Theo hãng tin Nga Sputniknews, ngày 30/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cùng các ủy viên thường trực Hội đồng An ninh quốc gia thảo luận về quan điểm của Moskva liên quan đến việc Mỹ quyết định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở, cũng như bàn về số phận của Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START).
Trong cuộc gặp, Tổng thống Putin nêu rõ nội dung thảo luận chính là một số vấn đề về an ninh nội bộ và chương trình nghị sự quốc tế. Theo ông, giới chức an ninh Nga phải nhất trí quan điểm về việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở. Trong khi đó, Hiệp ước New START trên thực tế sẽ sớm chấm dứt, vì vậy hiện có thể đã là quá muộn để bắt đầu các cuộc thảo luận nghiêm túc về tầm quan trọng của vấn đề này, không chỉ đối với nước Nga mà với cả thế giới.
Trước đó, ngày 22/5 vừa qua, Bộ Ngoại giao Nga ra thông cáo cho biết nước này sẵn sàng đối thoại với Mỹ về Hiệp ước Bầu trời mở, song chỉ trên cơ sở bình đẳng, có tính tới mối quan tâm của nhau.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, việc Mỹ quyết định rút khỏi hiệp định làm dấy lên nghi ngờ về tính nhất quán trong chính sách của Washington và gây quan ngại nghiêm trọng ngay cả trong các đồng minh của Mỹ.
[Dư luận trái chiều về quyết định rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở của Mỹ]
Quyết định của Washington không khiến Nga ngạc nhiên, vì nó hoàn toàn giống như đường lối hủy hoại toàn bộ các thỏa thuận trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí và xây dựng lòng tin quân sự.
Thông báo cho biết Nga sẽ xây dựng chính sách liên quan đến Hiệp định Bầu trời mở, hoàn toàn xuất phát từ lợi ích an ninh quốc gia, phối hợp chặt chẽ với các đồng minh và đối tác.
Hiệp ước Bầu trời mở được ký năm 1992 và bắt đầu có hiệu lực vào năm 2002. Thỏa thuận cho phép các quốc gia tham gia (34 quốc gia) công khai thu thập thông tin về các lực lượng vũ trang của nhau cũng như các hoạt động quân sự của các nước thành viên.
Ngày 21/5 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ chuẩn bị rút khỏi thỏa thuận này và đây là hiệp ước kiểm soát vũ khí quan trọng thứ ba mà nhà lãnh đạo này quay lưng kể từ khi ông nhậm chức tháng 1/2017.
Trước đó, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), ký năm 2015 giữa nhóm P5+1 với Iran và Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) ký với Nga năm 1988.
Trong tất cả các trường hợp, Tổng thống Trump đều cáo buộc bên còn lại vi phạm các quy định của thỏa thuận.
Ngoài ra, ông cũng để ngỏ khả năng chấm dứt một thỏa thuận khác là New START ký kết với Nga năm 2010 và cần được gia hạn vào đầu năm 2021./.
