Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov trong một cuộc họp báo tại Moskva, Nga. (Ảnh: AFP/TTXVN) Bộ Ngoại giao Nga ngày 22/5 ra thông cáo cho biết nước này sẵn sàng đối thoại với Mỹ về Hiệp định Bầu trời mở, song chỉ trên cơ sở bình đẳng, có tính tới mối quan tâm của nhau.
Phóng viên TTXVN tại Nga dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết Bộ này đã nhận được công hàm chính thức của Mỹ về việc bắt đầu thủ tục rút khỏi hiệp định.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Nga viết: “Điều này rất đáng tiếc, vì nó gây thiệt hại đáng kể cho an ninh châu Âu. An ninh của chính Mỹ sẽ không được củng cố và uy tín của Mỹ trong các vấn đề quốc tế chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng."
[Nga tuyên bố vẫn tiếp tục tuân thủ Hiệp ước Bầu trời Mở]
Đề cập đến tuyên bố của đại diện chính thức Mỹ rằng có thể xem xét lại quyết định rút khỏi hiệp định nếu Nga trong những tháng tới hoàn tất vô điều kiện tất cả các yêu cầu của họ, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố: “Đây là một tối hậu thư. Trên cơ sở này, đối thoại sẽ không hiệu quả.”
Theo Bộ Ngoại giao Nga, việc Mỹ quyết định rút khỏi hiệp định làm dấy lên nghi ngờ về tính nhất quán trong chính sách của Washington và gây quan ngại nghiêm trọng ngay cả trong các đồng minh của Mỹ.
Quyết định của Washington không khiến Nga ngạc nhiên, vì nó hoàn toàn giống như đường lối hủy hoại toàn bộ các thỏa thuận trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí và xây dựng lòng tin quân sự.
Thông báo cho biết Nga sẽ xây dựng chính sách liên quan đến hiệp định Bầu trời mở, hoàn toàn xuất phát từ lợi ích an ninh quốc gia, phối hợp chặt chẽ với các đồng minh và đối tác.
Cùng ngày, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev cho rằng việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở là bước đi tiếp theo của Washington nhằm phá hủy cấu trúc an ninh quốc tế vốn đã đã được thiết lập trong nhiều thập kỷ qua.
Theo ông Medvedev, Washington đã hơn một lần sử dụng “cách thức tương tự” để biện minh cho hành động của mình để rút khỏi các văn kiện cơ bản khác trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí.
Ông Medvedev khẳng định các vấn đề kỹ thuật không thể biện minh cho việc rút khỏi "thỏa thuận đa phương cơ bản" này.
Ông Medvedev cũng đề nghị phía Mỹ tiếp tục thảo luận về các vấn đề bất đồng xung quanh việc thực thi Hiệp ước này tại Ủy ban Tư vấn về Bầu trời mở ở Vienna.
Hiệp ước Bầu trời mở được ký năm 1992 và bắt đầu có hiệu lực vào năm 2002. Thỏa thuận cho phép các quốc gia tham gia (34 quốc gia) công khai thu thập thông tin về các lực lượng vũ trang của nhau cũng như các hoạt động quân sự của các nước thành viên.
Ngày 21/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ chuẩn bị rút khỏi thỏa thuận này và đây là hiệp ước kiểm soát vũ khí quan trọng thứ ba mà nhà lãnh đạo này quay lưng kể từ khi ông nhậm chức tháng 1/2017.
Trước đó, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), ký năm 2015 giữa nhóm P5+1 với Iran, và Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) ký với Nga năm 1988.
Trong tất cả các trường hợp, Tổng thống Trump đều cáo buộc bên còn lại vi phạm các quy định của thỏa thuận. Ngoài ra, ông cũng để ngỏ khả năng chấm dứt một thỏa thuận khác là Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí chiến lược mới (New START) ký kết với Nga năm 2010 và cần được gia hạn vào đầu năm 2021./.
