Một nghiên cứu công bố ngày 25/10 trên tạp chí "Khoa học" (Mỹ) chothấy hơn 3 triệu năm trước, thủy tổ của loài người đã đứng thẳng vàdi chuyển trên hai chân trước song vẫn có thể leo trèo linh hoạt nhưloài vượn.
Để có được kết luận trên, một nhóm nhà khoa học đã nghiên cứu,phân tích kỹ lưỡng các xương bả vai vốn thuộc về một hóa thạch xươngngười cổ đại được khai quật có độ nguyên vẹn đáng ngạc nhiên.
Bộ xương này là của một "bé gái" 3 tuổi được giới khoa học đặttên là "Selam" thuộc chủng loài Australopithecus afarensis. Chủng loàiAustralopithecus afarensis được biết đến sau khi giới khoa học tìm đượchóa thạch "bà tổ Lucy", người cổ đại đầu tiên được phát hiện vàgiới thiệu với công chúng vào năm 1974.
Nghiên cứu hóa thạch xương chân của "Lucy", các nhà khoa học xácđịnh thời điểm mà người cổ đại rời khỏi cành cây để bước xuống đấtvới dáng đi thẳng đứng là hơn 3 triệu năm trước. Tuy nhiên, sau pháthiện "Lucy", các nhà nhân loại học tranh cãi không ít về giai đoạntiến hóa này. Phải chăng "Lucy" là dấu mốc đánh dấu con người đãhoàn toàn đứng thẳng hay chỉ là bước đầu của một sự tiến hóa từloài vượn?
"Selam" đã cho một câu trả lời rõ ràng hơn. "Selam" được xác địnhsống cách đây 3,3 triệu năm. Hóa thạch này được tìm thấy năm 2000 tạikhu vực Dikika thuộc Ethiopia, quốc gia châu Phi đầy ắp những dấu tíchkhảo cổ. Suốt 11 năm sau đó, nhà khoa học Zeresenay Alemseged của ViệnKhoa học California (Mỹ) đã hợp tác chặt chẽ với chuyên gia phòng thínghiệm người Kenya, Christopher Kiariee để tách phần xương bả vai khỏibộ xương và nghiên cứu kỹ lưỡng.
Nhà khoa học Alemseged tuyên bố: "Vì xương bả vai mỏng như tờgiấy, chúng hiếm khi hóa thạch. Nếu có đi chăng nữa thì cũng thườngbị vỡ vụn. Vì thế tìm được cả hai xương bả vai còn nguyên vẹn trongmột bộ xương hóa thạch của một chủng loài quan trọng nhưAustralopithecus afarensis, điều đó chẳng khác gì trúng số độc đắc".
Xương bả vai của "Selam" được Alemseged cùng cộng sự là nhà khoa họcDavid Green của trường Đại học Midwestern so sánh chi tiết với cácchủng người tiền sử, với các hóa thạch xương chủng loàiAustralopithecus afarensis trưởng thành và với cả xương loài vượn, khỉhiện đại. Từ đó, họ kết luận người cổ đại ngừng hành vi leo trèomuộn hơn nhiều so với thời điểm mà các nghiên cứu trước đó đưa ra.
Nhà khoa học Green nhận xét: "Khi so sánh xương bả vai của "Selam"với các Australopithecus afarensis trưởng thành, rõ ràng là kiểu pháttriển phù hợp với loài vượn hơn loài người. Đây thực sự là một giaiđoạn quá độ thú vị. Chủng loài này cho thấy họ đi thẳng trên hai chânnhưng chúng tôi cho rằng họ vẫn duy trì sự thích nghi để leo trèo. Họleo trèo tránh dã thú, tìm kiếm lương thực". Theo Green, vẫn chưa rõthời điểm nào loài người hoàn toàn từ bỏ việc leo trèo.
Các hóa thạch tổ tiên của người hiện đại (Homo erectus) sốngcách đây khoảng 1,9 triệu năm cho thấy bộ xương đã thay đổi quan trọng,dài hơn, cân đối hơn giống như của người hiện đại. Nhưng từ giai đoạn"Lucy" (3,5 triệu năm trước) cho đến tổ tiên của người hiện đại là mộtquãng trống dài cần được tìm hiểu, nghiên cứu kỹ lưỡng hơn nữa.
Nhàkhoa học Alemseged kết luận: "Phát hiện mới giúp hoàn thiện hơn bứctranh về sự tiến hóa của loài người, khẳng định vai trò quan trọngcủa chủng loài Australopithecus afarensis với những đại diện như Lucy vàSelam. Dù chưa hoàn toàn là loài người, rõ ràng Australopithecusafarensis trên con đường tiến hóa đó"./.
Để có được kết luận trên, một nhóm nhà khoa học đã nghiên cứu,phân tích kỹ lưỡng các xương bả vai vốn thuộc về một hóa thạch xươngngười cổ đại được khai quật có độ nguyên vẹn đáng ngạc nhiên.
Bộ xương này là của một "bé gái" 3 tuổi được giới khoa học đặttên là "Selam" thuộc chủng loài Australopithecus afarensis. Chủng loàiAustralopithecus afarensis được biết đến sau khi giới khoa học tìm đượchóa thạch "bà tổ Lucy", người cổ đại đầu tiên được phát hiện vàgiới thiệu với công chúng vào năm 1974.
Nghiên cứu hóa thạch xương chân của "Lucy", các nhà khoa học xácđịnh thời điểm mà người cổ đại rời khỏi cành cây để bước xuống đấtvới dáng đi thẳng đứng là hơn 3 triệu năm trước. Tuy nhiên, sau pháthiện "Lucy", các nhà nhân loại học tranh cãi không ít về giai đoạntiến hóa này. Phải chăng "Lucy" là dấu mốc đánh dấu con người đãhoàn toàn đứng thẳng hay chỉ là bước đầu của một sự tiến hóa từloài vượn?
"Selam" đã cho một câu trả lời rõ ràng hơn. "Selam" được xác địnhsống cách đây 3,3 triệu năm. Hóa thạch này được tìm thấy năm 2000 tạikhu vực Dikika thuộc Ethiopia, quốc gia châu Phi đầy ắp những dấu tíchkhảo cổ. Suốt 11 năm sau đó, nhà khoa học Zeresenay Alemseged của ViệnKhoa học California (Mỹ) đã hợp tác chặt chẽ với chuyên gia phòng thínghiệm người Kenya, Christopher Kiariee để tách phần xương bả vai khỏibộ xương và nghiên cứu kỹ lưỡng.
Nhà khoa học Alemseged tuyên bố: "Vì xương bả vai mỏng như tờgiấy, chúng hiếm khi hóa thạch. Nếu có đi chăng nữa thì cũng thườngbị vỡ vụn. Vì thế tìm được cả hai xương bả vai còn nguyên vẹn trongmột bộ xương hóa thạch của một chủng loài quan trọng nhưAustralopithecus afarensis, điều đó chẳng khác gì trúng số độc đắc".
Xương bả vai của "Selam" được Alemseged cùng cộng sự là nhà khoa họcDavid Green của trường Đại học Midwestern so sánh chi tiết với cácchủng người tiền sử, với các hóa thạch xương chủng loàiAustralopithecus afarensis trưởng thành và với cả xương loài vượn, khỉhiện đại. Từ đó, họ kết luận người cổ đại ngừng hành vi leo trèomuộn hơn nhiều so với thời điểm mà các nghiên cứu trước đó đưa ra.
Nhà khoa học Green nhận xét: "Khi so sánh xương bả vai của "Selam"với các Australopithecus afarensis trưởng thành, rõ ràng là kiểu pháttriển phù hợp với loài vượn hơn loài người. Đây thực sự là một giaiđoạn quá độ thú vị. Chủng loài này cho thấy họ đi thẳng trên hai chânnhưng chúng tôi cho rằng họ vẫn duy trì sự thích nghi để leo trèo. Họleo trèo tránh dã thú, tìm kiếm lương thực". Theo Green, vẫn chưa rõthời điểm nào loài người hoàn toàn từ bỏ việc leo trèo.
Các hóa thạch tổ tiên của người hiện đại (Homo erectus) sốngcách đây khoảng 1,9 triệu năm cho thấy bộ xương đã thay đổi quan trọng,dài hơn, cân đối hơn giống như của người hiện đại. Nhưng từ giai đoạn"Lucy" (3,5 triệu năm trước) cho đến tổ tiên của người hiện đại là mộtquãng trống dài cần được tìm hiểu, nghiên cứu kỹ lưỡng hơn nữa.
Nhàkhoa học Alemseged kết luận: "Phát hiện mới giúp hoàn thiện hơn bứctranh về sự tiến hóa của loài người, khẳng định vai trò quan trọngcủa chủng loài Australopithecus afarensis với những đại diện như Lucy vàSelam. Dù chưa hoàn toàn là loài người, rõ ràng Australopithecusafarensis trên con đường tiến hóa đó"./.
(TTXVN)