Ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho hay công tác dân số năm 2024 tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Lãnh đạo Bộ Y tế.
Mặc dù với sự cố gắng của cả hệ thống làm công tác dân số từ Trung ương đến địa phương, tuy nhiên, theo tổng hợp báo cáo từ các tỉnh/thành phố cho thấy, trong lĩnh vực dân số năm 2024 chỉ hoàn thành 1/3 chỉ tiêu được giao đó là tuổi thọ trung bình thực là 74,5 tuổi, đạt vượt chỉ tiêu kế hoạch (73,8 tuổi); 2 chỉ tiêu về tỷ số giới tính của trẻ em mới sinh và tổng tỷ suất sinh không hoàn thành. Các chỉ tiêu chuyên môn mới chỉ hoàn thành 1/8 chỉ tiêu đó là tổng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại.
Xu hướng mức sinh giảm đang diễn ra đáng lo ngại ở nhiều địa phương
Tại Việt Nam, mức sinh có sự chênh lệch đáng kể giữa các vùng, đối tượng, mức sinh còn cao ở những địa phương có điều kiện kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương bày tỏ lo ngại về tình trạng trong 3 năm liên tiếp, mức sinh trên toàn quốc giảm dưới mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ), cụ thể năm 2023 là 1,96 con/phụ nữ, ước tính năm 2024 giảm còn 1,91 con/phụ nữ.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng phân tích, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác dân số trong năm 2024 còn nhiều khó khăn thách thức do nguồn lực cả trung ương và địa phương đầu tư, bố trí cho các hoạt động của công tác dân số thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu để triển khai thực hiện các nhiệm vụ về dân số trong tình hình mới.
Đặc biệt, Bộ máy tổ chức làm công tác dân số tại Trung ương cũng như địa phương có sự thay đổi... là những nguyên nhân dẫn đến 2/3 chỉ tiêu cơ bản được giao theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ (tỉ số giới tính khi sinh, tổng tỷ suất sinh) và 7/8 chỉ tiêu chuyên môn năm 2024 giao cho lĩnh vực dân số đều chưa đạt theo kế hoạch đề ra.
Năm 2025 là năm cuối cùng thực hiện kế hoạch 5 năm 2021-2025, là năm cuối thực hiện giai đoạn 1 của Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030. Để từng bước tìm ra các giải pháp quyết liệt cho năm 2025 và những năm tiếp theo nhằm đạt các chỉ tiêu kế hoạch, nhiệm vụ được Chính phủ giao, đặc biệt là về những vấn đề mới, những vấn đề mang tính bước ngoặt của công tác dân số Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị Sở Y tế phối hợp với các sở, ngành liên quan trình uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố bố trí đủ nguồn kinh phí của địa phương để triển khai công tác dân số theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 820/QĐ-TTg ngày 28/5/2021 để bảo đảm thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về dân số đề ra.
Sở Y tế các tỉnh tham mưu trình hội đồng nhân dân Nghị quyết về chính sách dân số, chế độ cho cán bộ làm công tác dân số; Chủ động thực hiện việc sơ kết các kế hoạch, chương trình, đề án về dân số được uỷ ban nhân dân tỉnh phê duyệt để đề xuất điều chỉnh cũng như tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện trong giai đoạn 2026-2030; Chủ động việc đề xuất với cấp ủy đưa các chỉ tiêu về dân số vào nghị quyết đại hội đảng các cấp ở địa phương.
Sở Y tế các tỉnh tham mưu uỷ ban nhân dân tỉnh tiếp tục ổn định tổ chức, bộ máy, cán bộ làm công tác dân số ở cấp tỉnh, huyện, xã đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với tình hình mới, đồng thời bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của cấp uỷ, chính quyền và sự quản lý chuyên môn, nghiệp vụ. Chú trọng công tác đào tạo tập huấn, động viên toàn thể đội ngũ cán bộ làm công tác dân số phát huy tinh thần vượt khó vươn lên hoàn thành nhiệm vụ./.
