộng đồng xung quanh các địa phương có nhà máy điện hạt nhân.
Thành phố Hakodate ở Hokkaido là một trong số các địa phương này. Thành phố này nằm cách thành phố Oma (tỉnh Aomori), nơi có nhà máy điện hạt nhân Oma của Công ty phát triển điện lực, bởi một vịnh nhỏ.
Việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân Oma bắt đầu từ tháng 5/2008, nhưng bị dừng lại sau thảm họa Fukushima tháng 3/2011.
Chính phủ của Thủ tướng Yoshihiko Noda đã không ngăn cản kế hoạch nối lại xây dựng nhà máy vào tháng 10, coi đó là một ngoại lệ khi lưu ý rằng chính phủ đã cho phép xây dựng trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng Fukushima.
Thị trưởng thành phố Hakodate Toshiki Kudo nói: “Chúng tôi sẽ yêu cầu ngừng vô thời hạn kế hoạch này.”
Những cộng đồng bên ngoài không có mấy lợi ích từ các khoản trợ cấp của chính phủ cấp cho các thị trấn, làng mạc có nhà máy điện hạt nhân, chứ chưa nói đến việc làm và thuế thu nhập mà nhà máy điện hạt nhân tạo ra.
Tuy nhiên, do nằm gần nhà máy điện hạt nhân, họ bị buộc phải thiết lập các kế hoạch sơ tán trong trường hợp xảy ra sự cố nghiêm trọng.
Tổng thư ký LDP Shigeru Ishiba đã phát biểu trong một chương trình truyền hình rằng việc nối lại hoạt động của các lò phản ứng hạt nhân phụ thuộc vào đánh giá an toàn của NRA và sự chấp nhận của người dân địa phương.” Sự rắc rối có thể gia tăng với cái mà ông gọi là “địa phương.”
NRA được thành lập hồi tháng 9, rút ra các bài học từ tai nạn tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 sau trận động đất và sóng thần lớn năm ngoái. Cơ quan này đang có kế hoạch soạn thảo một bộ tiêu chuẩn an toàn mới vào tháng Bảy năm sau.
Tỉnh trưởng tỉnh Ishikawa Masanori Tanimoto là người hay chỉ trích NRA, nói rằng những người điều hành cơ quan này được chọn mà không có sự phê chuẩn của quốc hội. Ông cho rằng: “Họ cần giải quyết công việc của họ trong khi luôn ghi nhớ về vị trí của mình là đang trong thời gian thử thách.”
Tỉnh Ishikawa có nhà máy điện hạt nhân Shika của Công ty điện lực Hokuriku, một nhà máy cũng đang bị nghi nằm trên một vết đứt gãy địa tầng đang hoạt động. NRA đang có kế hoạch tiến hành điều tra thực địa tại nhà máy này.
Với nhiều địa phương đang gấp rút soạn thảo các kế hoạch giảm thiểu thảm họa thiên tai, một quan chức phụ trách các vấn đề điện hạt nhân của một chính quyền địa phương đã nói rằng: “Tôi hy vọng chính phủ sẽ không lo ngại về các chính quyền địa phương” chỉ vì sự thay đổi chính quyền từ DPJ sang LDP./.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu các nhà máy điện hạt nhân có được tái khởi động sớm hay không do nhiều địa phương láng giềng không có lợi ích kinh tế từ ngành điện hạt nhân vẫn lo ngại sẽ chịu thiệt hại nếu một tai nạn nữa xảy ra.
Việc kiểm tra an toàn được thắt chặt kể từ khi thành lập Cơ quan quy chế hạt nhân (NRA) đầu năm nay cũng tạo thêm các trở ngại trước khi tái khởi động bất cứ lò phản ứng hạt nhân nào.
Hideo Kishimoto, Thị trưởng thị trấn Genkai ở tỉnh Saga đã thể hiện hy vọng mạnh mẽ về việc sớm tái khởi động nhà máy điện hạt nhân Genkai: “Tôi tin rằng LDP sẽ cân nhắc nghiêm túc về việc nối lại hoạt động (của các nhà máy điện hạt nhân).”
Genkai là tổ hợp điện hạt nhân lớn nhất ở phía Nam đảo Kyushyu. Tất cả bốn lò phản ứng hạt nhân hiện đang ngừng hoạt động và nếu chúng vẫn tiếp tục không hoạt động một thời gian nữa thì sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế địa phương này.|
Nhà máy điện hạt nhân đã tạo ra việc làm thông qua công việc xây dựng và các dịch vụ khác để duy trì hoạt động của nó.
LDP cho biết kế hoạch đưa ra quyết định tổng thể về việc tái khởi động tất cả các lò phản ứng hạt nhân ở Nhật Bản trong vòng ba năm, một sự đối lập rõ ràng với Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ), đảng đã cam kết loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân vào năm 2030.
DPJ đã thảm bại trong cuộc bầu cử hạ viện ngày 16/12 và LDP đã giành lại được chính quyền từ tay DPJ sau hơn ba năm gián đoạn.
Thị trưởng Kishimoto tuyên bố: “Tôi tin chắc rằng LDP sẽ có quan điểm linh hoạt. Tôi cho rằng việc tái khởi động sẽ diễn ra vào tháng 12 năm tới."
Một số địa phương có nhà máy điện hạt nhân đòn mạnh mẽ kêu gọi xem xét lại kế hoạch loại bỏ điện hạt nhân của DPJ.
Kazuharu Kawase, Thị trưởng thành phố Tsuruga ở tỉnh Fukui cho biết: “Chúng tôi muốn thấy các cuộc thảo luận mang tính hiện thực không bị ảnh hưởng bởi những tiếng nói chỉ nêu bật sự nguy hiểm của điện hạt nhân.”
Thành phố Tsuruga là nơi có nhà máy điện hạt nhân Tsuruga của Công ty điện hạt nhân Nhật Bản với hai lò phản ứng hạt nhân.
Nhà máy điện hạt nhân Tsuruga đang là đối tượng được các chuyên gia khảo sát kỹ vì rất có khả năng rằng một lớp gãy địa tầng đang hoạt động ngay bên dưới lò phản ứng số 2 của nhà máy này. Với lò phản ứng số 1 đang trở nên cũ kỹ, việc nối lại hoạt động của nhà máy này ngày càng khó khăn.
Chính phủ của DPJ nói rằng họ sẽ không cho phép xây dựng thêm hai lò phản ứng hạt nhân mới ở Tsuruga. Tuy nhiên LDP đã ngụ ý sẵn sàng cho phép xây dựng các lò phản ứng hạt nhân mới.
Thị trưởng Kawase hy vọng có sự thay đổi chính sách và “chúng ta cần sớm bổ sung thêm các cơ sở mới.”
Trong khi đó, chính sách thích ứng của LDP đối với sản xuất điện hạt nhân đang gây ra sự cảnh giác tại nhiều cộng đồng xung quanh các địa phương có nhà máy điện hạt nhân.
Thành phố Hakodate ở Hokkaido là một trong số các địa phương này. Thành phố này nằm cách thành phố Oma (tỉnh Aomori), nơi có nhà máy điện hạt nhân Oma của Công ty phát triển điện lực, bởi một vịnh nhỏ.
Việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân Oma bắt đầu từ tháng 5/2008, nhưng bị dừng lại sau thảm họa Fukushima tháng 3/2011.
Chính phủ của Thủ tướng Yoshihiko Noda đã không ngăn cản kế hoạch nối lại xây dựng nhà máy vào tháng 10, coi đó là một ngoại lệ khi lưu ý rằng chính phủ đã cho phép xây dựng trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng Fukushima.
Thị trưởng thành phố Hakodate Toshiki Kudo nói: “Chúng tôi sẽ yêu cầu ngừng vô thời hạn kế hoạch này.”
Những cộng đồng bên ngoài không có mấy lợi ích từ các khoản trợ cấp của chính phủ cấp cho các thị trấn, làng mạc có nhà máy điện hạt nhân, chứ chưa nói đến việc làm và thuế thu nhập mà nhà máy điện hạt nhân tạo ra.
Tuy nhiên, do nằm gần nhà máy điện hạt nhân, họ bị buộc phải thiết lập các kế hoạch sơ tán trong trường hợp xảy ra sự cố nghiêm trọng.
Tổng thư ký LDP Shigeru Ishiba đã phát biểu trong một chương trình truyền hình rằng việc nối lại hoạt động của các lò phản ứng hạt nhân phụ thuộc vào đánh giá an toàn của NRA và sự chấp nhận của người dân địa phương.” Sự rắc rối có thể gia tăng với cái mà ông gọi là “địa phương.”
NRA được thành lập hồi tháng 9, rút ra các bài học từ tai nạn tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1 sau trận động đất và sóng thần lớn năm ngoái. Cơ quan này đang có kế hoạch soạn thảo một bộ tiêu chuẩn an toàn mới vào tháng Bảy năm sau.
Tỉnh trưởng tỉnh Ishikawa Masanori Tanimoto là người hay chỉ trích NRA, nói rằng những người điều hành cơ quan này được chọn mà không có sự phê chuẩn của quốc hội. Ông cho rằng: “Họ cần giải quyết công việc của họ trong khi luôn ghi nhớ về vị trí của mình là đang trong thời gian thử thách.”
Tỉnh Ishikawa có nhà máy điện hạt nhân Shika của Công ty điện lực Hokuriku, một nhà máy cũng đang bị nghi nằm trên một vết đứt gãy địa tầng đang hoạt động. NRA đang có kế hoạch tiến hành điều tra thực địa tại nhà máy này.
Với nhiều địa phương đang gấp rút soạn thảo các kế hoạch giảm thiểu thảm họa thiên tai, một quan chức phụ trách các vấn đề điện hạt nhân của một chính quyền địa phương đã nói rằng: “Tôi hy vọng chính phủ sẽ không lo ngại về các chính quyền địa phương” chỉ vì sự thay đổi chính quyền từ DPJ sang LDP./.
Minh Sơn/Tokyo (Vietnam+)
