Ngành năng lượng thế giới đang thất thế trước lĩnh vực công nghệ

AI và điện toán đám mây mang lại tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận, trong khi việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng ít carbon hơn đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với các công ty dầu mỏ lớn.
(Nguồn: Bloomberg)

Exxon Mobil Corp. và Chevron Corp. đang tạo ra lợi nhuận chưa từng thấy kể từ thời hoàng kim hơn một thập kỷ trước, khi các cổ đông nhận được tới 58,7 tỷ USD cổ tức trong năm 2023 và thậm chí nhiều hơn nữa vào năm 2024, ngay cả khi giá dầu thô giảm.

Tuy nhiên, các công ty năng lượng lớn cũng đang phải nỗ lực phát triển trước sự nổi lên của các doanh nghiệp công nghệ.

Chevron đạt sản lượng kỷ lục vào năm 2023 nhờ các thùng dầu giá rẻ từ Lưu vực Permian.

Công ty này đang mua lại 5% cổ phần và dự báo mức tăng trưởng của hoạt động sản xuất và kinh doanh dầu khí lên tới 7% trong năm 2024.

Giá cổ phiếu của Chevron đã tăng 3% trong phiên 3/2, nhỉnh hơn một chút so với mức tăng giá của cổ phiếu Shell Plc một ngày trước đó.

Trong khi đó, giá cổ phiếu của công ty dầu khí hàng đầu Exxon, công ty đang kiếm được nhiều tiền từ việc phát hiện dầu ở Guyana, đã giảm 0,4%.

Hiệu suất hoạt động xuất sắc của các công ty năng lượng trên không đủ để ngăn họ không bị tụt lại so với những "gã khổng lồ" công nghệ Meta Platforms Inc. và Amazon.com Inc., với mức tăng giá cổ phiếu lần lượt là 20% và 8%.

Meta mới đây đã ghi nhận mức vốn hóa thị trường tăng thêm 197 tỷ USD. Meta - chủ sở hữu Facebook, Instagram và Whatsapp - hiện có quy mô lớn gấp ba lần Exxon.

Biểu tượng Meta tại California, Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Giám đốc Điều hành Chevron Mike Wirth cho biết năng lượng là một ngành thiết yếu đối với nền kinh tế toàn cầu, một lĩnh vực đã có từ lâu và sẽ còn tồn tại lâu dài trong tương lai.

Ông cho biết thêm Chevron đã tăng mức chia cổ tức trong 37 năm liên tiếp. Đó là món quà dành cho các cổ đông gắn bó lâu dài.

Mỹ hiện là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, với sản lượng cao hơn khoảng 45% so với Saudi Arabia, phần lớn là do hoạt động khai thác quá mức của Exxon và Chevron tại lưu vực Permian của Texas và New Mexico.

Dầu thô vẫn là sản phẩm có nhu cầu cao bất chấp những nỗ lực chuyển đổi, với mức tiêu thụ dự kiến sẽ tăng cho đến năm 2030 và có lẽ còn hơn thế nữa. Tuy nhiên, các nhà đầu tư dường như không quan tâm. Lĩnh vực năng lượng chỉ chiếm 3,7% trong chỉ số S&P 500.

Các nhà đầu tư cổ phần dường như đang gửi một thông điệp rõ ràng rằng “Big Tech” là tương lai, còn “Big Oil” là quá khứ. Họ có lý do để nghĩ như vậy bởi Trí tuệ Nhân tạo (AI) và điện toán đám mây mang lại tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận trong nhiều thập niên, trong khi việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng ít carbon hơn đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với các công ty dầu mỏ lớn.

Tính chất chu kỳ của giá dầu và sự phụ thuộc vào nguồn cung hạn chế từ Saudi Arabia để thúc đẩy thị trường, có nghĩa là các nhà đầu tư coi dòng tiền của các công ty dầu mỏ dễ biến động hơn so với các đối thủ trong lĩnh vực công nghệ.

Theo giới phân tích, giá năng lượng ở châu Âu dự kiến sẽ tăng trong thời gian tới, do ngày càng có nhiều sản phẩm dầu mỏ và tàu chở dầu thô chuyển hướng khỏi Biển Đỏ và Kênh đào Suez.

Các nhà đầu tư cổ phần dường như đang gửi một thông điệp rõ ràng rằng “Big Tech” là tương lai, còn “Big Oil” là quá khứ.

Các chuyến hàng vận chuyển dài hơn đối với các thùng dầu ở Trung Đông thay thế dòng chảy dầu từ Nga sang châu Âu đã gây ra các vấn đề về nguồn cung. Điều này dẫn đến sự thay đổi lớn trong hoạt động giao thương của châu Âu và thúc đẩy các nhà cung cấp dầu thô của Lưu vực Đại Tây Dương bao gồm Mỹ và Brazil.

Sự chậm trễ trong việc giao hàng - bao gồm các sản phẩm dầu thô, dầu diesel và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) - tùy theo loại hàng hóa được vận chuyển. Tàu vận chuyển LNG di chuyển nhanh hơn tàu chở dầu vì chúng nhẹ hơn và có thể di chuyển với tốc độ 21 hải lý/giờ so với 12-13 hải lý/giờ của tàu chở dầu thô.

Trước khi Biển Đỏ bị gián đoạn, một tàu chở dầu từ Jamnagar, Ấn Độ đến Rotterdam, Hà Lan sẽ phải mất 24 ngày. Đi thuyền qua Mũi Hảo Vọng, thời gian của chuyến đi tương tự đã tăng lên 42 ngày.

Ông Katona cho biết dự kiến các tàu chở dầu trên thị trường giao ngay sẽ chứng kiến giá cước vận tải tăng và lưu ý rằng trong vài ngày qua số tàu chở dầu chở “sản phẩm sạch” như dầu diesel và xăng đã tăng lên.

Trong khi đó, theo dữ liệu từ dự án OpenNEM - nền tảng theo dõi nguồn cung điện của Australia, các nguồn năng lượng tái tạo trong năm 2023 đã đáp ứng gần 40% nhu cầu điện trên toàn quốc, đưa quốc gia này tiến gần hơn đến nửa chặng đường đạt mục tiêu 82% năng lượng tái tạo vào năm 2030.

Dữ liệu từ OpenNEM cho thấy các nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm điện Mặt Trời quy mô lớn và nhỏ, kết hợp với điện gió, đang ngày càng đóng góp nhiều hơn đối với nhu cầu tiêu thụ điện của người dân Australia kể từ tháng 1/2023-1/2024, với tỷ lệ trung bình là 38,4% trong hệ thống lưới điện quốc gia.

Tỷ lệ trên của năm 2023 đã tăng cao hơn so với mức trung bình trên 35% của một năm trước đó, trong đó tỷ lệ năng lượng Mặt Trời áp mái đã tăng lên mức trung bình hàng năm là 11,7%, hệ thống năng lượng Mặt Trời quy mô lớn tăng lên 6,6% và điện gió tăng lên 13,2%.

Theo OpenNEM, các nguồn năng lượng tái tạo được ghi nhận đạt công suất tổng thể cao nhất trên toàn quốc trong năm 2023 là vào giữa mùa Xuân (tháng 10/2023), với tỷ lệ chiếm 46% công suất lưới điện quốc gia.

Bang Victoria, Nam Australia và Tây Australia là các bang đi đầu về tăng trưởng công suất năng lượng tái tạo, trong đó có thời điểm năng lượng Mặt Trời trên mái nhà đáp ứng toàn bộ nhu cầu điện của Nam Australia và 2/3 của bang Victoria vào cuối năm 2023.

Trong khi đó, công ty phân tích Enverus công bố số liệu cho hay các vụ thâu tóm đình đám của các tập đoàn dầu khí đã đưa giá trị các thỏa thuận trong lĩnh vực năng lượng tại Mỹ năm 2023 lên mức kỷ lục 192 tỷ USD, gấp hơn ba lần so với năm 2022.

Các vụ thâu tóm tại lòng chảo dầu đá phiến Permian nằm ở Tây Texas và New Mexico, mỏ dầu lớn nhất của Mỹ, tăng mạnh trong hai năm qua, khi giá dầu cao do nhu cầu mạnh sau xung đột tại Ukraine và các nhà sản xuất tìm kiếm các giếng dầu để đảm bảo nguồn cung trong tương lai.

Ba thỏa thuận đang chờ là thỏa thuận Exxon Mobil mua Pioneer Natural Resources, Chevron mua Hess và Occidental Petroleum's mua CrownRock đã đưa giá trị thỏa thuận trong quý 4/2023 lên 144 tỷ USD, mức kỷ lục đối với bất kỳ quý nào và bất kỳ năm nào.

Phó Chủ tịch Enverus, Andrew Dittmar, cho rằng lĩnh vực dầu khí đang diễn ra làn sóng hợp nhất chưa từng có như những năm cuối thập kỷ 1990 và đầu thập kỷ 2000.

Theo ông Dittmar, xu hướng này sẽ tiếp tục trong năm nay, cho thấy khả năng thoái vốn từ nhà sản xuất dầu khí đá phiến Endeavor Energy.

Reuters tháng trước đưa tin công ty có trụ sở tại Midland, Texas này có thể được định giá 25-30 tỷ USD nếu được bán.

Trong năm 2023, các vụ mua lại các tài sản về sản xuất dầu mỏ nổi trội hơn cả. Có tổng cộng khoảng 186 tỷ USD giá trị các thỏa thuận như vậy trong năm ngoái, với đề nghị của Exxon mua lại Pioneer là lớn nhất, với 65 tỷ USD./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục