Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN) Việc công khai ngân sách Nhà nước theo chuyên gia là có nhưng minh bạch thì vẫn ở mức độ nhất định, nhất là khi việc công khai vẫn nặng về những con số chung chung.
Chi tiếp khách, đi nước ngoài bao nhiêu?
Đây là ý kiến được nêu lên tại Tọa đàm Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Nam trong giám sát ngân sách Nhà nước – Khoảng cách từ chính sách đến thực tiễn tổ chức ngày 15/8. Tọa đàm do Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) tổ chức.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh đã thẳng thắn nêu quan điểm, ngân sách Nhà nước đã được công khai nhưng nội dung gì, chi tiết ra sao thì vẫn còn khoảng cách lớn với thế giới.
[Giám sát chuyên đề về quản lý và sử dụng vốn vay nước ngoài]
Ông hoan nghênh những con số như tổng thu, chi, báo cáo quyết toán mà các cơ quan chức năng công bố nhưng theo ông, những con số này vẫn quá chung, vĩ mô, rất khó giám sát hoạt động thu chi cụ thể.
Ông so sánh những nội dung công khai ngân sách của các nước khác như Thụy Điển, Pháp hay Hàn Quốc có thể dài tới hàng nghìn trang, rất cụ thể chi tiết.
Theo ông, nếu công khai ngân sách theo cách hiện tại thì vẫn khó giảm được tình trạng lạm dụng ngân sách, chi lãng phí như tiếp khách, đi nước ngoài,…
Nói về việc giám sát của Mặt trận Tổ quốc, vị chuyên gia này cho rằng, công tác trên thời gian qua vẫn hạn chế. Luật Mặt trận Tổ quốc 2015 quy định quyền giám sát và phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và thực tế đã được triển khai nhưng theo ông việc này vẫn mang tính hình thức.
Việc giám sát theo ông mới chỉ được thể hiện qua việc nêu ý kiến ở các kỳ họp, phiên họp, chưa có những phương thức giám sát đúng nghĩa. Ông cho rằng, phía mặt trận chưa tiến hành thường xuyên các hoạt động giám sát theo chuyên đề, việc tổ chức giám sát còn dựa nhiều vào báo cáo của các cơ quan chịu sự giám sát.
Cần thêm “gậy”
Đây cũng là vấn đề được ông Phan Văn Vượng, Phó ban Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thừa nhận.
Vấn đề khó theo ông là chủ thể giám sát cấp Trung ương và cấp tỉnh làm khá tốt nhưng tới cấp huyện thì vừa phải và tới cấp xã thì thực sự hạn chế.
Vị này chỉ ra thực tế kỹ năng giám sát, cán bộ mặt trận còn ít, một số người được luân chuyển từ các ngành, địa phương khác. Mặt khác, do không chịu tìm hiểu pháp luật nên một số trường hợp phối hợp còn hạn chế, kỹ năng kinh nghiệm giám sát chưa cao.
Ông cũng kể trường hợp làm việc với các chuyên viên và chuyên gia của các ngành mặt trận giám sát nhưng thực ra phía cán bộ mặt trận cũng không nắm chắc vấn đề giám sát.
Ông Phan Văn Vượng nhắc tới vấn đề khó hiện tại là tiếp thu kiến nghị. Giám sát của Mặt trận Tổ quốc mang tính xã hội và nhân dân nên phía mặt trận không có kết luận giám sát như một số cơ quan khác. Thực tế mặt trận chỉ thông báo kết quả giám sát. Bởi vậy, việc tiếp thu như thế nào tùy thuộc vào cấp ủy, chính quyền và cơ quan chuyên môn là chủ yếu.
Đây là vấn đề theo vị này cần quy định rõ ràng và thậm chí có “gậy” để cơ quan chức năng thực hiện giám sát được hiệu quả hơn.
Góp ý cho giải pháp, ông Lê Đăng Doanh cho rằng cần phải mở rộng xã hội hóa. Việc giám sát ngân sách theo ông là công tác đòi hỏi chuyên môn vì có khi người không hiểu nhìn vào cũng khó bình luận. Ông đề xuất nên kêu gọi các đơn vị chuyên môn như kiểm toán, tư vấn thuế, hoặc chuyên gia tham gia cùng mặt trận tổ quốc trong giám sát.
Còn ông Nguyễn Phi Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi thì góp ý, cần có tài liệu hướng dẫn về quy trình kỹ năng giám sát của Mặt trận Tổ quốc Nam trong lĩnh vực ngân sách.
“Các bộ, ngành Trung ương cần tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức cơ bản về tài chính ngân sách và kỹ năng giám sát ngân sách Nhà nước cho đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách mặt trận Tổ quốc các cấp,” vị này nói./.
