Thông qua đại hội công đoàn các cấp, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã nhận được hàng vạn ý kiến, của người lao động, các công đoàn viên bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, trong đó có 456 ý kiến gửi tới Đại hội XII Công đoàn Việt Nam kiến nghị với Đảng, Quốc hội và Chính phủ.
Tại phiên trọng thể Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ 12 diễn ra ngày 25/9, thay mặt người lao động và công đoàn viên cả nước, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Mai Đức Chính đã báo cáo tổng hợp kiến nghị của cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, lao động và tổ chức công đoàn với Đảng và Nhà nước.
[Chính phủ đồng hành cùng Công đoàn hỗ trợ người lao động]
Các ý kiến, kiến nghị, tập trung vào việc ban hành, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng liên quan đến giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn; việc triển khai các quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực quan hệ lao động, quyền và lợi ích của người lao động; các giải pháp chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người lao động...
Hoàn thiện hệ thống pháp luật
Hiện nay, tỷ lệ cán bộ công đoàn chuyên trách trên số đoàn viên đang ở mức thấp nhất so với các đoàn thể chính trị khác trong khi nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn Việt Nam ngày càng nặng nề. Sự ra đời của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở khi Việt Nam ký kết và thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới trong những năm tới là một thách thức lớn đối với tổ chức Công đoàn Việt Nam.
Xem xét tính đặc thù của tổ chức Công đoàn Việt Nam so với các đoàn thể chính trị khác, người lao động kiến nghị Trung ương cần quan tâm đến tính đặc thù của tổ chức Công đoàn Việt Nam để đảm bảo cho công đoàn có nguồn nhân lực đủ về số lượng, mạnh về chất lượng với mô hình tổ chức phù hợp đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Công đoàn là một bên trong quan hệ lao động, một bên trong cơ chế ba bên gồm Chính phủ, công đoàn và giới chủ, do đó cần đảm bảo tính độc lập tương đối (theo thông lệ quốc tế để đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động) đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Người lao động cũng bày tỏ mong muốn Quốc hội và Chính phủ quan tâm nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng pháp luật, trong đó có pháp luật liên quan đến người lao động và tổ chức công đoàn. Các dự thảo luật cần được lấy ý kiến rộng rãi đối tượng chịu tác động trực tiếp, các quy định pháp luật đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động, quan tâm bảo vệ đối tượng yếu thế.
Việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động sắp tới cần quy định cơ chế giải quyết tranh chấp lao động theo hướng chuyên nghiệp, thân thiện, hiệu quả, khắc phục bằng được mô hình và cách thức giải quyết như hiện nay. Cùng với đó, quy định trách nhiệm đảm bảo bữa ăn giữa ca của người lao động thuộc về người sử dụng lao động; quy định tuổi nghỉ hưu phù hợp với từng đối tượng lao động và lĩnh vực lao động; quy định giờ làm thêm ở mức phù hợp và trả lương làm thêm giờ theo nguyên tắc lũy tiến; đảm bảo bình đẳng giới, không cắt giảm các chế độ tiến bộ đang áp dụng đối với lao động nữ...
Quan tâm đời sống công nhân
Người lao động cũng kiến nghị Đảng, Quốc hội, Chính phủ cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đất nước; tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát triển bền vững đất nước; thu hẹp khoảng cách giàu nghèo; tiếp tục quan tâm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho giai cấp công nhân, giúp công nhân Việt Nam hội nhập, phát triển và được thụ hưởng xứng đáng những thành quả lao động mà họ nỗ lực làm nên.
Đối với các chính sách an sinh xã hội, người lao động bày tỏ nguyện vọng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố thường xuyên thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm pháp luật về lao động, công đoàn, bảo hiểm xã hội, an toàn vệ sinh lao động, nhất là các doanh nghiệp không hoặc chậm trả lương, trốn đóng bảo hiểm xã hội, để xảy ra tai nạn lao động, gây khó khăn cho hoạt động công đoàn và người lao động.
Nhiều ý của người lao động mong muốn trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt việc xây dựng các thiết chế công đoàn dành cho công nhân tại các khu công nghiệp, nhất là nhà ở, trường học, trạm y tế, siêu thị, nơi vui chơi giải trí, góp phần nâng cao đời sống công nhân, giúp công nhân yên tâm làm việc, từ đó đóng góp nhiều hơn cho doanh nghiệp và đất nước. Ngoài ra, Nhà nước đề ra các giải pháp hữu hiệu đảm bảo an ninh, an toàn cho người lao động tại nơi làm việc và nơi ở; xử lý nghiêm các hành vi đánh bạc, trộm cắp, lừa đảo, tệ nạn xã hội, cho vay nặng lãi đang tấn công công nhân ở các khu nhà trọ.
Đảm bảo việc làm bền vững
Người lao động kiến nghị, Quốc hội và Chính phủ nghiên cứu, ban hành các chính sách có tính đột phá về đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn lao động và tổ chức thực hiện hiệu quả trên thực tế; đổi mới quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục nghề nghiệp, phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động; thực hiện đào tạo lại, đào tạo bổ sung, đào tạo kỹ năng. Đào tạo nghề gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường và phải có chế tài buộc người sử dụng lao động có trách nhiệm đào tạo người lao động.
Để giải quyết việc làm, người lao động mong muốn Quốc hội và Chính phủ tiếp tục triển khai các giải pháp thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, thu hút đầu tư cả trong và ngoài nước, đầu tư ra nước ngoài, mở rộng địa bàn và đẩy mạnh xuất khẩu lao động để tạo việc làm và giải quyết việc làm cho người lao động; ban hành các chính sách, pháp luật nhằm thu hút người lao động vào khu vực chính thức, đảm bảo an sinh xã hội cho đông đảo người lao động.
Đặc biệt, các bộ, ngành, địa phương khi thẩm định, đánh giá, lựa chọn các dự án đầu tư, cần chú ý đến năng lực tài chính, năng lực quản trị doanh nghiệp, công nghệ, việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, ý thức chấp hành pháp luật; kiên quyết không thu hút đầu tư bằng mọi giá; ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng doanh nghiệp không chấp hành các quy định pháp luật, nhất là pháp luật Lao động và Công đoàn hoặc doanh nghiệp có chủ bỏ trốn, giảm dần các doanh nghiệp thâm dụng lao động./.