Trong một phóng sự do hãng AFP thực hiện mới đây, sự xuất hiện của những người Nga ở thành phố biển Latakia bên bờ Địa Trung Hải đã được người dân Syria tại đây chào đón, với hy vọng Nga sẽ giúp chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài suốt hơn 4 năm qua.
Trong một sảnh khách sạn tại thành phố biển Latakia, 5 người đàn ông Nga cơ bắp ngồi quanh 2 chiếc bàn nhỏ, cắm cúi sử dụng điện thoại di động.
"Chúng tôi chỉ là du khách, vậy thôi" - một người nói, phần lưng anh đầy các hình xăm, gồm cả hình một cây thập giá lớn.
Khi được đề nghị cần thẳng thắn hơn, một người trong nhóm này ra dấu hiệu cho biết họ không muốn bị làm phiền.
Một viên quản lý tại khách sạn trên, nơi có đông gia đình Syria tìm tới để mừng lễ Eid al-Adha của người Hồi giáo, cũng không tiết lộ nhiều.
"Tôi không được phép cho các anh biết rằng có người Nga ở đây, nhưng các anh biết rằng họ không phải là khách du lịch. Họ nói rằng mình là các phi công chở hàng. Những du khách duy nhất chúng tôi có ở đây là người Syria."
Moskva đã luôn là đồng minh tin cậy của Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến kéo dài 5 năm, đã làm hơn 240.000 người thiệt mạng.
Mấy tuần gần đây Nga đã tăng cường chuyển giao các máy bay chiến đấu, hệ thống phòng không, máy bay do không người lái và nhiều thiết bị quân sự hiện đại khác tới Nga. Một số trong đó được trao thẳng cho quân đội Syria.
Tại Latakia, động thái của Nga đã nhận được sự chào đón nồng ấm.
"Mỗi buổi sáng, từ 6 tới 7 giờ, tôi lại thấy vài chiếc máy bay Nga đang bay lượn và cảm thấy tốt hơn" - Ahmad, người sống gần Sân bay quốc tế Bassel al-Assad ở Hmeimim, cách Latakia 25 km, cho biết.
Sân bay này, cùng với căn cứ hải quân của Nga ở thành phố Tartus nằm gần đó, đã chứng kiến sự gia tăng lực lượng quân sự Nga trong mấy tuần gần đây."Họ là bạn bè của chúng tôi và giờ họ trở thành những người anh em, hơn nhiều người Arab khác" - Rima, một sinh viên 25 tuổi, chia sẻ.
Giai điệu của các máy bay Nga
"Tất cả các thiết bị phức tạp đều được người Nga điều hành, như lái máy bay không người lái. Họ là những người đã đào tạo các phi công Syria và họ nắm quyền chỉ huy" - một chuyên gia quân sự Syria đề nghị giấu tên nói.
Vị này nói rằng khi những quả rocket rơi xuống Sân bay quốc tế Bassel al-Assad vào tuần này, quân đội Nga nhanh chóng phát hiện vị trí bắn và điều máy bay di chuyển về hướng vùng lãnh thổ do phiến quân kiểm soát để tiêu diệt mối đe dọa.
Màn phô trương sức mạnh trên đã làm an lòng những người dân địa phương, lo ngại quân ly khai, bao gồm Mặt trận Al-Nursa có quan hệ với Al Qaeda, sẽ giành được lợi thế.
"Tôi là người theo chủ nghĩa vô thần và thuộc về một cộng đồng tôn giáo thiểu số. Với tôi, đây là điều tuyệt vời nhất có thể xảy ra, bởi người Nga sẽ ngăn không cho những kẻ cực đoan tiến bước" - Fardi, một kỹ sư 40 tuổi, cho biết tại quán cà phê ở quận thương mại Sheikh Daher.
Latakia là vùng đất trung tâm của cộng đồng người thiểu số Alawite ở Syria, tức cùng gốc gác với gia đình Assad. Người Alawite chiếm một nửa trong số 400.000 cư dân Latakia và chiếm 2/3 dân số của tỉnh.
Các tay súng phiến loạn thường xuyên bắn rocket vào Latakia và một liên minh hùng mạnh, gồm Al-Nusra, đang nỗ lực tiến vào tỉnh này từ cứ điểm Idlib của chúng.
"Chẳng có gì tuyệt vời hơn việc được huống cà phê và hút tẩu narghileh vào buổi sáng tại ban công nhà tôi, trong giai điệu của những chiếc máy bay Nga" - Nafaa, một doanh nhân 46 tuổi ở Sharashir, nơi nằm cách sân bay 3km, cho biết.
Bước ngoặt quan trọng
Adnan, một kỹ sư 53 tuổi, nói với AFP: "Phần lớn dân Syria thích người Nga hơn Iran, vì rất nhiều trong số họ có gia đình gắn với nước Nga - đặc biệt là các nhà ngoại giao Syria đã học ở Nga và kết hôn với người Nga."
Việc Nga thực hiện nhiều hoạt động, cả về quân sự và ngoại giao, dường như đã tạo bước ngoặt rất lớn trong nỗ lực toàn cầu nhằm chấm dứt cuộc xung đột Syria.
Trong vòng có 24 giờ đồng hồ, cả Thổ Nhĩ Kỳ và Đức đều tuyên bố vào tuần này rằng ông Assad có thể là một phần của giải pháp với cuộc nội chiến Syria.
Tổng thống Mỹ Barack Obama,người tuyên bố hồi tháng 8/2011 rằng ông Assad phải "từ chức", đã có kế hoạch gặp người đồng cấp Nga Valdimir Putin trong ngày thứ Hai.
Một quan chức cao cấp của Syria gọi sự dính líu của Nga là "bước ngoặt" trong cuộc nội chiến Syria.
"Nga muốn cho thấy rằng không có giải pháp nào cả nếu thiếu Assad và quân đội của ông phải là một phần trong cuộc chiến chống Daesh" - ông nói, dùng từ mà người Arab vẫn sử dụng để gọi Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
"Moskva muốn nhắc nhở Mỹ rằng mối quan hệ của nước này với Damascus đã kéo dài hơn 50 năm trời" - ông nói thêm - "Đây cũng là một thông điệp gửi tới các nước trong khu vực rằng Nga muốn trở thành người chơi chính thêm lần nữa"./.