Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. (Nguồn: EPA) Ngày 12/2, Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg tuyên bố đang lên kế hoạch chuẩn bị cho "một thế giới không có Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân tầm trung (INF)" sau sự sụp đổ của thỏa thuận được ký kết từ thời Chiến tranh Lạnh này.
Những lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới ở châu Âu đang gia tăng sau khi Mỹ bắt đầu tiến trình rút khỏi INF với cáo buộc Nga vi phạm thỏa thuận khi phát triển một hệ thống tên lửa mới.
Trong phát biểu mới nhất tại trụ sở NATO ở thủ đô Brussels (Bỉ), ông Stoltenberg tuyên bố NATO sẽ đáp trả điều mà họ cáo buộc Nga vi phạm INF, song khẳng định sẽ không bố trí thêm các đầu đạn hạt nhân mới ở châu Âu.
Ông nhấn mạnh liên minh quân sự này sẽ tăng cường năng lực phòng thủ nhằm chuẩn bị thích nghi với "một thế giới không có INF và các tên lửa ngày càng nhiều của Nga."
[Nga không nhận được bất kỳ lời đề nghị nào từ Mỹ về Hiệp ước INF]
Trước đó một ngày, Bộ Ngoại giao Nga đã đáp trả những cáo buộc của Mỹ khi khẳng định Washington chưa đưa ra được bất cứ bằng chứng nào cho thấy Moskva vi phạm INF.
Thông cáo báo chí đăng tải trên trang web Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh Mỹ chỉ đưa ra những cáo buộc Nga phát triển tên lửa 9M729 vi phạm INF dựa trên những thông tin tình báo không rõ ràng. Theo thông cáo, Washington đã không xác định tầm xa chính xác của loại tên lửa này.
INF được Mỹ và Liên Xô ký ngày 8/12/1987 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/6/1988. Theo đó, hai bên cam kết không sản xuất, thử nghiệm, triển khai các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trên mặt đất tầm trung và tầm ngắn (từ 500 - 5.500 km).
Tuy nhiên, vào tháng 10/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước khi chế tạo tên lửa “Novator 9M729."
Trong khi đó, Nga tuyên bố không tiêu hủy “Novator 9M729", đồng thời khẳng định loại tên lửa này không vi phạm INF. Theo Moskva, Mỹ tạo cớ rút khỏi hiệp ước để có thể tự do phát triển những loại tên lửa mới.
Hôm 1/2 vừa qua, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ ngừng các nghĩa vụ trong khuôn khổ hiệp ước INF với Nga kể từ ngày 2/2 và bắt đầu tiến trình rút khỏi INF.
Ngày 6/2, Nga thông báo sẽ rút khỏi INF trong vòng 6 tháng, như một câu trả lời tương xứng đối với việc Mỹ rút khỏi hiệp ước này.
Căng thẳng về INF khiến nhiều nước trên thế giới quan ngại. Một loạt quốc gia và tổ chức quốc tế đã kêu gọi Nga-Mỹ đối thoại để "đảo ngược" quyết định trên và tránh một cuộc chạy đua vũ trang mới./.
