Ngày 23/7, Chính phủ Liên bang Nga đã thông qua kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội tại quần đảo Nam Kuril mà Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Vùng lãnh thổ Phương Bắc.
Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev còn tuyên bố dự định một lần nữa viếng thăm vùng quần đảo này, động thái ngay lập tức gây ra phản ứng từ phía Bộ Ngoại giao Nhật Bản.
Theo kế hoạch được xây dựng trong giai đoạn 2016-2025 trị giá 70 tỷ ruble (khoảng 1,2 tỷ USD), trong đó ngân sách liên bang sẽ chi 28 tỷ ruble, các khoản đầu tư nhằm nâng cao điều kiện sống tại quần đảo, thu hút tối đa người dân định cư tại các đảo, đảm bảo việc làm, hạ tầng xã hội cần thiết cho những người dân đảo.
Một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong kế hoạch trên là xây dựng đường giao thông tại đây. Hai nhiệm vụ tiếp theo là phát triển kinh tế du lịch và nâng cao chất lượng dịch vụ dân sinh và liên lạc tại các đảo. Chính phủ Nga cũng có ý định nghiên cứu xây dựng khu vực phát triển vượt trội tại quần đảo này.
Cùng ngày, Thủ tướng Medvedev cho biết ông có kế hoạch đến thăm quần đảo trên lần thứ hai và mời các thành viên khác trong chính phủ cùng tham gia chuyến thăm này.
Phía Nhật Bản đã có phản ứng tức thì trước động thái của lãnh đạo Chính phủ Nga.
Ngày 24/7, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã gửi qua Đại sứ quán nước này tại Nga đề nghị Thủ tướng Medvedev hủy bỏ chuyến thăm quần đảo tranh chấp trên.
Trong đề nghị nêu rõ, chuyến thăm này sẽ đi ngược lại hoàn toàn với quan điểm của Nhật Bản về bốn hòn đảo phía Bắc, cũng như làm tổn thương đến tình cảm của người dân Nhật Bản. Một bức thư có nội dung tương tự cũng được Bộ Ngoại giao Nhật Bản gửi đến Bộ Ngoại giao Nga.
Chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Nga đến vùng quần đảo tranh chấp trên là vào năm 2010 khi ông Medvedev đi thăm với cương vị Tổng thống Nga, ông quay lại đây lần thứ hai vào năm 2012 trên cương vị Thủ tướng chính phủ. Các chuyến thăm trên đều gây ra phản ứng tiêu cực từ phía Tokyo.
Sau khi trở lại cầm quyền, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cam kết giải quyết tranh chấp chủ quyền đối với 4 hòn đảo do Nga kiểm soát và gọi là Nam Kuril, trong khi Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Tranh cãi về chủ quyền đối với 4 hòn đảo này đã ngăn cản Tokyo và Moskva ký hiệp ước hòa bình sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, phủ bóng đen lên quan hệ giữa Nhật Bản và Nga nhiều năm qua./.