Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện Mỹ, ông Tom Price. (Nguồn: AFP) Ngày 16/3, các hạ nghị sỹ Mỹ thuộc đảng Cộng hòa đã thông qua một dự thảo ngân sách chính phủ cho 10 năm tới, theo đó chủ trương cắt giảm 5.468 tỷ USD các khoản chi dành cho hệ thống phúc lợi xã hội, chi tiêu công và chương trình bảo hiểm xã hội "ObamaCare."
Theo phe Cộng hòa, đề xuất này nhằm giảm mức thâm hụt ngân sách hiện đang ở mức cao.
Dự thảo có tên "Ngân sách cân bằng dành cho nước Mỹ vững mạnh hơn" do Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện Mỹ, ông Tom Price đưa ra, bao gồm kế hoạch chi tiêu của chính phủ từ nay đến hết năm 2024.
Đề xuất này được coi là kế hoạch ngân sách "đối đầu" với kế hoạch mà Tổng thống Mỹ Barack Obama đưa ra trước đó, bởi lẽ trong 10 năm tới, một loạt chương trình phúc lợi xã hội của chính phủ phải đối mặt với khoản cắt giảm tương đối lớn.
Cụ thể, chương trình "ObamaCare" của ông chủ Nhà Trắng sẽ bị cắt giảm hơn 2.000 tỷ USD. Kế hoạch trên còn cắt giảm 913 tỷ USD đối với "Medicaid" bằng việc chuyển sang một chương trình chăm sóc sức khỏe trợ cấp khác dành cho người nghèo.
Một số chương trình phúc lợi xã hội khác cũng chịu khoản cắt giảm tương tự, trong đó có cả chương trình trợ cấp lương thực. Giống như những kế hoạch ngân sách khác của giới lập pháp Cộng hòa, đề xuất của nghị sỹ Price không đề cập đến việc tăng thuế.
Theo lý giải của hạ nghị sỹ Price, khoản cắt giảm 5.500 tỷ USD trong chi tiêu hướng tới nỗ lực thu hẹp thâm hụt ngân sách đồng nghĩa với việc "núi" nợ công của Mỹ có thể "giảm bớt" và quốc gia này lại có thể tránh được cuộc khủng hoảng tài khóa trầm trọng trong tương lai (ám chỉ việc một phần cơ quan của Chính phủ Mỹ đóng cửa vào đầu tháng 9/2014).
Tuy nhiên, có một điểm đáng lưu ý là mặc dù cắt giảm chi tiêu cho các chương trình an sinh xã hội, dự thảo ngân sách của các hạ nghị sỹ Cộng hòa lại bổ sung ngân sách quốc phòng thông thêm gần 40 tỷ USD.
Giới phân tích nhận định cho dù nhận được sự ủng hộ của phe Cộng hòa, kế hoạch ngân sách này khó có thể được ban hành thành luật. Thông thường các dự thảo ngân sách không mang tính ràng buộc và chỉ nhằm khởi động cho tiến trình tranh cãi về ngân sách tại Washington.
Đối với các nghị sỹ đảng Cộng hòa, mọi đề xuất ngân sách mà phe này đưa ra được coi là bản "tuyên ngôn" nhằm khẳng định với các cử tri rằng phe Cộng hòa sẽ làm như thế nếu họ nắm toàn quyền./.
