Các tình nguyện viên chia sẻ những bài học đắt giá từ việc lạm dụng rượu, bia, đồ uống có cồn. (Ảnh: PV/Vietnam+) “Quy định chính sách yêu cầu các cơ sở sản xuất kinh doanh, nhập khẩu rượu, bia hợp pháp phải nộp những khoản đóng góp bắt buộc vào một Quỹ Nâng cao sức khỏe hoặc ngân sách Nhà nước không những không có hiệu quả trong việc giảm tác hại của lạm dụng bia rượu, mà còn khiến các doanh nghiệp không còn ngân sách và sự chủ động để tiếp tục triển khai các chương trình trách nhiệm xã hội đã được thực hiện rất hiệu quả từ trước đến nay.”
Đánh giá trên được ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát nhấn mạnh tại Hội thảo “Vai trò và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong công tác phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn,” ngày 21/6.
[Phối hợp chặt chẽ trong việc điều tra lẩn tránh thuế đối với thép]
Tại hội thảo, các đại biểu cũng thảo luận về những thách thức mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt trong bối cảnh hiện nay nhằm tìm ra những giải pháp tối ưu để thúc đẩy và nhân rộng các sáng kiến của doanh nghiệp trong việc phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn.
Đã uống rượu bia – Không lái xe
Đến từ Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD), luật sư Nguyễn Tiến Vỵ, Chủ tịch Diễn đàn cho biết, theo Quyết định của số 244/QĐ-TTg về chính sách quốc gia phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn đến năm 2020, các doanh nghiệp thuộc “Hiệp hội các doanh nghiệp rượu châu Á – Thái Bình Dương” đã chủ động phối hợp với các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội thực hiện các chương trình và sáng kiến trách nhiệm xã hội với mục tiêu kiểm soát tình trạng lạm dụng đồ uống có cồn trong cộng đồng.
Một số dự án lớn được triển khai và đạt được những kết quả tích trong thời gian qua, phải kể đến Chương trình của Liên minh về Uống có trách nhiệm quốc tế (IARD) tại Việt Nam; Chương trình “Smashed” của Công ty Diageo Việt Nam; Chương trình An toàn giao thông dành cho thanh niên – Safe Roads 4 Youth của Công ty Pernod Ricard Việt Nam, Chương trình về Uống có trách nhiệm và An toàn giao thông của APIWSA phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ và cảnh sát giao thông, Dự án thí điểm Phòng chống và kiểm soát tài xế xe buýt tiêu thụ đồ uống có cồn tại các bến xe buýt phối hợp cùng Bộ Giao thông Vận tải…
Theo ông Trần Hữu Minh, Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, thời gian qua, các doanh nghiệp thành viên thuộc Hiệp hội các doanh nghiệp rượu châu Á – Thái Bình Dương rất tích cực phối hợp cùng Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia thực hiện các chương trình tuyên truyền thông điệp “Đã uống rượu bia – Không lái xe” và các hoạt động nâng cao nhận thức cho người dân và nâng cao năng lực cho cảnh sát giao thông.
Cụ thể, Cục An toàn giao thông và Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam (VARD) đã tổ chức nhiều khóa đào tạo, tập huấn, (cụ thể 1.134 cảnh sát giao thông được đào tạo nâng cao năng lực về xử lý vi phạm nồng độ cồn tại nước ngoài, 926 truyền thông viên nòng cốt được đào tạo kiến thức, kỹ năng truyền thông về rượu, bia – lái xe và uống có trách nhiệm; Hơn 1 triệu học sinh, sinh viên và 2 triệu người dân được truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức về rượu, bia – lái xe và 1.000 cửa hàng được truyền thông về không bán cho người dưới 18 tuổi…).
Ngoài ra, các cơ quan này cũng triển khai một số nghiên cứu về thái độ và hành vi về rượu, bia – lái xe trong thanh niên tại Bắc Giang và Bình Thuận và nghiên cứu về hành vi rượu, bia – lái xe đối với người điều khiển xe mô tô, xe máy.
“Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia đánh giá rất cao những kết quả đã đạt được và hy vọng các doanh nghiệp sẽ tiếp tục cùng phối hợp với Ủy ban và các cơ quan liên quan đầu tư thực hiện nhiều chương trình hơn nữa, để các kết quả được nhân rộng trên toàn quốc,” ông Minh nói.
Ảnh minh họa. (Nguồn: news.sky.com)
Thách thức từ chính sách
Tuy nhiên tại Hội thảo, các doanh nghiệp cũng chia sẻ khá nhiều băn khoăn và lo lắng về những thách thức chính sách mà ngành có thể phải đối mặt trong thời gian tới.
Dự thảo Luật phòng chống tác hại của rượu, bia ra quy định: Các cơ sở sản xuất, nhập khẩu rượu, bia sẽ phải đóng góp một khoản bắt buộc từ 0,5% đến 1% (theo tỷ lệ phần trăm trên giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt) vào Quỹ nâng cao sức khỏe hay vào ngân sách Nhà nước để có ngân sách cho các hoạt động phòng, chống tác hại rượu, bia.
Và, nếu Quốc hội thông qua Dự luật với điều khoản này, các doanh nghiệp cho rằng, họ sẽ không thể tiếp tục chủ động thực hiện các chương trình về phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia nữa mà thay vào đó là chuyển ngân sách cho các hoạt động này vào Quỹ sức khỏe hoặc ngân sách Nhà nước để các cơ quan hữu quan sử dụng cho các hoạt động phòng chống tác hại của rượu, bia.
Phát biểu tại Hội thảo, tiến sỹ Phan Thị Kim, Chủ tịch Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn thực phẩm Việt Nam cho rằng, việc áp dụng các khoản đóng góp bắt buộc hoặc thu thêm thuế không phải là giải pháp cho vấn nạn về lạm dụng đồ uống có cồn.
Theo bà này, cơ quan quản lý Nhà nước cần phải có những giải pháp kiểm soát về chất lượng, an toàn thực phẩm của các loại rượu sản xuất thủ công hiện đang chiếm đến 75% lượng đồ uống có cồn đang tiêu thụ trên thị trường và có mối liên quan trực tiếp đến các vấn đề về sức khỏe và xã hội.
“Do đó, các chính sách mới cần lưu tâm tới công tác phối hợp giữa Nhà nước và doanh nghiệp trong việc tuyên truyền, giáo dục ở cấp cơ sở để làm thay đổi hành vi uống thiếu trách nhiệm,” bà Kim nói.
Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Việt, Chủ nhấn mạnh đến sự cần thiết phải có những quy định trong Dự thảo Luật phòng chống tác hại của rượu, bia nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tham gia tích cực hơn vào các hoạt động kiểm soát lạm dụng rượu, bia như uống có trách nhiệm, nâng cao năng lực cho các cơ quan thực thi pháp luật và tuyên truyền, giáo dục ở cấp cơ sở để làm thay đổi nhận thức của cộng đồng về tiêu thụ rượu, bia.
Đại diện doanh nghiệp bà Trịnh Thị Vân Giang, Trưởng Bộ phận Bền vững và Trách nhiệm xã hội, Công ty Pernord Ricard khu vực châu Á kiến nghị, “với kinh nghiệm nhiều năm làm việc trên mạng lưới trong nước và quốc tế, cùng với năng lực thực hiện những chương trình trách nhiệm xã hội trong phòng, chống tác hại rượu bia, chúng tôi rất mong Nhà nước có những chính sách phù hợp để tạo điều kiện cho ngành tiếp tục thực hiện và nhân rộng những Chương trình tại cộng đồng.”
Vị chủ tịch Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát cho rằng, sự tăng cường hợp tác, đối thoại giữa Chính phủ với doanh nghiệp mới là biện pháp hiệu quả và kinh tế để giải quyết các vấn đề lạm dụng bia, rượu.
“Các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh rượu bia tại Việt Nam sẵn sàng hợp tác với các cơ quan Chính phủ để thực hiện những hoạt động và sáng kiến đã được triển khai rất thành công ở nhiều địa phương trên khắp cả nước,” ông Việt khẳng định./.
