Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov phát biểu tại cuộc họp báo ở Geneva, Thụy Sĩ. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo hãng tin Sputnik, ngày 3/6, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố điều kiện để nước này nối lại việc thực thi đầy đủ Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Tấn công Chiến lược Mới (New START) là Mỹ từ bỏ "chính sách thù địch" nhằm vào Nga.
Phát biểu với báo giới, ông Ryabkov cho biết những biện pháp đáp trả của Mỹ mới đây đối với Nga liên quan đến New START không gây ngạc nhiên cho Moskva vì Washington đã cảnh báo trước về động thái này dù biện pháp giống như tối hậu thư.
Ông Ryabkov nhấn mạnh rằng quyết định của Nga đình chỉ tham gia New START là không thể thay đổi "bất chấp bất kỳ biện pháp hay hành động đáp trả nào từ phía Mỹ."
Khi được hỏi về việc các biện pháp đáp trả của Mỹ nhằm vào Nga liên quan tới New START có làm trầm trọng thêm tình hình kiểm soát vũ khí hay không, quan chức ngoại giao Nga cho rằng điều này "vô cùng nghiêm trọng."
Cũng theo ông Ryabkov, những bình luận của Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí của Mỹ ở thủ đô Washington ngày 2/6 là không mang tính xây dựng và "thúc đẩy chương trình nghị sự của Washington phá vỡ sự cân bằng lợi ích."
Ông cho biết Nga sẽ đánh giá chi tiết những phát biểu của ông Sullivan.
Về vấn đề này, ngày 2/6, ông Sullivan nêu rõ Mỹ sẵn sàng duy trì giới hạn về số lượng đầu đạn hạt nhân quy định trong New START chừng nào Nga thực hiện hành động tương tự.
Ông cũng kêu gọi Moskva tham gia hiệp ước mới thay thế New START sẽ hết hiệu lực vào năm 2026.
Mỹ cho biết nước này sẽ ngừng cung cấp cho Nga một số thông báo cần thiết theo quy định của New START từ ngày 1/6, trong đó có thông tin cập nhật về vị trí tên lửa và bệ phóng.
Phía Mỹ cho rằng quyết định này là nhằm đáp trả hành động tương tự của phía Nga.
Tên lửa liên lục địa Yars RS-24 của Nga. (Ảnh: AFP/TTXVN) Trước đó, ngày 28/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký ban hành luật đình chỉ việc tham gia vào New START.
Văn kiện này đã được đăng tải trên cổng công báo chính thức. Luật có hiệu lực kể từ ngày công bố. Quyết định tham gia lại Hiệp ước của Moskva, theo văn kiện, sẽ do Tổng thống quyết định.
[Mỹ sẵn sàng đàm phán hiệp ước vũ khí mới với Nga, Trung Quốc]
Việc Nga ngừng tham gia New START được Tổng thống Putin tuyên bố hôm 21/2 trong thông điệp liên bang đọc trước Quốc hội, vì Moskva không có cơ hội tiến hành các cuộc thanh sát chính thức theo thỏa thuận này.
Ông nhấn mạnh rằng trước khi quay lại thảo luận về vấn đề tiếp tục tuân thủ hiệp ước, Nga cần phải biết New START sẽ tính đến kho vũ khí không chỉ của Mỹ mà của cả các cường quốc hạt nhân khác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là Anh và Pháp như thế nào.
Chỉ một ngày sau khi Tổng thống Putin đọc thông điệp liên bang, Duma Quốc gia (Hạ viện) và Hội đồng liên bang (Thượng viện) của Nga đã lần lượt thông qua dự luật về việc đình chỉ New START.
Tổng thống Nga Vladimir Putin trình bày Thông điệp liên bang trước hai viện Quốc hội tại Moskva ngày 21/2/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN) Trước đó, Mỹ cũng đã rút khỏi một loạt thỏa thuận kiểm soát vũ khí ký với Nga như Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) và Hiệp ước Bầu trời mở.
Hiệp ước New START được cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và người đồng cấp Mỹ Barack Obama ký năm 2010. Hiệu lực của hiệp ước bắt đầu một năm sau đó, ban đầu trong khoảng thời gian 10 năm, sau đó được kéo dài đến năm 2026.
Theo thỏa thuận này, Nga và Mỹ có trách nhiệm trao đổi dữ liệu toàn diện, bao gồm số lượng và các đặc tính của hệ thống vũ khí sáu tháng/lần.
Hai nước cam kết cắt giảm kho vũ khí chiến lược xuống không quá 1.550 vũ khí hạt nhân sẵn sàng sử dụng; 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom mang tên lửa chiến lược đã được triển khai; 800 bệ phóng ICBM, SLBM và máy bay ném bom hạng nặng đã triển khai và chưa triển khai; hai nước cũng thống nhất giám sát lẫn nhau tại các căn cứ ICBM, tàu ngầm và căn cứ không quân.
Tháng 2/2021, Nga và Mỹ gia hạn hiệp ước thêm 5 năm./.
