Chia sẻ tại Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân” do Thời báo Ngân hàng tổ chức ngày 21/3, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, thời gian qua ngành ngân hàng đã đưa ra nhiều cơ chế chính sách, đặc biệt là tín dụng với lãi suất hợp lý giúp các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tuy nhiên ông Tú cũng cho rằng với phần lớn doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và vừa (chiếm 98%), khả năng tiếp cận vốn ngân hàng vẫn còn nhiều hạn chế.
Dư nợ tín dụng cho kinh tế tư nhân đạt gần 7 triệu tỷ đồng
Theo ông Đào Minh Tú, tính đến nay, hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng đối với kinh tế tư nhân đạt kết quả tích cực. Theo đó, dư nợ tín dụng cho vay đối với doanh nghiệp tư nhân tính đến cuối năm 2024 đạt khoảng 7 triệu tỷ đồng, tăng 14,7% so với năm 2023, chiếm 44% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Trong đó có 100 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa với tổng dư nợ đạt 2,74 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023, chiếm 17,6% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Đến nay có 208.992 doanh nghiệp nhỏ và vừa gần như là kinh tế tư nhân đang có dư nợ vay vốn ngân hàng.
Theo Ngân hàng Nhà nước, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh (lãi suất cho vay bình quân năm 2024 giảm 1,24%, năm 2025 tiếp tục có xu hướng giảm so với cuối năm 2024), góp phần hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp, người dân.
“Với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Ngân hàng Nhà nước xác định là đối tượng ưu tiên cho vay với lãi suất ưu đãi khi cho vay ngắn hạn bằng VND thấp hơn các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường, hiện là 4%/năm,” Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết.
Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng đạt khoảng 6,91 triệu tỷ đồng, tăng 14,72% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% dư nợ tín dụng nền kinh tế.
Tiến sỹ Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam nhận định kinh tế tư nhân hiện nay quyết định tới số lượng và chất lượng của hơn 50% GDP của Việt Nam. Chúng ta không thể đạt được tốc độ tăng trưởng cao, bền vững và cũng không thể chuyển dịch sang nền kinh tế dựa nhiều trên công nghệ, đổi mới và sáng tạo nếu như khu vực kinh tế tư nhân hiện chiếm hơn nửa nền kinh tế này không tăng trưởng ở tốc độ cao, không chuyển mình mạnh mẽ để hấp thụ, phổ biến công nghệ, và đổi mới sáng tạo.
Tại hội thảo, các đại biểu cũng cho rằng mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có sự phát triển mạnh mẽ, nhưng các doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Phần lớn các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng cạnh tranh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp tư nhân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Tìm cách gỡ khó
Tại hội thảo, ông Nguyễn Kim Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Kim Nam cho hay hiện nay cầu vốn của doanh nghiệp tư nhân hầu hết đều dựa vào ngân hàng. Nói cách khác, ngân hàng là "phao cứu sinh" về vốn cho bất kỳ doanh nghiệp nào.
Để doanh nghiệp bứt phá, ông Hùng đề nghị ngành ngân hàng có chính sách, thể chế hỗ trợ cho vay đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp. Vì nếu không đầu tư vào công nghệ, doanh nghiệp rất khó đột phá.
"Để phát triển từ nhỏ đến lớn, doanh nghiệp cần ít nhất chục năm, song nếu áp dụng công nghệ, quá trình này có thể rút ngắn bớt một nửa, thậm chí còn nhanh hơn. Trong khi đó, ngân hàng hiện chưa có gói vay nào hỗ trợ đổi mới sáng tạo, ví dụ như cho vay đầu tư nền tảng, cho vay phát triển AI... Rất mong Ngân hàng Nhà nước đề xuất Chính phủ cho doanh nghiệp vay lãi suất 0% để đầu tư công nghệ, phần cấp bù lãi suất hoàn toàn có thể bù đắp bằng thuế thu nhập doanh nghiệp. Hiện lãi suất cho vay trung, dài hạn hiện nay đang ở 8%-10%/năm, rất không hấp dẫn với doanh nghiệp muốn đầu tư đổi mới sáng tạo," ông Hùng cho biết.
Cũng liên quan đến lãi suất, ông Nguyễn Thanh Khiết - Chủ tịch Hãng kiểm toán ASCO đề xuất, ngân hàng cần xây dựng các gói tín dụng linh hoạt, phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các ngân hàng nên thiết kế các sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, khoản vay theo hợp đồng đầu ra hoặc khoản vay dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay. Ngoài ra, cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế của doanh nghiệp thay vì chỉ tập trung vào tài sản đảm bảo.
Theo ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (Vinasme), một trong những thách thức lớn nhất mà doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó trong tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng là do thiếu tài sản đảm bảo, hồ sơ tài chính chưa minh bạch và quy trình vay vốn phức tạp. Để giải quyết vấn đề này, cần triển khai các giải pháp đồng bộ từ phía ngân hàng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý Nhà nước.
Trả lời các vấn đề trên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng cơ chế cho vay để thúc đẩy đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là vấn đề nóng đặt ra lúc này. Hơn ai hết, ngân hàng đã nhận thấy rõ công nghệ là vũ khí cạnh tranh, ai chậm chân sẽ thất bại. Tuy nhiên, vốn để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo không thể chỉ phụ thuộc vào ngân hàng.
Với đề xuất lãi suất cho vay 0% của doanh nghiệp, Phó Thống đốc khẳng định đề xuất này không thể thực hiện được nếu nhìn ở góc độ thương mại (ngân hàng phải trả lãi suất huy động cho người gửi mới có nguồn vốn để cho vay) mà cần phải có bàn tay của nhà nước. Ngoài ra, đầu tư vào khoa học công nghệ không thể dựa hoàn toàn vào ngân hàng mà phải có chiến lược tổng thể, phát huy nhiều nguồn lực như: ngân hàng, ngân sách, các quỹ đầu tư, start-up...
Về phía các ngân hàng thương mại, bà Phùng Thị Bình - Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) cho biết trong suốt thời gian qua, tình hình dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế toàn cầu, thiên tai, bão lũ, Agribank đã thực hiện các chương trình như cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ, giảm lãi suất cho vay…
Thủ tướng: Doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt qua giới hạn của chính mình để vươn lên
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng đất nước phát triển nhanh và bền vững, tăng trưởng 8% trong năm 2025.
“Quan trọng nhất, với mục tiêu phát triển nền kinh tế đạt 8% năm 2025, Agribank được thông báo tăng trưởng tín dụng 13% với số tuyệt đối 230.000 tỷ đồng. Trong khi đó, với dư nợ hiện tại là 1,74 nghìn tỷ đồng thì 90% dành cho khu vực kinh tế tư nhân. Số liệu trên thể hiện chúng tôi rất quan tâm đến khách hàng kinh tế tư nhân, đặc biệt Agribank luôn gắn với sứ mệnh phát triển nông nghiệp nông thôn và nông dân,” bà Phùng Thị Bình cho biết.
Còn đại diện Ngân hàng Thương mại cổ phần Lộc Phát (LPBank) cũng cho biết đã dành hơn 15.000 tỷ đồng cho các chương trình vay vốn tín dụng ưu đãi, lãi suất vay linh hoạt chỉ từ 6,15%-6,5% đối với VND và 5%/năm đối với USD. Đặc biệt, ngân hàng này cũng mới “tung” gói vay quy mô 8.000 tỷ đồng với ưu đãi lãi suất giảm sâu chỉ từ 4,8%/năm với các khoản vay ngắn hạn USD và từ 6,3%/năm đối với các khoản vay ngắn hạn VND. Đối với các khoản vay trung dài hạn, lãi suất chỉ từ 7%/năm với thời hạn cố định lên tới 12 tháng./.
Bình luận
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu