Nhận định về xu thế khí tượng thủy văn trong nửa đầu năm 2020, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, từ tháng 1-6/2020, ENSO ở trạng thái trung tính, nhưng nghiêng về pha nóng và vẫn có khả năng duy trì trạng thái này trong những tháng tiếp theo của nửa cuối năm 2020.
ENSO là hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt - El Nino và hiện tượng lạnh dị thường của lớp nước biển bề mặt - La Nina.
Khả năng xuất hiện 2-3 xoáy thuận nhiệt đới
Xu hướng hoạt động của xoáy thuận nhiệt đới (áp thấp nhiệt đới hoặc bão) trong 6 tháng đầu năm 2020 theo quy luật khí hậu, với khoảng 2- 3 xoáy thuận nhiệt đới trên Biển Đông.
Các phương tiện hoạt động trên biển tiếp tục đề phòng gió mạnh trên biển do tác động của không khí lạnh trong những tháng đầu năm 2020, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, sét, lốc, mưa đá vào thời kỳ chuyển mùa trên phạm vi toàn quốc.
Rét đậm tập trung vào tháng 1-2/2020
Nhiệt độ trung bình trên phạm vi cả nước có khả năng cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ phổ biến từ 0,5-1,5 độ C; riêng khu vực phía Đông Bắc Bộ tháng 1/2020 ở mức xấp xỉ trên so với trung bình nhiều năm.
Rét đậm tập trung chủ yếu trong tháng 1-2/2020 với khoảng 3-5 đợt rét đậm nhưng không kéo dài.
Trong thời gian này đề phòng khả năng xảy ra băng giá, mưa tuyết ở khu vực vùng núi thuộc Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
[Hà Nội đang thờ ơ với ô nhiễm không khí?]
Tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Bộ tháng 1/2020 phổ biến khoảng 30-60mm (ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm).
Từ tháng 2-6/2020, tổng lượng mưa tại khu vực phổ biến xấp xỉ dưới so với trung bình nhiều năm. Những tháng mùa Đông có thể xuất hiện những đợt mưa rào và dông.
Khu vực Bắc Trung Bộ tháng 1-5/2020 ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; từ tháng 2- 4 thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-25%. Riêng tháng Sáu, tổng lượng mưa cao hơn từ 15-30%.
Khu vực Trung và Nam Trung Bộ tháng Một phổ biến xấp xỉ so với trung bình nhiều năm; từ tháng 2-5 phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-25%; riêng tháng 6 cao hơn trung bình nhiều năm từ 15-30%
Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ trong tháng 1/2020, tổng lượng mưa xấp xỉ trên trung bình nhiều năm (khả năng có mưa rào cục bộ ở khu vực ven biển miền Tây Nam Bộ với lượng không nhiều); tháng Hai phổ biến không mưa; tháng Ba và tháng Tư phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-20%; tháng Năm ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm; tháng Sáu cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-25%.
Đồng bằng sông Cửu Long hạn, mặn gay gắt
Tại khu vực Nam Bộ, mực nước thượng lưu sông Mê Công xuống dần và ở mức thấp, lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về đầu nguồn sông Cửu Long trong các tháng đầu mùa khô ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20-45%, các tháng cuối mùa ở mức xấp xỉ và cao hơn từ 15-20% so với trung bình nhiều năm.
Từ nửa cuối tháng 12/2019 đến tháng 2/2020, sẽ xảy ra hạn hán và xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức sớm, sâu hơn và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm, trong một số thời điểm ranh mặn trên các sông có khả năng xâm nhập tương đương mùa khô năm 2015-2016.
Từ tháng 3-6/2020, xu thế xâm nhập mặn có xu thế giảm dần. Do đó, các tỉnh ở Đồng bằng Nam Bộ cần xây dựng các kế hoạch, kịch bản phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn để chủ động ứng phó với diễn biến thực tế trong thời gian tới. Đặc biệt là các tỉnh Long An, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Hậu Giang, Kiên Giang.
Từ tháng 1-6/2020, nguồn nước trên các sông suối khu vực khu vực Bắc Bộ tiếp tục thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, thiếu hụt nhiều vào các tháng đầu năm 2020, cụ thể như lưu vực sông Đà thiếu hụt từ 20-40%; lưu vực sông Thao thiếu hụt từ 20-50%; lưu vực sông Lô-Gâm-Chảy thiếu hụt từ 10-20%, riêng hạ lưu sông Lô thiếu hụt từ từ 30-80%; hạ lưu lưu vực sông Hồng thiếu hụt từ 20-30%, riêng tháng 1-2 xấp xỉ trung bình nhiều năm do các hồ thủy điện cấp nước tăng cường phục vụ đổ ải vụ Đông-Xuân.
Mực nước thấp nhất tại trạm Hà Nội trên sông Hồng có khả năng ở mức 0,2-0,3m, xuất hiện vào cuối tháng Hai hoặc tháng Ba. Mùa khô năm 2020, tình hình thiếu nước, khô hạn có khả năng xảy ra tại một số tỉnh khu vực Tây Bắc và Đông Bắc.
Từ nửa cuối tháng 12/2019 đến tháng 6/2020, mực nước trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên xuống dần và ở mức thấp.
Một số sông, suối có khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất chuỗi số liệu quan trắc. Lượng dòng chảy trên các sông phổ biến thiếu hụt từ 40-70% so với trung bình nhiều năm, một số sông thiếu hụt trên 80%.
Nguy cơ xảy ra tình trạng hạn hán, thiếu nước cục bộ ngoài vùng cấp nước của công trình thủy lợi tại các tỉnh ven biển Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên.
Trung Bộ và Nam Bộ xuất hiện triều cường vào đầu tháng Một
Sóng lớn trong các đợt gió mùa Đông Bắc mạnh, kéo dài vào đầu năm 2020 cao 2-3m tại vùng ven bờ và 4-5m trên vùng biển ngoài khơi Bắc và Giữa Biển Đông. Ven biển Trung Bộ sẽ xuất hiện các đợt triều cường cao vào các ngày 10-13/1/2020.
Tại ven biển Nam Bộ, đợt triều cường cao trong tháng đầu năm xuất hiện vào các ngày từ 9-12/1/2020.
Hiện tượng sạt lở bờ biển tiếp tục diễn biến phức tạp nhất là trong các đợt triều cường kết hợp với gió mùa mạnh./.