Chính phủ vừa ban hành Nghị định về thực hiện bảo hiểm xã hội tự nguyện. Ngoài quy định tỷ lệ hưởng hưu trí và tử tuất giống Nghị định 115/2015/NĐ-CP về bảo hiểm xã hội bắt buộc, Nghị định mới có nhiều ưu điểm về phương thức và thời gian đóng bảo hiểm xã hội linh hoạt, không giới hạn tuổi tham gia, người tham gia được hỗ trợ của Nhà nước.
Điểm khác biệt cơ bản của quy định bảo hiểm xã hội tự nguyện với bảo hiểm xã hội bắt buộc là cơ chế tham gia chỉ có duy nhất người lao động đóng bảo hiểm xã hội và người lao động chỉ tham gia hai chế độ hưi trí và tử tuất tương ứng với mức đóng 22% tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội.
Nhà nước hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn.
Đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo hỗ trợ 30% tiền đóng bảo hiểm xã hội, đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo 25% và đối với các đối tượng khác hỗ trợ 10%.
Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế-xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ sẽ xem xét điều chỉnh mức hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho phù hợp.
Thời gian hỗ trợ sẽ là10 năm tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho mỗi người. Quy định hỗ trợ này được áp dụng từ 1/1/2018.
Phương thức tham gia linh hoạt
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng một lần, 6 tháng một lần hoặc 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần.
Nếu người tham gia thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng), thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Việc đóng sẽ được thực hiện một lần cho những năm còn thiếu đối với điều kiện người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ tiêu chuẩn về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định.
Nếu người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định mà thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu trên 10 năm, thì được tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện theo một trong các phương thức quy định trên cho đến khi thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm. Lúc đó, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu.
Mức đóng hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Trường hợp được hoàn trả tiền đóng bảo hiểm xã hộ tự nguyện gồm: Hưởng bảo hiểm xã hội một lần, bị chết hoặc tòa án tuyên bố là đã chết, dừng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và chuyển sang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Số tiền hoàn trả được hoàn trả được tính bằng số tiền đã đóng nhưng không bao gồm tiền hỗ trợ đóng của Nhà nước (nếu có).
Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/1/2016. Riêng việc hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội của Nhà nước đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện từ ngày 1/1/2018.