Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam kiểm tra tình hình lưu trữ hiện vật tại Trung tâm lưu trữ Quốc gia VI đóng tại Đà Lạt. (Ảnh: Chu Quốc Hùng/TTXVN) Ngày 20/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã đến kiểm tra công tác bảo quản và phát huy tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV ở thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
Ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước (Bộ Nội vụ) đã báo cáo với Phó Thủ tướng về tình hình thực hiện nhiệm vụ tại Trung tâm.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV đặt tại thành phố Đà Lạt được thành lập từ năm 2006, có chức năng trực tiếp quản lý tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn và các khối tài liệu lưu trữ khác qua các thời kỳ ở địa bàn miền Trung-Tây Nguyên.
Trung tâm quản lý và sử dụng 1 nhà kho chuyên dụng, bảo quản 34.619 tấm Mộc bản Triều Nguyễn, hơn 600m giá tài liệu và 3 ngôi biệt thự cũ làm khu trưng bày tài liệu lưu trữ, làm phòng đọc cho độc giả và phòng làm việc cho một số bộ phận nghiệp vụ.
Năm 2017, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước đã tổ chức nghiên cứu thành công phương pháp vệ sinh tài liệu Mộc bản bằng kỹ thuật hiện đại.
Hiện nay, Cục đã ứng dụng phương pháp này, vệ sinh xong toàn bộ khối tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn.
Ngoài ra, Cục còn nghiên cứu xây dựng các giải pháp hoàn thiện môi trường bảo quản; giải pháp ghép các bản vỡ và giảm tình trạng nứt tài liệu Mộc bản; giải pháp tu bổ, phục chế các mức độ hư hỏng của tài liệu…
Tuy nhiên, hiện nay toàn bộ khối tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới đang được bảo quản trong nhà kho, được thiết kế bảo quản tài liệu giấy, băng đĩa, phim ảnh nên không phù hợp để bảo quản tài liệu gỗ; khối lượng tài liệu Mộc bản tương đối lớn, đều là tài liệu Hán Nôm khắc ngược, đòi hỏi có sự đầu tư về thời gian và trí lực trong công tác dịch thuật…
Trước hiện trạng bảo quản tài liệu Mộc bản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh toàn bộ khối tư liệu bảo quản tại đây là tài sản vô giá của quốc gia, cần đẩy mạnh hơn nữa việc minh bạch hóa, công khai hóa những tài liệu này để nhân dân được biết.
Phó Thủ tướng yêu cầu Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, cùng Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV ngoài các phương pháp hiện đại, cần nghiên cứu các phương pháp bảo quản, sửa chữa Mộc bản bằng phương pháp truyền thống của cha ông.
Trong thời đại công nghiệp 4.0 hiện nay, công tác lưu trữ đã bước sang một thời kỳ mới với phương pháp lưu trữ bằng số hóa.
Hiện tại, công tác lưu trữ đang tồn tại song song 2 phương pháp lưu trữ bằng hiện vật và lưu trữ điện tử. Do đó những người làm công tác lưu trữ cần nhanh chóng xây dựng phương án và thực hiện số hóa các tài liệu Mộc bản nói riêng và các tài liệu khác nói chung.
Để thực hiện nhiệm vụ này, có thể mời các trí thức có kinh nghiệm, các nhà đầu tư để xã hội hóa việc lưu trữ các tài liệu qua di sản quốc gia và nhanh chóng công bố rộng rãi…/.
