Sau hơn 20 năm đưa vào sử dụng, đập ngăn mặn Hiền Lương nằm trên sông Phước Giang, thuộc hai xã Nghĩa Hà (thành phố Quảng Ngãi) và Nghĩa Hòa (huyện Tư Nghĩa), tỉnh Quảng Ngãi đã bị xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống dân sinh của người dân địa phương.
Đập ngăn mặn Hiền Lương được xây dựng vào năm 2000 và đến năm 2001 đưa vào vận hành khai thác.
Công trình gồm các hạng mục: Đập ngăn mặn, cống, nhà quản lý và cầu, đường. Đập ngăn mặn Hiền Lương nhằm ngăn mặn, trữ nước ngọt để cung cấp nước tưới cho 1.433ha đất sản xuất nông nghiệp các xã khu đông huyện Tư Nghĩa và thành phố Quảng Ngãi.
[Tuyến đường huyết mạch xuống cấp, nhiều năm bị "bỏ quên" ở Thủ đô]
Tuy nhiên, sau hơn 20 năm sử dụng, dù được duy tu sửa chữa thường xuyên nhưng do điều kiện môi trường nước mặn xâm thực nên một số hạng mục công trình bị hư hỏng, như bề mặt bêtông bảo vệ của đập và khe đáy được làm bằng bêtông bị nước mặn ăn mòn; các kết cấu thép của hệ thống cửa vanh bị hoen gỉ, hư hỏng...
Điều này đã ảnh hưởng đến quản lý, vận hành và đặc biệt ảnh hưởng đến mục tiêu nhiệm vụ của công trình là ngăn mặn, giữ ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp.
“Phần đáy của đập bị hư hỏng nhiều điểm nên mỗi khi thủy triều lên thì nước mặn chảy ngược từ dưới đáy cống ngăn mặn rồi hòa vào hệ thống nước ngọt. Nước mặn xâm nhập gây hư hỏng hoa màu, ảnh hưởng đến cuộc sống của bà con chúng tôi. Mong ngành chức năng sớm khắc phục, vì để nước mặn vào sâu bao nhiêu thì nguy cơ thiệt hại cho lúa, hoa màu nhiều bấy nhiêu,” ông Nguyễn Thanh Quang, xã Nghĩa Hà cho biết.
Chỉ tay về thửa ruộng hơn 3 sào của gia đình mình, anh Lê Văn Tư, xã Nghĩa Hà, lo lắng: “Liên tục những vụ lúa gần đây nước mặn tràn vào ruộng nên bà con phải sạ lúa lại nhiều lần nhưng lúa non vẫn không sống nổi. Để đối phó với tình trạng này, bà con sạ lúa dày nhằm trừ hao khi lúa bị ngập mặn. Tuy nhiên, do đập Hiền Lương đã bị hư hỏng nhiều điểm ở đáy đập nên lượng nước mặn tràn vào lớn, đến khi thủy triều rút thì nước ngọt tại các kênh đều có lẫn nước mặn. Nông dân sống dựa vào cây lúa, mà nay ruộng bị nhiễm mặn lúa không sản xuất được thì bà con chúng tôi bị đói.”
Không chỉ hư hỏng hạng mục ngăn mặn mà hạng mục cầu, đường cũng xuống cấp nghiêm trọng.
Mặt cầu bong tróc tạo thành hàng loạt ổ gà; lan can cầu bị ngã, bong tróc nhiều chỗ, tiềm ẩn mối nguy hiểm cho người dân khi lưu thông đi lại.
Ông Nguyễn Văn Vinh, xã Nghĩa Hà, cho biết, cầu xuống cấp quá nên bà con đi qua lại đã nhiều người bị tai nạn, đặc biệt là vào ban đêm. Nhưng nếu không đi qua đây thì phải đi đường vòng xa hơn nhiều nên mọi người vẫn chấp nhận nguy hiểm.
Từ khi đập ngăn mặn Hiền Lương xuống cấp, người dân và chính quyền địa phương đã nhiều lần đề nghị cơ quan chức năng cấp trên sửa chữa, khắc phục. Nhưng đến nay các hư hỏng tại công trình này vẫn chưa được khắc phục.
Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nghĩa Hà Nguyễn Thị Loan cho biết công trình đập ngăn mặn Hiền Lương xuống cấp đã ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất lúa, nuôi trồng thủy sản ở vùng hạ lưu sông Phước Giang cũng như quá trình đi lại của người dân địa phương.
Ngoài ra, vào mùa mưa, việc vận hành đập gặp khó khăn do các cửa van xuống cấp nên nước lũ không kịp tiêu thoát đã gây ngập úng tại nhiều khu vực của xã Nghĩa Hà.
Chính quyền địa phương và người dân rất mong các cấp sớm bố trí kinh phí tu sửa công trình để người dân yên tâm./.