Về cơ cấu thuế đối các sản phẩm thuốc lá, Việt Nam nên bổ sung thuế tuyệt đối để giảm bớt sự sẵn có của thuốc lá giá rẻ, hạn chế việc thanh thiếu niên dễ dàng tiếp cận và bắt đầu hút thuốc.
Thông tin trên được Thạc sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam nhấn mạnh tại buổi Hội thảo cung cấp thông tin về Phòng chống tác hại của thuốc lá do Bộ thông tin và truyên thông tổ chức ngày 23/5, tại Hà Nội.
[Tình hình ma túy “núp bóng” thực phẩm, thuốc lá điện tử… rất phức tạp]
Ông Nguyễn Tuấn Lâm phân tích, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại với sức khoẻ và đến nay ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử gây nguy hại đối với sức khoẻ cộng đồng tương tự thuốc lá điếu thông thường. Đáng lo ngại, nếu sản phẩm thuốc lá mới được bán công khai như thuốc lá thông thường thì giới trẻ sẽ thử dùng và nghiện nicotine, khi đó tỷ lệ sử dụng sẽ gia tăng nhanh, vượt kiểm soát.
Do đó, ông Nguyễn Tuấn Lâm kiến nghị Việt Nam nên tăng thuế thuốc lá thường xuyên để giá thuốc lá tăng nhanh hơn lạm phát và mức tăng thu nhập và nên tăng thuế thuốc lá để trong ngắn hạn đạt mục tiêu kế hoạch hành động quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm, trong dài hạn, cần đạt mức 70-75% giá bán lẻ theo tiêu chuẩn toàn cầu của WHO.
Phát biểu tại hội thảo, ông Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho hay thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh mãn tính không lây nhiễm và lây nhiễm. Như Tổ chức Y tế Thế giới đã nhận định, sau dịch COVID-19 sẽ là đại dịch của các bệnh không lây nhiễm như: tim mạch, huyết áp, tiểu đường, ung thư, béo phì… Đáng lưu ý khi thuốc lá và rượu bia là những nguyên nhân hàng đầu gây nên những bệnh mãn tính không lây nhiễm trên.
Phó giáo sư Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh, thuốc lá điện tử có chứa nicotine là chất gây nghiện, gây các bệnh về tim mạch, hô hấp, tiêu hóa. Qua phản ánh của các cơ sở khám chữa bệnh, chữa bệnh và phương tiện thông tin đại chúng cho thấy gần đây nhiều trường hợp các em học sinh phải cấp cứu vì ngộ độc nicotine và các dung dịch có trong sản phẩm thuốc lá này. Ngoài các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn có nguy cơ làm phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là việc nhiều đối tượng cho thêm ma túy và các chất gây nghiện khác vào sản phẩm này.
Do đó, Chính phủ đã có văn bản giao cho các bộ có liên quan triển khai các biện pháp ngăn chặn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá phi truyền thống ở Việt Nam và ngăn chặn việc nhập lậu, thẩm lậu các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới qua biên giới vào trong nước gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, thanh thiếu niên và phụ nữ.
Theo thống kê của Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), trong những năm qua, với những nỗ lực của Bộ Y tế và các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố, công tác phòng chống tác hại thuốc lá đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. So với năm 2015, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới Việt Nam giảm từ 45,3% xuống 42,3%.
Với các kết quả như trên, theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam đã phòng tránh được 280.000 ca tử vong sớm vì các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Ước tính chi phí tiết kiệm được do giảm tỷ lệ bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra trong giai đoạn 2015-2020 là 1.277 tỷ đồng/ năm./.