Vận hành dây chuyền vắt sữa. (Ảnh: Đình Huệ/TTXVN) Ngành sữa Việt Nam đang đi ngược với xu thế thế giới là nhận định được đưa ra Tại hội thảo quốc tế “Ứng dụng công nghệ cao và phát triển bền vững sữa tươi sạch tại Việt Nam” diễn ra tại Hà Nội sáng 28/11.
Hội thảo tập trung vào hai nội dung chính là xu hướng sản xuất, tiêu dùng sữa, đặc biệt là sữa tươi trên thế giới và thực trạng ở Việt Nam; việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp và trong chăn nuôi bò sữa tại Việt Nam.
Nhóm nhập khẩu sữa nhiều nhất thế giới
Theo số liệu thống kê, tính đế cuối năm 2012, tổng đàn bò của Việt Nam đạt trên 166.000 con, và trên 120.000 con đang nuôi chủ yếu tại nông hộ gia đình, với quy mô nhỏ, năng suất sữa thấp và tận dụng các sản phẩm sữa phụ trong trồng trọt là chính, do đó chất lượng sữa nguyên liệu cũng chưa đảm bảo.
Nhiều doanh nghiệp mua sữa từ các hộ nông dân, dù tiêu chuẩn chất lượng sữa mua vào của nhà máy không cao nhưng số lượng sữa không đạt các tiêu chuẩn chất lượng chiếm tới 20-25%.
Thực tế này cho thấy, vấn đề tồn tại lớn nhất của ngành sữa Việt Nam là thiếu nguyên liệu sữa tươi. Đầu vào thiếu nên việc sản xuất chủ yếu dựa vào việc nhập khẩu từ nước ngoài, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nước nhập khẩu sữa nhiều nhất trên thế giới.
Tính trung bình, mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 1,2 triệu tấn sữa các loại, chủ yếu là sữa và kem cô đặc, pha chế. Trong dòng sữa nước có tới 70% là sữa hoàn nguyên (sữa pha lại).
Đây là nguyên nhân khiến giá cả sữa hoàn nguyên còn đắt đỏ hơn cả sữa tươi sạch. Điều này dẫn đến hệ quả là thông tin trên sản phẩm sữa còn mập mờ, khiến người tiêu dùng rơi vào “ma trận,” kiến thức phổ cập về các loại sản phẩm sữa còn hạn chế, không minh bạch, không công khai.
Chất lượng sữa chưa đảm bảo cùng dẫn đến việc người tiêu dùng mất lòng tin vào sản phẩm sữa nội, chuyển sang dùng sữa ngoại, gây tổn thất cho ngành sữa Việt Nam. Lãng phí nguồn ngoại tệ dành cho nhập khẩu và bản thân người tiêu dùng cũng phải chịu giá cả đắt đỏ, chất lượng mù mờ...
Có chăn nuôi tốt, sữa bò mới ngon
Thực tế cho thấy, ngành sữa Việt Nam đang phát triển ngược với xu hướng thế giới, khi mà Việt Nam phát triển ngành sữa trước khi đầu tư vào phát triển nguồn nguyên liệu.
Bên cạnh đó, ngành sữa Việt Nam chưa xây dựng được hành lang pháp lý rõ ràng cũng như các quy chuẩn phân loại chất lượng sữa tươi. Hiện nay, chưa có quy hoạch đồng bộ và xây dựng được quy chuẩn cho ngành chăn nuôi bò sữa.
Việc cụ thể hóa tiêu chuẩn về chăn nuôi bò sữa trên dây chuyền công nghệ cao còn khoảng cách lớn về trình độ công nghệ.
Ông Yuval, Chủ tịch tập đoàn Afimilk, một công ty hàng đầu của Israel chia sẻ, để đạt được năng suất sữa 12-13 tấn trên một con bò trong một năm như hiện nay thì cần phải có các điều kiện như dịch vụ thú y hoàn hảo; chế độ thức ăn phù hợp; công nghệ quản lý và kiểm soát trang trại và đàn gia sức; thiết kế phù hợp để thích ứng với khí hậu nóng ẩm. Bò sữa cần phải có điều kiện sống và chăn nuôi tốt để có sản lượng và chất lượng sữa cao.
Chính vì thế, các chuyên gia đã nhận định con đường nhanh chóng phát triển bền vũng ngành sữa và chăn nuôi bò sữa Việt Nam chính là ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi và sản xuất sữa tươi chất lượng cao.
Việc ứng dụng công nghệ cao sẽ giúp đàn bò có được nguồn thức ăn chất lượng và ổn định. Trong suốt quá trình từ chăn nuôi đến vắt sữa, đàn bò sẽ được quản lý với các thiết bị giám sát rất chặt chẽ, phát hiện để kịp thời loại bỏ những con bò chưa đạt tiêu chuẩn.
Quá trình vắt sữa được thực hiện bằng hệ thống vắt sữa tự động sẽ ngăn ngừa được sự thâm nhập của các loại vi khuẩn hay tác động bên ngoài, mang đến sản phẩm dinh dưỡng, an toàn tới tay người tiêu dùng.
Một mô hình được phân tích và đánh giá là thành công được đưa ra là thương hiệu sữa TH True Milk của Tập đoàn TH, với việc ứng dụng công nghệ cao của Israel - một trong công nghệ hiện đại nhất thế giới vào dự án chăn nuôi bò sữa tập trung quy mô công nghiệp lớn tại Nghệ An.
Dự án có vốn đầu tư 1,2 tỷ USD, quy trình khép kín này đã góp phần thay đổi cục diện ngành sữa nước tại Việt Nam, giảm lượng sữa hoàn nguyên từ 92% xuống còn khoảng 70%.
Bà Thái Hương, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn sữa TH True Milk, tại hội thảo đã nhấn mạnh: Công nghệ cao chính là chìa khóa vàng cho thành công của ngành chăn nuôi bò sữa, sản xuất sữa.
Hội thảo quốc tế “Ứng dụng công nghệ cao và phát triển bền vững sữa tươi sạch tại Việt Nam” do Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn, Hiệp hội Doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp (ATE) và Đại sứ quán Israel phối hợp tổ chức./.
