Cả hai ứng viên tổng thống Mỹ Barack Obama và Mitt Romney ngày 20/8 đều đã lên án một tuyên bố gây sốc từ nghị sĩ Cộng hòa Todd Akin, rằng phụ nữ có thể tự ngăn ngừa dính bầu trong trường hợp bị cưỡng bức, một phần trong lập luận chống phá thai của ông. Trong khi ông Romney không quá gay gắt với người cùng phe, Tổng thống Obama đã không bỏ qua cơ hội này để chỉ trích phía Cộng hòa. Nghị sĩ Akin - ứng viên của phe Cộng hòa ra tranh cử cho ghế thượng nghị sĩ ở Missouri - đã gây phẫn nộ trong dư luận ngày Chủ nhật khi nói rằng cơ thể phụ nữ có thể tự ngăn chặn việc có thai trong trường hợp bị cưỡng bức. Tuyên bố của ông Akin không hề có cơ sở khoa học, từng được một số người Thiên Chúa giáo bảo thủ sử dụng để tranh luận chống lại việc cho phép phá thai, ngay cả trong những trường hợp cưỡng bức. Những lời chỉ trích nhanh chóng bủa vây ông nghị sĩ khi có tin Đảng Cộng hòa ngưng cung cấp quỹ vận động cho ông. Trong số người chỉ trích có cả một số thành viên cấp cao trong đảng, bao gồm người đứng đầu phe thiểu số Cộng hòa ở Thượng viện, Mitch McConnell, do lo sợ các cử tri nữ độc lập sẽ chán ghét phe Cộng hào và ngả sang phía Dân chủ. “Trước hết, những quan điểm đã được trình bày (của ông Akin) là rất khó chịu”, ông Obama nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo ngắn ở Nhà Trắng. “Cưỡng bức là cưỡng bức, và ý kiến cho rằng… nên phân biệt các loại cưỡng bức không có chỗ đứng với người dân Mỹ. Tôi còn muốn nói rằng tại sao chúng ta lại cho phép một nhúm những chính trị gia, đa số là nam giới, đưa ra các quyết định liên quan tới sức khỏe sinh sản và y tế của phụ nữ.” Ông Romney cũng chỉ trích Akin: “Những nhận xét của nghị sĩ Akin về cưỡng bức là xúc phạm, không thể bào chữa và thành thật mà nói là sai trái”, Romney nói với National Review Online. “Như hàng triệu người Mỹ khác, chúng tôi thấy những tuyên bố đó rất khó chịu.” Trong phát biểu của mình, ông Akin có vẻ đã cho rằng một số phụ nữ khai gian là bị cưỡng bức để có thể phá thai. “Nếu đó là một vụ cưỡng hiếp được pháp luật xác nhận, thì cơ thể người phụ nữ luôn có cách đóng tất cả cánh cửa lại”, ông nói. Romney bác bỏ nhận xét này và nói ông có quan điểm hoàn toàn khác trong vấn đề phá thai.
Nghị sĩ Todd Akin (trái) đã thừa nhận mình mắc lỗi rất nghiêm trọng (Nguồn: AFP)
Trước những chỉ trích dữ dội, Akin buộc phải xin lỗi trên chương trình phát thanh Mike Huckabee Show, rằng ông đã sử dụng “từ ngữ hoàn toàn sai” và những nhận xét của ông là “một lỗi rất, rất nghiêm trọng.” Nhưng Akin cũng nói ông sẽ không từ bỏ cuộc tranh cử của ông với ứng viên đương nhiệm của phe Dân chủ, Claire McCaskill. “Tôi không phải là một kẻ bỏ cuộc. Tôi tin tưởng có thể tiếp tục tiến lên và nhờ ơn Chúa, giành chiến thắng trong cuộc đua này,” Akin nói. Cũng không ai trong chiến dịch vận động của ông Romney yêu cầu Akin phải ngừng tranh cử, một số nhân vật Cộng hòa đã hối thúc ông Akin rút lui, bao gồm thượng nghị sĩ Scott Brown, thuộc bang Massachusetts, nơi ông Romney từng làm thống đốc. “Ông ấy không chỉ phải xin lỗi, mà tôi còn cho rằng tuyên bố của hạ nghị sĩ Akin đã đi quá giới hạn và ông ấy nên từ bỏ cương vị ứng viên cho Thượng viện Hoa Kỳ,” ông Brown nói. Chủ tịch ủy ban toàn quốc Đảng Cộng hòa Reince Priebus cũng đồng ý với Brown. McCaskill đương nhiên không bỏ qua cơ hội này: “Với hầu hết người dân Missouri, tôi hy vọng rằng đây là thời điểm để họ nhận ra đây không phải là kẻ chúng ta muốn trao đổi về những giá trị của xã hội chúng ta ở trụ sở Thượng viện Hoa Kỳ,” bà nói trên kênh tin tức MSNBC. Về cơ bản, ông Romney tranh cử tổng thống với quan điểm chống phá thai. Ông muốn Tòa án tối cao Mỹ, với các thành viên do tổng thống chỉ định, thay đổi phán quyết trong vụ “Roe kiện Wade,” một phán quyết cột mốc vào năm 1973 duy trì sự hợp pháp của nạo phá thai. Ứng viên phó tổng thống của Romney, Paul Ryan, từng cùng Akin đứng tên một dự luật vào năm 2009 trong đó tuyên bố trứng đã thụ tinh có cùng quyền pháp lý như một con người, đồng nghĩa với việc coi nạo phá thai là tội giết người, ngay cả trong trường hợp cưỡng hiếp hay loạn luân./.
Trần Trọng (Vietnam+)